دنیای اقتصاد / شتاب سرمایهگذاری فعالان ساختمانی در سه حوزه ساخت‌وساز طی نیمه اول امسال، به كمترین حد در طول 4.5 سال گذشته رسید.
گزارش تازه منتشرشده از سوی بانك مركزی درباره میزان سرمایهگذاریهای ساختمانی بخش خصوصی در سال جاری، نشان میدهد: طی دو فصل اول امسال كه ركود مسكن به اوج خود رسید، در كل رقمی معادل 41 هزار و 530 میلیارد تومان در بازار ساختوسازهای مسكونی و غیرمسكونی سرمایهگذاری شد كه فقط 7درصد نسبت به نیمهاول92 افزایش پیدا كرده است. این رشد تك‌رقمی در مقایسه با افزایش 41درصدی كل سرمایهگذاریهای ساختمانی در نیمهاول پارسال، حكایت از واكنش مستقیم و آنی فعالان ساخت‌وساز به دوره‌های ركود-رونق دارد. در بهار سال گذشته كه قیمت مسكن با جهش 71 درصدی، بازار را به بالاترین سطح رونق رسانده بود، طبق گزارش بانك مركزی، سرمایهگذاریهای ساختمانی 45درصد رشد كرد. اما اكنون، آمار مربوط به دو فصل اول سال93 حكایت از رکود اوضاع ساخت‌وساز دارد. در نیمهاول امسال سازنده‌ها برای در امان ماندن از امواج پی‌درپی كاهش قیمت مسكن، فعالیت‌های خود را محدود كردند و اگرچه كل سرمایهگذاریهای ساختمانی در این مدت 7درصد افزایش یافت اما نرخ رشد نقطه‌ای در تابستان به سطح 0.7 درصد یعنی مرز صفر رسید. در نیمه اول امسال، برابر اطلاعات بانك مركزی، تعداد ساختمان‌های احداث شده معادل 35درصد نسبت به نیمه اول پارسال كاهش پیدا كرد. به این ترتیب، تیراژ كشوری ساخت‌وساز در 6 ماه اول امسال تا یك‌سوم افت كرد اما به دلیل تورم هزینه‌ها، حجم ریالی ساخت‌وساز –سرمایه‌گذاری‌ها- الزاماً تا این اندازه كاهش نداشته است.
شدیدترین افت در تکمیل ساختمان
به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، سرمایهگذاریهای ساختمانی در طبقه‌بندی انجام شده از سوی بانك مركزی، در قالب یكی از سه حوزه «ساختمان‌های شروع شده»، «پیشرفت ساختمان‌های نیمه‌تمام» و «ساختمان‌های تكمیل‌شده» ارزیابی می‌شود. به طوری كه كارشناسان مسكن در تجزیه و تحلیل‌های اقتصادی این آمارها، معمولا رقم سرمایهگذاری در «ساختمان‌های شروع‌شده» را به معنای ظرفیت‌سازی جدید برای عرضه مسكن در سال‌های آتی، می‌دانند و مجموع رقم سرمایهگذاری در حوزه‌های دوم و سوم را نیز نشانه میزان عرضه قریب‌الوقوع آپارتمان به بازار مصرف توصیف می‌كنند.
در واقع، ساختمان‌های شروع شده با تاخیر دو ساله به شكل آپارتمان آماده فروش در خواهند آمد اما سرمایهگذاری در ساختمان‌های نیمه‌تمام و تكمیل‌شده مثلا در نیمهاول سال 93، حداكثر تا نیمه 94 اثر خود را بر بازار مسكن می‌گذارد. در اواخر سال91 و نیمه اول سال 92 كه بازار مسكن در وضعیت رونق قرار داشت و قیمت‌ها ماهانه رو به افزایش بود، بخش عمده‌ای از سرمایهگذاریهای ساختمانی، در جبهه تكمیل ساختمان‌های نیمه‌تمام متمركز شد. طبق گزارش بانك مركزی، در یك‌سال 92 از كل 75 هزار و 418 میلیارد تومان سرمایهگذاریهای ساختمانی، 75 درصد در حوزه‌های دوم و سوم یعنی در بازار ساختمان‌های نیمه‌تمام و ساختمان‌های در آستانه تكمیل، صرف شد و سهم ناچیزی از منابع مالی سازنده‌ها و بسازوبفروش‌ها، به سمت ساختوسازهای جدید رفت. حركت سرمایه‌ها به سمت تكمیل ساختمان‌ها در دو سال گذشته، امروز به شكل «مازادعرضه» مسكن و افزایش واحدهای مسكونی نوساز و فروش‌نرفته بازتاب پیدا كرده است و این پدیده خود باعث تشدید كاهش قیمت مسكن و از بین رفتن احتمال افزایش، لااقل تا ابتدای سال94 شده است. در نیمه اول 92، سرمایهگذاری برای تكمیل ساختمان (حوزه سوم) در كل كشور 125درصد رشد كرد. در آن زمان سرمایهگذاری در حوزه‌های دوم و سوم در مجموع بیش از 70درصد رشد کرد. اما هم‌اكنون این شتاب سه‌رقمی برای عرضه مسكن آماده مصرف، به صفر رسیده است. در تابستان امسال، حجم سرمایهگذاری در حوزه‌های دوم و سوم ساختمان، تنها بین 0.1 تا 0.2 درصد نسبت به مدت مشابه سال92 افزایش نشان میدهد! در ماه‌های اخیر، البته نزول نرخ رشد سرمایهگذاری در حوزه ساختمان‌های شروع شده، به مراتب كمتر از دو حوزه دیگر بوده است به طوری كه در تابستان، این نرخ 12.4 درصد نسبت به تابستان سال قبل كاهش پیدا كرد.
شتاب سرمایهگذاری در حوزه «تكمیل»، به‌عنوان حوزه سوم ساخت‌وساز، از رشد 151 درصدی در تابستان 91 به مرز صفر – 0.1 درصد - در تابستان93 نزول كرد. درواقع سازنده‌ها كماكان، فعالیت‌های خود را با دوره‌های ركود و رونق تنظیم می‌كنند و اكنون كه خبری از افزایش قیمت‌ها نیست، پروژه‌ها را به قصد تكمیل در زمان اوج سوددهی، رها كرده‌اند. این رفتار می‌تواند پدیده‌ای كه از 2 سال پیش به شكل «مازادعرضه» بروز كرد - و می‌توانست باز هم ادامه یابد - را خاتمه دهد و بازار مسكن دو سال آینده را از ثبات نسبی قیمت محروم كند. كارشناسان، تاخیر در اجرای «سیاست كلیدی خروج از ركود مسكن» را در این قضیه موثر می‌دانند. هم‌اكنون آنچه باعث كاهش شتاب سرمایهگذاری هم در حوزه ساختوسازهای جدید و هم در حوزه تكمیل ساختمان‌های نیمه‌كاره شده، ناشی از یك عامل مشترك «ركود و نبود نقدینگی» است.
كاهش قیمت مسكن، تداوم بی‌میلی به خرید مسكن از سمت تقاضای مصرفی، نبود تقاضای سرمایه‌ای و همچنین ضعف مالی خریداران، انگیزه لازم برای سرعت‌بخشیدن به تكمیل ساختمان‌های نیمه‌كاره را از سرمایه‌گذاران گرفته و در نتیجه باعث افت شتاب سرمایهگذاریهای ساختمانی شده است. این وضعیت كه كاملا در گزارش بانك مركزی ملموس است، نوعی علامت رسمی از پایان پدیده «مازادعرضه» محسوب می‌شود كه پیامد آن می‌تواند در یكی دو سال آینده، به شكل كمبود واحد مسكونی نوساز در بازار مصرف، خودنمایی كند و بر قیمت‌ها تاثیر بگذارد.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.