تولید یأس در زمین اقتصاد!

به گزارش روزنامه قانون؛ شرایط عمومی جامعه ایرانی در کلیت خود به گونه‌ای آرایش پیدا کرده بود که این راهبندان‌های مصنوعی به جایی نرسید.با این حال در روزهای اخیر منتقدان از اینکه مانع اجرای برجام شوند، ناامید شده و راه‌های تازه‌ای برای ابراز مخالفت با دستاوردهای انکار ناشدنی آن جست‌وجو می‌کنند. هدف این است، افکار عمومی را متقاعد کنند کاری که دولت در ۲ سال گذشته انجام داده، برای جامعه و مردم بی‌فایده بوده و اتفاق فوق‌العاده‌ای رخ نداده است. آنها برای رسیدن به این هدف بازی در زمین اقتصاد را انتخاب کرده‌اند. این محل جایی است که می‌توان سطح انتظارات مردم را از دستاوردهای برجام به اندازه‌ای بالا برد که حتی در صورت کامیابی‌های اقتصادی، این‌گونه تصور شود که کاری انجام نشده است.
پس از گفت‌وگوهای نفسگیر و طولانی ایران و گروه کشورهای ۱+۵ که مصالحه بزرگ را رقم زد، مسیرهای قانونی شدن برجام با وجود شدیدترین مخالفت‌ها و اتهام‌زنی‌های افراطیون به‌سرعت سپری شد و اکنون ایران و گروه کشورهای ۱+۵ در انتظار روزهای اندک باقی مانده تا زمان اجرای برجام مانده‌اند.
افراطیون منتقد دولت در راه رسیدن به هدف ناچیز نشان دادن مصالحه اخیر خود (که بیشتر برای جلوگیری از پیروزی احتمالی طرفداران دولت در انتخابات آتی است )ابزارهای اطلاع‌رسانی نیرومندی در اختیار دارند. اطلاعات در دسترس مؤید این است که دست‌کم بخشی از کادرهای تصمیم‌گیر در صدا و سیما با این گروه همساز و همراه است و مقاصد آنها را از برنامه‌های خاص پیگیری می‌کنند. چند خبرگزاری متمول و ده‌ها سایت تأسیس شده در چند سال اخیر و برخی تریبون‌های سنتی و همچنین برخی رسانه‌های مکتوب روزانه متعلق به نهادهای عمومی از ابزارهای در اختیار منتقدان دولت در کارزار ناکام نشان دادن دولت در اقتصاد پس از اجرای برجام به حساب می‌آیند. منتقدان سیاسی دولت که می‌دانند نتیجه تعامل با دنیا دیر یا زود در کسب و کار مردم دیده خواهد شد، این پرسش‌ها را به روش‌های گوناگون و از تریبون‌های در اختیارشان طرح می‌کنند.
«چرا وضع مردم بهتر نشده است، چرا بیکاری کمتر نمی‌شود، چرا طرح‌های عمرانی راه نمی‌افتد، چرا دولت بدهی‌های خود را نمی‌پردازد، چرا نرخ ارز کاهش نمی‌یابد، چرا نرخ سود بانکی کاهش نمی‌یابد، چرا واردات کمتر نشده است، چرا سرمایه‌گذاران خارجی نمی‌آیند و...» منتقدان دولت که رسانه‌های نیرومندی در اختیار دارند، یک مزیت نسبت به دولت دارند و آن عدم رعایت قاعده انصاف در مجادله است. وقتی قاعده انصاف در مجادله و در نقد دولت کنار گذاشته شود، نادیده انگاشتن بقیه مقولات مثل نگاه کارشناسانه، دیدن منافع ملی و ایجاد امید در میان شهروندان نیز به سادگی کنار گذاشته می‌شود.
منتقدان می‌دانند نقطه‌ای که ایران امروز در آن ایستاده است و از آنجا با جهان تعامل می‌کند، در ۸ سال فعالیت دولت‌های قبلی که اتفاقاً این افراطیون حامی آن بودند، هرگز دیده نشده بود. آنها به عمد واقعیت‌ها و پیامدهای تأسف‌بار تشدید تحریم‌های غرب علیه ایران را که همه‌سویه، فراگیر و ژرف و گسترده بود و حامیان پر و پا قرصی در اروپا، کانادا، استرالیا، ژاپن، کره جنوبی و... پیدا کرده بود با هدف فلج کردن اقتصاد تدارک دیده شده بود، نادیده می‌گیرند. این درست است که غرب به هدف خود که فلج کردن کسب و کار همه ایرانیان و متغیرهای کلان اقتصادی بود نرسید اما تحریم ابعادپیچیده، بزرگ و چند لایه‌ای داشت که پیامدهای آن هنوز بر جسم و جان مردم سنگینی می‌کند. درآمد از دست‌رفته ایران تنها از به فروش نرفتن نفت در ۴ سال اخیر ۳ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است. از دست دادن برخی بازارهای اروپایی و جایگزین شدن نفت عربستان در آن بازارها، اشباع بازارهای ایران از کالاهای مصرفی، واسطه‌ای و مواد اولیه چینی به جای کالاهای مرغوب‌تر، خروج نیروی انسانی زبده ایرانی از پیامدهای تحریم و سوء تدبیر بود که اقتصاد ایران را در بدترین موقعیت قرار داده است. کاهش ۳۰ درصدی متوسط درآمد روستاییان و ۱۶ درصدی شهرنشینان در این سال‌ها که به کاهش قدرت خرید آنها و رکود فعلی منجر شده است نیز از پیامدهای تحریم است. نقد کارنامه دولت در حوزه‌های گوناگون حق منتقدان است اما آداب نقد را باید پذیرفت. نقد باید همراه با انصاف، کارشناسی و لحاظ کردن منافع ملی باشد تا مؤثر واقع شود. شهروندان ایرانی همه کسانی را که با مهارت، دقت، امانتداری و فداکاری توانستند مذاکرات را به اینجا برسانند، تحسین و منتقدان بی‌انصاف را طرد می‌کنند. پیامدهای اقتصادی برجام که در راه است، بدون تردید از همه آنچه تا امروز رخ داده شیرین‌تر خواهد بود. اگر همه امور در مسیر طبیعی حرکت کنند.