اصلاح سخت!

میثم بهرامی - بورس24 : بورس تهران معاملات نخستین روز کاری هفته را با رنگ سرخ آغاز کرد و با گذر از دقایق ابتدایی تحت تاثیر ضعف طرف تقاضا و نگرانی نسبت به تداوم رکود در بازار، رفته‌رفته شتاب عرضه‌ها بالا گرفت و طیف وسیعی از نمادها (بیش از 80 درصد کل بازار) با کاهش قیمت و بی‌مهری خریداران روبرو شدند. در نتیجه این رویداد، شاخص کل با افت 37 هزار واحدی تا ارتفاع دو میلیون و 764 هزار واحدی عقب نشست. البته میزان افت شاخص حدود 40 هزار واحد بود اما با گشایش همراه با صف تقاضای برخی از نمادهای پتروشیمی نظیر نوری، شفن، بوعلی، جم و شگویا، بخشی از این افت شاخص جبران شد. ارزش معاملات حوالی 6.5 همت گزارش شد که نشان از بی‌رمقی بازار داشت و رقمی بالغ بر 1.4 همت (معادل 21 درصد از معاملات خرد) از چرخه بازار خارج شد.

بازار شنبه را در حالی پیش بردیم که گشایش نمادهای پتروشیمی (فروش سهام جهت حضور در صفوف خرید این نمادها) منجر به تحرکات منفی در نمادهای پرتراکنش و در ادامه کلیت بازار شده است. البته در یکساعت پایانی بازار دیروز به واسطه ارزندگی قیمت‌ها تحرکات کمی بیشتر شد اما نه به قدری که انتظار تغییر مسیر بازار ایجاد شود. هنوز آن انگیزه و انرژی کافی برای برگشت به مدار رشد دیده نمی‌شود و به نوعی شاهد رکود در بازار هستیم. به نظر بخشی از مشکل امروز ما، نزدیک شدن به پایان سال باشد. همانطور که پیشتر هم عنوان شد، عموما بهمن‌ماه به دلیل نزدیک شدن به پایان سال، ماه پر حاشیه و پرعرضه‌ای از سوی حقوقی‌ها بوده و همین مساله باعث می‌شود تا برای مدتی درگیر اصلاح باشیم. (در پایان گزارش امروز درباره دوره اصلاح بازار نکاتی بیان خواهد شد.)

اما در حوزه سیاسی، طی روزهای اخیر پالس‌های جالبی از سوی ایران و آمریکا صادر شده اما نه‌تنها بازار سرمایه و بازار طلا و ارز که هیچ‌یک از بازارها واکنش درخور توجهی به این سیگنالها نشان ندادند. این مساله به شکل واضحی نشان می‌دهد که هنوز کسی بحث مذاکره و توافق و تغییرات سیاسی را باور ندارد. این مساله هم نشات‌گرفته از اتفاقاتی است که در این سالها رخ داده و باعث شده مردم به اخبار مثبت واکنشی نشان ندهند و منتظر سیگنال‌ها و اتفاقات قطعی‌تری بمانند. بنابراین باید کمی صبور بود تا این پالس‌های مثبت، تبدیل به اخبار دقیق‌تر و روشن‌تری شود. اما برندگان بازی آن دسته از افرادی هستند که با پیش‌بینی اتفاقات و رویدادهای فعلی به فضای آتی وزن بدهند و مسیر جریان پول در بازارها را پیش‌بینی کنند. طبیعتا هر سرمایه‌گذاری نان ریسک‌پذیری خود را نوش جان خواهد کرد.

امیدواریم هر اتفاقی اعم از سیاسی و غیرسیاسی که رخ می‌دهد، در گام نخست اثرات مثبتی بر فضای زندگی و معیشت مردم داشته باشد و در ادامه منجر به اتفاقات مثبت در اقتصاد و در راس آن بازار سرمایه شود. شک نکنید در این راستا صداهای زیادی بلند خواهد شد. صدایی‌هایی که در این سالها بواسطه استفاده از نعمت رانت در راستای دورزدن تحریم‌ها، حسابی کلفت و خشن شده، به محض اینکه حس کنند سفره‌هایشان در حال برچیده شدن است، نعره‌های بلند و گوش‌خراشی سر خواهند داد. به نظر به پیچ تاریخی حساسی در صحنه سیاست و اقتصاد رسیده‌ایم که نقش همه در رویدادهای پیش رو موثر خواهد بود.  

اما در پایان این گزارش قصد داریم 3 موضوع مهم را مورد بررسی قرار دهیم. موضوع اول، مربوط محرک‌های بازار است. در گزارش صبح روز گذشته، بطور مفصل درخصوص 3 محرک مهم بازار (تحولات سیاسی، اخبار و حواشی گروه خودرو و بازگشایی پتروشیمی‌ها) بحث شد. البته فعلا پتروشیمی‌ها تبدیل به محرکی برای افت شده‌اند ! به‌نظر به‌ این گزینه‌ها می‌توان شفافیت بیشتر بازار ارز (کاهش بیشتر اختلاف بین دلار آزاد و نیما) را هم اضافه کرد. به‌خصوص که ثبات دلار نیما در سطوح فعلی و رسیدن دلار آزاد به کانال 83 - 84 هزار تومانی باعث شده تا برخی نگران شوند که نکند دوباره دولت مسیر سرکوب دلار توافقی را در پیش گرفته است. البته با شناختی که از وزیر اقتصاد داریم، چنین رویدادی را محتمل نمی‌دانیم. لذا اگر طی هفته‌های پیش رو، ثبات دلار آزاد و بطور همزمان رشد محدود دلار توافقی را داشته باشیم، بازار از این رویداد حس قوی و مثبتی خواهد گرفت.

موضوع دوم مربوط به فضای تکنیکی شاخص در بُعد زمان است. برخی از چارتیست‌ها معتقدند اصلاح بازار ممکن است تا پایان بهمن ادامه داشته باشد و ما برای حدود 2 تا 3 هفته دیگر درگیر اصلاح قیمتی و زمانی باشیم، اما احتمالا در این مدت، اصلاح زمانی نقش پُررنگ‌تری داشته باشد و بعید است از اینجا به بعد ماجرا افت عجیبی داشته باشیم. این اتفاق فارغ از اینکه در کوتاه‌مدت (بواسطه جذابیت قیمت‌ها و افت اخیر) رویداد آزاردهنده‌ای است اما انرژی بازار را برای حرکت قوی بعدی ذخیره می‌کند. ضمن اینکه، این موضوع برای کل بازار نیست و قطعا در همین فضای اصلاحی، نمادهایی خواهند بود که به دو دلیل فضای بنیادی قوی یا افت بیش از انتظار اخیر، مسیر بهتری را در پیش خواهند گرفت. اما فضای فعلی، فرصت دادن به اتفاقات جدیدتر و رسیدن خبرهای قوی‌تر است و البته معتقدیم هر چه این زمان طولانی‌تر شود، مرحله بعد رشد بازار، قوی‌تر و جدی‌تر خواهد بود.

و موضوع آخر، مربوط به بحث ارزندگی بازار است. اگر به خاطر داشته باشید در گزارش روز چهارشنبه و در بررسی سنجش ارزندگی بازار، دو پارامتر P/E گذشته‌نگر و آینده‌نگر بازار را بررسی کردیم و به این جمع‌بندی رسیدیم که بازار جای افت آنچنانی ندارد. (هر چند که ارزش بازار در همین مدت هم بواسطه شاخص‌سازی‌های مکرر کاهش چندانی نداشته اما پرتفوی سهامداران با اصلاح و افت قوی روبرو بوده است). در این گزارش نگاهی هم به P/S بازار خواهیم داشت. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، روند حرکتی P/S بازار از سال 1389 تا امروز (فارغ از داده پرت سال 1399) درون یک کانال با شیب ملایم صعودی محصور شده است. این نسبت در آخرین گام کاهشی از سطوح 1.4 واحد در ابتدای آبان ماه 1403 برگشت زد و اکنون در سطوح 1.7 واحدی قرار دارد. لذا از آنجا که کانال مذکور به دلیل واکنش‌های اخیر دارای اعتبار مناسبی است، انتظار می‌رود در میان‌مدت شاهد حرکت این نسبت به سقف دالان نوسانی یعنی محدوده 3 تا 3.1 واحد باشیم.

اما به سراغ بازار برویم. بازاری که واقعا حرفی برای گفتن نداشت. با رنگ سرخ آغاز کرد و هنوز از دقایق ابتدایی عبور نکرده بودیم که با تشدید فشار عرضه در برخی از نمادهای کلیدی و مورد توجه، کلیت بازار زیر فشار فروش رفت. شاخص کل فاصله چندانی تا محدوده حمایتی 2.7 میلیون ندارد و لذا باید امیدوار بود، این سطح مانعی برای افت بی‌رویه قیمت‌ها و بهبود فضای بازار شود. با توجه به تحرکات یکساعت پایانی بازار روز گذشته، احتمالا برای امروز فضای متعادل‌تر و بهتری را شاهد باشیم ...

2) جدول بررسی آخرین وضعیت شاخص‌ها، بازار، نوسانات بازارهای جهانی و منحنی ارزش معاملات :

3) سر تیتر خبرهای سیاسی و اقتصادی – اخبار و شایعات بازار :  

* سخنگوی کاخ سفید گفت: من فکر می‌کنم که رئیس‌جمهور موضع خود را درباره ایران به روشنی اتخاذ کرده است. در زمانی که مذاکرات درباره آتش‌بس غزه در جریان بود، ترامپ گفت اگر (مذاکرات) آتش‌بس پیشرفت نداشته باشد، حماس و تروریست‌های مورد حمایت ایران باید هزینه آن‌را بپردازند و پس از آن به‌سرعت این اتفاق افتاد.

* واشنگتن: طی ۱۰۰ روز آینده شاهد آتش‌بس یا صلح دائم در اوکراین خواهیم بود. فرستاده ویژه ترامپ در امور اوکراین: فکر کنم که بتوانیم در کوتاه‌مدت چیزی داشته باشیم.  وقتی بعد از ۱۰۰ روز به عقب نگاه می‌کنیم باید شاهد پیشرفتهایی باشیم، چه آتش‌بس باشد یا صلح دائم. دوست دارم خوشبین باشم چراکه این شدنی است. توقف جنگ در هر شرایطی نه فقط اوکراین و روسیه بلکه برای آمریکا هم خوب است. برای جهان هم خوب است. مطمئن هستم که ترامپ می‌تواند هر دو طرف درگیر در این منازعه را متقاعد کند که به پای میز مذاکره بیایند. ترامپ یک معامله‌گر است. او این کار را انجام خواهد داد.

* دکتر محمدرضا عارف در شبکه اجتماعی ایکس با اشاره به عضویت ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا نوشت: موقعیت ناظر ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا گام موثری در راستای تعمیق روابط اقتصادی کشور است. اجرایی‌شدن عنقریب موافقتنامه تجارت آزاد، اقدام ارزشمند دیگری در این مسیر است که با به‌میدان‌ آمدن بخش خصوصی می‌تواند باعث جهش در مبادلات تجاری ایران و کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا شود.

* در بازارهای جهانی، کالاهای پایه هفته چندان خوبی را پشت‌سر نگذاشتند. ترامپ، علیه کانادا، مکزیک و چین، تعرفه‌هایی وضع کرد. آغاز یک جنگ تجاری با تکیه بر تجارب سالهای گذشته منجر به ایجاد موج در بازارهای جهانی می‌شود، ضمن اینکه رشد اقتصادی آمریکا کمتر از برآوردها بود و اینها باعث شد تا فلزات گرانبها در مقابل دلار کاهش قیمت را تجربه کنند. اما برای پالایشگاه‌ها، هفته خوبی بود. در حالی که نفت کاهشی بود اما قیمت فرآورده‌های اصلی عمدتا صعودی بود. قیمت گاز در اروپا باز هم بالاتر رفت. پایین‌ترین میزان ذخائر گاز در زمستان اروپا تجربه می‌شود و علت آن سرمای بیشتر هوا در مقایسه با دو سال قبل است. چینی‌ها به تعطیلات رفته‌اند و برای یک هفته حضور ندارند.

4) بررسی صنایع :

* در گروه پالایشی با وجود بهبود نسبی کرک‌اسپردها و رشد اخیر نرخ دلار توافقی (هر دو مورد اثر مثبت بر سود شرکتها در 3 ماه پایانی سال دارد) شاهد عقبگرد قیمت‌ها در کلیه نمادها هستیم ! پالایشی‌هایی که علاوه بر دو مورد یاد شده، زمزمه‌هایی مبنی بر اصلاح فرمول بنزین را یدک می‌کشند ! در این گروه شبندر از قیمت‌های بیش از 1,100 تومان تا سطوح 900 تومانی (معادل 20 درصد) افت کرده است. چارتیست‌ها معتقدند، نهایت افت قیمت شبندر در بدترین حالت تا محدوده 820 - 830 تومان خواهد بود. از این رو پیشنهاد می‌شود خرید پله‌ای شبندر را در دستور کار داشته باشید. سطوح حمایت معتبر در برخی از نمادهای پالایشی به ‌این شکل خواهد بود: شپنا 430 - 440 تومان، شتران 260 - 270 تومان، شاوان 1,860 تومان و شبریز 1,740 تومان.

* در گروه خودرویی خگستر تبدیل به عاملی برای اصلاح قیمت‌‌ها شده و این در شرایطی است که در انتهای معاملات روز دوشنبه توقف نماد ایرانخودرو برای برگزاری مجمع و انتخاب اعضای هیات مدیره را خواهیم داشت. بنابراین احتمالا برای امروز هم فشار عرضه در این گروه حاکم باشد اما برآورد ما این است که روز دوشنبه فضا به سمت تعادل برود. در این گروه زامیاد طی مدت اخیر با وجود گزارش‌های خوب فصلی و ماهانه، افت عجیبی داشته است. زامیاد در دی ماه فروش 3,903 میلیارد تومانی را ثبت کرده است. این عدد 4% کمتر از فروش آذر ماه، 9% کمتر از دی سال گذشته و البته 52% بالاتر از میانگین فروش از ابتدای سال است. مجموع درآمد شرکت از ابتدای سال تاکنون 25.6 همت بوده که 35% بیشتر از فروش دوره مشابه سال گذشته است. نرخ فروش گروه نیسان (محصول اصلی شرکت) در دی ماه 535 میلیون تومان در هر دستگاه گزارش شده که تفاوت خاصی با ماه گذشته نداشته است. نکته مهم: شرکت حدود 12 هزار دستگاه (بیش از 6 همت) موجودی انبار دارد که با دریافت مجوز افزایش نرخ اخیر، می‌تواند در پایان دوره 12 ماهه به فروش و سود خوبی دست یابد. انتظار می‌رود مرز قیمت‌های 400 تومانی (10 تومان بالاتر یا پائین‌تر) نقطه پایان اصلاح زامیاد باشد.

* در گروه فلزی و معدنی هم وضعیت شبیه به سایر صنایع بود. (متاسفانه سالهاست که شاهد رفتار گله‌ای معامله‌گران در بازار هستیم !) در این گروه همه نگاه‌ها به فولاد است. سهمی که برای سال آتی پتانسیل تحقق سود 130 - 140 تومانی را دارد و اخیرا برنامه افزایش سرمایه را در دستور کار قرار داده است. به اعتقاد چارتیست‌ها، محدوده 520 - 530 تومانی پایان اصلاح قیمت در فولاد خواهد بود. (در واقع خریداران امروز فولاد، سهم با P/E-forward حدود 3.5 واحدی را پرتفوی خود اضافه می‌کنند.) در سوی دیگر هرمز را داریم که روز گذشته با وجود فضای پرعرضه بازار، مسیر دیگری را طی کرد و با افزایش نسبی تقاضا همراه بود. هرمز برای اینکه مجددا به روند صعودی بازگردد، نیاز به گذر پر قدرت از مقاومت 350 تومانی دارد. در این گروه منفی نمادهایی نظیر کویر، فخوز، فصبا و فسوژ گزینه‌های منفی برای خرید خواهند بود.

* و در نهایت مختصر اشاره‌ای به گروه قندی داشته باشیم که دست‌کم در بازار پرعرضه دیروز، حداقل چند نماد مثبت داشت. این وضعیت نشان می‌دهد که بازار در انتظار افزایش نرخ شکر است. در این گروه نیشکر تازه‌وارد در محدوده صفر تابلو خریداران قوی و خوبی داشت. همین مساله نشان می‌دهد که نیشکر پس از خروج معامله‌گران کوتاه‌مدتی می‌تواند رالی دیگری را در پیش بگیرد. بنابراین پیشنهاد می‌شود یک سهم از گروه قندی را در پرتفوی داشته باشید. قمرو، قپیرا، قیستو، قصفها و قچار گزینه‌های جذابی خواهند بود. به نظر با کاهش فشار عرضه در بازار، شاهد تحرکات قوی‌تری در نمادهای گروه قندی باشیم.