نصب شوفاژ و کولرگازی در یک بنای تاریخی شیراز!

مدرسه تاریخی که هم اینک با اجرای پروژه مرمتی صاحب شوفاژ و کولرگازی شده و در قسمت های عمده بنا، شیشه های عریض و طویلی نصب شده و چنانچه این روند ادامه یابد بی شک هویت تاریخی اثر از بین می رود و تنها نامی از تاریخی بودن بر این مدرسه 400 ساله شیراز باقی خواهد ماند.
مدرسه خان شیراز که قدمتش به بیش از 400 سال قبل برمیگردد یکی از آثار دوره صفوی است ، مدرسه ای که در خیابان لطفعلی خان زند قرار دارد و توسط ا...وردی خان حاکم فارس در سال 1024 هجری قمری ساخته شده و هم اینک نیز کاربری خود را حفظ کرده است . زیر بنای این اثر تاریخی به 7 هزار مترمربع می رسد و زمانی در وسط باغ بزرگی بوده که هم اینک از آن باغ اثری نیست .
این مدرسه تاریخی شیراز دارای معماری دوره صفوی است و از ویژگی های منحصربه فردش، کاشی کاری های سردر، هشتی ورودی مدرسه که با طرح مشبک آجری تزئین شده و حجره ها و طاق های آن می باشد.
طبق اسناد تاریخی موجود، این مدرسه در سال 1229 هجری قمری در اثر زلزله تخریب شد و حاجی لطفعلی تاجر شیرازی به مرمت آن پرداخت و بر کاشی های دیوار آن آیات قرآنی نگاشت. همچنین طبقه دوم این اثر تاریخی در سال های 1269 هجری قمری تخریب شد که طی سال های 74 و 1273 از سوی حاجی میرزا علی اکبر قوام الملک شیرازی تعمیر شد.
با گذشت بیش از 413 سال از زمان ساخت این مدرسه تاریخی هنوز کاربری خود را حفظ کرده و محل تحصیل طلاب است و هم اینک به یکی از جاذبه های گردشگری شیراز تبدیل شده است.
بنای مدرسه خان شیراز به دلیل گذشت زمان با آسیب های متعددی همراه شده که به گفته کارشناسان حوزه مرمت از 20 سال قبل تاکنون این بنای صفوی در حال مرمت است و به دلیل آنکه پروژه فعالیت های مرمتی زمانبر است و بنای مدرسه نیز وسیع است، مرمت بنا با حساسیت های خاصی انجام می شود و از سویی به دلیل عدم اختصاص اعتبارات لازم جهت احیا و مرمت و بهسازی قسمت های آسیب دیده بنا، روند مرمت با کندی همراه می شود اما این روزها گردشگران و علاقمندان به آثار تاریخی با ورود به این مدرسه و دیدن کارگاهای مرمتی که در طبقه اول بنا فعال است با مواردی روبه رو می شوند که کمی عجیب به نظر می رسد ، از قرار گرفتن کولر گازی در گوشه ای از حیاط و سیم های رها شده برق گرفته تا نصب رادیاتور و سوفاژ در اتاق های (حجره ) تاریخی !
حال بگذریم از سرامیک شدن برخی از اتاق های این مدرسه و ساخت وسازهایی که در اطراف این بنای ملی در حال انجام است و منظر طبیعی مدرسه خان را مخدوش کرده است.
به اعتقاد برخی از فعالین حوزه میراث فرهنگی، نباید تاسیسات و الحاقات جدید در این بنای تاریخی ایجاد گردد چرا که بر روی هویت تاریخی آن تاثیر منفی خواهد داشت و گردشگران با ورود به این مدرسه دیگر تاریخ 400 ساله شیراز را نخواهند دید. زمانی که در اتاق ها یا حجره های این بنا، شوفاژ نصب شود و یا از لامپ های فلورسنت استفاده گردد بی تردید بر هویت ارزشمند بنا تاثیر می گذارد.
اما سیامک بصیری، کارشناس میراث فرهنگی فارس با تاکید بر این که مرمت این بنای ملی، اصولی و تحت نظارت کامل کارشناسان است، به خبرنگار ما گفت: فعالین حوزه میراث فرهنگی نگران نباشند. هر گونه فعالیت مرمتی که در بنا انجام می شود به تصویب شورای فنی اداره کل میراث فرهنگی فارس رسیده و مطابق با اصول و استانداردهاست.
به گفته وی، مرمتگران این مجموعه، تحصیلکرده های دانشگاهی و مرتبط با حوزه مرمت هستند.
بصیری در خصوص نصب شوفاژ در این بنای تاریخی نیز گفت: با توجه به این که طرح مرمتی و ایجاد تاسیسات گرمایشی و سرمایشی در این بنا به تصویب شورای فنی میراث فرهنگی رسیده، این نوع تاسیسات در محل بلامانع می باشد.
کارشناس فنی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس به خبرنگار ما گفت : از سال 89 تاکنون مرمت های بنا به صورت پیوسته و با اعتبارات مشخص صورت گرفته است به طوری که طی پنج شش سال اخیر بیش از900 میلیون تومان اعتبار صرف مرمت این مدرسه شده است.
وی با اشاره به انعقاد تفاهم نامه ای با دستگاه های متولی شامل میراث فرهنگی، شهرداری، اوقاف ، امور خیریه و راه و شهرسازی برای مرمت و بهسازی این مدرسه افزود:بر طبق این تفاهم نامه، دستگاه های مذکور توافق کردند تا اعتباری بالغ بر یک میلیارد و 200 میلیون تومان را به صورت مشارکتی برای مرمت بنا اختصاص دهند که سهم میراث فرهنگی از این رقم حدود 200 میلیون تومان است و هم اینک نیز شهرداری شیراز مجری مرمت بنا است.
وی با اشاره به اینکه مرمت مدرسه خان از سوی شهرداری در حال اجراست، می افزاید: امیدواریم مرمت این بنای تاریخی که جزو منحصربه فردترین بناهای کشور محسوب می شود تا آخر سال به پایان برسد.
وی در بخش دیگری از این گفت وگو از صرف ۵۰ میلیارد ریال در سال گذشته برای ۷۱ پروژه مرمت و مطالعه آثار تاریخی خبر داد و گفت:از این تعداد پروژه 19 پروژه مطالعاتی و مستندسازی آثار و مابقی در بحث مرمت آثار تاریخی بوده است.
بصیری افزود: ارگ کریم خان زند، بازار وکیل، دیوانخانه زند، باغ نو، هفت تنان، مجموعه قوام، آتشکده فیروزآباد، قلعه دختر و منار شهر گور فیروزآباد، کاخ ساسانی سروستان، بازار قیصریه و کاروان گلشن لارستان و غیره از جمله آثار تاریخی مرمت شده است.
مسئول فنی اداره کل میراث فرهنگی فارس افزود: از میزان 50 میلیارد ریالی که برای مرمت هزینه شده است 45 میلیارد ریال برای مرمت و 5 میلیارد ریال در بحث مطالعات و مستندسازی
صرف شده است.
وی با اشاره به اینکه در سال 95 طرح مطالعاتی برای اماکن تاریخی تعریف نشده است، تصریح کرد: امسال 12 پروژه مرمتی با اعتبار 560 میلیون تومان اعتبارات ملی و 790 میلیون تومان اعتبارات استانی در نظر گرفته شده است.
بصیری با بیان اینکه بخشی از پروژههای امسال ادامه پروژههای سال گذشته است، گفت: مسجد وکیل، هفت تنان، مسجد جامع عتیق، حمام کهنه خرامه، خانه مقدس استهبان، خانه سوخکیان و حمام مشیر داراب، مدرسه خان جهرم و باغ نشاط لار از جمله اماکنی هستند که امسال مرمت میشوند.