نخستین رخداد مهم صنعت تامین مالی در پسابرجام/تامین مالی خرید هوایپماهای جدید به کمک گروه مالی ملت

گروه مالی ملت در راستای اهداف بانک ملت در تامین مالی پروژه ها و صنایع کشور و با توجه به شرایط پسا برجامی کشور در نظر دارد زمینه تامین مالی خرید هواپیماهای مورد نیاز شرکت‌های هواپیمایی کشور را از طریق الگوی لیزینگ محقق کند.

مدیرعامل گروه مالی ملت با توجه به نیاز کشور به خرید هواپیما، تحریم های مختلف صنعت حمل و نقل هوایی در زمینه تامین هواپیما و تجهیزات حمل و نقل هوایی را مورد اشاره قرار داد که اکنون با رفع تحریم­ها، امکان خرید و بکارگیری هواپیماهای جدید و به ‌روز در صنعت هواپیمایی کشور فراهم آمده است.

به گفته وی؛ طبق سند چشم‌انداز ایران 1404 ناوگان هوایی کشور چیزی حدود 400 الی 500 فروند هواپیمای مسافربری نیاز دارد و این مهم نیازمند سرمایه گذاری حدود 20 میلیارد دلاری در طول 10 سال آینده است.

مهدی قدمی به یکی از بندهای مهم توافقنامه ژنو اشاره کرد که به موجب این بند، کشورهای 1+5 متعهد شدند مجوز تأمین و نصب قطعات یدکی برای ایمنی پرواز هواپیماهای غیرنظامی ایران (مانند هواپیمایی هما و دیگر هواپیمایی‌های تحریم‌نشده ایرلاین­های داخلی) و گواهی تعمیر و بازرسی ایمنی و خدمات وابسته در ایران را صادر کنند.

بر این اساس وی یکی از نتایج بهبود روابط ایران با دیگر کشورهای جهان در شرایط پسابرجام را بهبود وضعیت حمل و نقل هوایی کشور از طریق تعامل با تولیدکنندگان مطرح جهانی از طریق استفاده از الگوهای مطرح تامین مالی خرید هواپیما ذکر کرد.

مدیرعامل گروه مالی ملت که از حفظ سلامتی، آسایش و آرامش جامعه به عنوان شاخص‌های توسعه پایدار کشور نام می برد، گفت: ترمیم و نوسازی ناوگان حمل و نقل هوایی کشور می­تواند باعث افزایش ضریب امنیت سفرهای هوایی شده و صنعت هوایی کشور را در مسیر رشد و توسعه بیش از پیش قرار دهد.

وی در خصوص ورود هواپیما به کشور و اعطای تسهیلات لازم در حوزه ایرلاین­ها و صنعت هواپیمایی به عنوان برنامه سازمان هواپیمایی کشوری، آمارهای غیررسمی موجود را مورد اشاره قرار دادکه به موجب این آمارها، سازمان هواپیمایی کشوری نیازمند بهره‌گیری از منابع مالی جدید برای ارتقاء ناوگان حمل و نقل هوایی است. از سوی دیگر توانایی مالی نامناسب ایرلاین‌های کشور در شرایط موجود و کاهش درآمدهای نفتی کشور در نتیجه کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی، نشان از این دارد که لازم است از الگوهای تامین مالی رایج برای خرید هواپیما در شرایط پسا برجام بهره جست.

به گفته این مشاور اسبق وزیر راه و ترابری در حوزه حمل ونقل هوایی کشور؛ تحریم­های غرب علیه صنعت هوانوردی ایران به خصوص بخش هواپیمایی یا بازرگانی، از اولین تحریم­ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود که با ممنوع‌شدن فرود در برخی از فرودگاه­ها شروع شد تا اینکه به فروش هواپیما رسید. به‌طوری‌که شرکت­های هواپیمایی برای خرید یک فروند هواپیما با مشکلات زیادی مواجه شدند که به نوبه خود موجب افزایش بهای تمام شده خرید هواپیما برای ایرلاین‌های داخلی گردید.

وی یاد آورشد: البته از سال 1392، تعداد 12 هواپیمای کم سن و سال وارد ناوگان هوایی ایران شد و یک سال بعد با جدی‌شدن مذاکرات هسته­ای ایران و گروه 1+5، یکی از شرکت‌های هواپیمایی توانست 17 هواپیمای ایرباس را وارد کشور کند. از این تعداد 15 فروند طی ماه­های گذشته در مسیرهای خارجی علمیاتی شد و ظاهراً از قطعه­های 2 فروند دیگر هم به دلیل اینکه بیشتر از 15 سال عمر کرده بودند برای رفع نقص فنی دیگر هواپیماها استفاده شد.

این مقام مسوول در گروه مالی ملت با بیان اینکه شرکت­های هواپیمایی داخلی مقدمات خرید هواپیماهای نو را از شرکت­های تولید کننده فراهم آورده­اند، مشکل موجود در اجرای این امر را تامین منابع مالی مورد نیاز برای خرید این هواپیماها ذکرکرد که این مساله، استفاده از الگوهای رایج تامین مالی در این صنعت را مورد توجه قرار می­دهد.

ضرورت تامین مالی خرید هواپیما

وی با توجه به عدم توانایی مالی ایرلاین‌های داخلی و محدودیت در منایع مالی دولتی در این زمینه عنوان کرد: با وجود ایجاد زمینه­های مساعد برای تحول در صنعت حمل و نقل هوایی ایران در شرایط پسابرجام، تأمین اعتبار خرید شرکت­های هواپیمایی ایرانی به چالشی جدی برای تحقق این امر منجر شده است.

قدمی با اشاره به گزارش­های اخیر وزارت راه و شهرسازی، عنوان کرد: خالص دارایی اغلب شرکت­های هواپیمایی کشور بیش از 30 میلیون دلار ارزش مالی ندارد. این در حالی است که متوسط قیمت خرید هواپیمای جدید از شرکت‌های بویینگ یا ایرباس ارزش بیشتری نسبت به کل دارایی برخی از این شرکت­های هواپیمایی دارد.

وی همچنین با اشاره به بدهی سنگین شرکت­های هواپیمایی به «شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده­های نفتی» و «شرکت فرودگاه های کشور» ، اضافه کرد: از سوی دیگر فعالان این صنعت معتقدند در هیچ جای دنیا نقدینگی برای خرید هواپیما از سوی شرکت­های هواپیمایی تأمین نمی­شود و معمولاً دولت­ها و ایرلاین ها نقدینگی مورد نیاز را از طریق روش­ها و ابزارهای مالی مختلف تخصیص می­دهند.

مدیر عامل گروه مالی ملت با توجه به نیاز مالی شرکت­های هواپیمایی، بر انتخاب الگوهای تامین مالی مناسب تاکید کرد و یکی از روش­های مالی برای تأمین اعتبار در این عرصه را تأمین اعتبار از طریق فاینانس ذکرکرد.

وی با اشاره به گزارش های موجود، عنوان کرد: در حال حاضر باید سالانه یک و نیم میلیارد دلار از بودجه دولت به شرکت­های هواپیمایی برای خرید هواپیماهای جدید اختصاص یابد که این رقم در مقایسه با سطح واقعی نیاز، بسیار ناچیز است.

قدمی معتقد است: محدودیت تسهیلات صندوق توسعه ملی از یک‌سو و شکل ارزی تسهیلات آن که نوسان­های نرخ ارز را در پی دارد از سوی دیگر می­تواند ریسک‌ها و دغدغه‌هایی را برای بازپرداخت اقساط به همراه داشته باشد.

به گفته این عضو سابق هیئت مدیره شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما)؛ در حال حاضر 200 فروند هواپیما در ناوگان هوایی ایران وجود دارد که نیمی از آن­ها غیر فعال است از سوی دیگر تا سال 1404 باید 400 فروند هواپیمای جدید خریداری شود. این در حالی است که سازمان هواپیمایی کشوری پیش‌بینی کرده سالیانه 50 هواپیما در سال‌های آینده خریداری و به ناوگان هوایی کشور اضافه کند.

لیزینگ (واسپاری) در صنعت هواپیمایی

این مقام مسوول در گروه مالی ملت از لیزینگ به عنوان یكی از ابزارهای مالی و اعتباری در سراسر جهان نام برد که به رغم تنوع خدمات لیزینگ از ابتدای فعالیت آن در ایران تاكنون، این صنعت بدلیل چالش­های پیش‌رو، نتوانسته توسعه یابد.

وی ادامه داد: شركت­های هواپیمایی با توجه به قیمت بسیار بالای هواپیما و برای تأمین ناوگان هواپیمایی خود، نیاز فراوانی به منابع مالی جهت خرید هواپیما دارند. این نیاز برای شركت­های هواپیمایی ایرانی، به جهت تحریم­هایی كه متوجه این صنعت شده است، بسیار بیشتر است.

به گفته وی؛ امروزه این مسئله بسیاری از خطوط هوایی را بر آن داشته است، تا از لیزینگ به عنوان یكی روش­های پیشرفته تأمین مالی، استفاده نمایند.

قدمی با توجه به الگوهای تامین مالی خرید هواپیما، یاد آورشد: در تأمین مالی هواپیماهای تجاری، از روش­های اجاره و وام استفاده می­شود. در برخی منابع دیگر روش‌های تأمین مالی هواپیماهای تجاری مشتمل بر وام با وثیقه، لیزینگ مالی و لیزینگ عملیاتی را از عمده‌ترین روش‌های مرسوم در این حوزه نام می‌برند.

وی از جمله راه‌های دیگر در پرداخت پول خرید هواپیما مورد اشاره در متون مدیریت مالی را پول نقد، لیزینگ عملیاتی، فروش و اجاره مجدد، وام­های بانكی/ اجاره­های مالی، اجاره­های مالیاتی، حمایت از تولیدكننده و گواهی وثیقه تجهیزات پیشرفته ذکر کرد.

مدیر عامل گروه مالی ملت یكی از موارد خاص را اجاره عملیاتی اجاره مجدد ذکر کرد که در آن خطوط هوایی، هواپیمای خود را برای تأمین پول نقد به فروش می­رساند و سپس همان هواپیما را از خریدار و برای یك دوره بازپرداخت، اجاره مجدد می­كنند.

برنامه گروه مالی ملت جهت تامین مالی صنعت هواپیمایی کشور

قدمی به تشریح برنامه های گروه مالی ملت جهت تامین مالی صنعت هواپیمایی کشور پرداخت و عنوان کرد: گروه مالی ملت در راستای اهداف بانک ملت در تامین مالی پروژه­ها و صنایع کشور و با توجه به شرایط پسا برجامی کشور در نظر دارد زمینه تامین مالی خرید هواپیماهای مورد نیاز شرکت‌های هواپیمایی کشور را از طریق الگوی لیزینگ محقق کند.

وی ادامه داد: در واقع این امر با توجه به برخورداری گروه مالی ملت از زنجیره ارزش افزوده شرکت واسپاری ملت و با همکاری و همراهی شرکت تامین سرمایه بانک ملت صورت خواهد گرفت.

مدیر عامل گروه مالی ملت موضوع فعالیت شركت واسپاری ملت را انجام عملیات لیزینگ شامل تأمین كالاهای مجاز مورد درخواست مشتریان از فروشندگان و تولیدكنندگان و واگذاری آن­ها از طریق اجاره و یا فروش اقساطی در چارچوب ضوابط و دستورالعمل اجرایی تأسیس، نحوه فعالیت و نظارت بر شركت­های لیزینگ و سایر مقررات مربوطه تعریف کرد.

قدمی اظهار امیدواری کرد که با توجه به مطالب پیش‌گفته و نیاز موجود کشور در زمینه تامین مالی خرید هواپیما، این شرکت بتواند زمینه تحقق این امر را فراهم نماید.