تردید تمام‌نشدنی بورس

سایه اصغری - بورس24 : بورس تهران معاملات دومین روز هفته را متعادل و با فشار عرضه‌های بیشتری آغاز کرد. البته در یکساعت نخست، فضا خیلی بد نبود و به لطف تحرکات مثبت در گروه بانک و برخی از تک سهم‌ها، امیدواری‌هایی به بهبود روند معاملات در نیمه دوم بازار وجود داشت. اما هر چه گذشت، طرف تقاضا ضعیف و ضعیف‌تر شد و در ادامه فروشنده‌ها گارد قوی‌تری گرفتند تا جایی که در نیمه دوم معاملات بیش از 70 درصد از نمادها با لیدری صندوق‌های اهرمی با افت قیمت روبرو شدند و در همین راستا شاخص کل با افت بیش از 21 هزار واحدی تا ارتفاع دو میلیون و 773 هزار واحدی عقب نشست. ارزش معاملات با افت 13 درصدی به 6 همت رسید و رقمی بالغ بر 400 میلیارد تومان توسط حقیقی‌ها از چرخه بازار خارج شد.

در چهره بازار هنوز آن طراوت و شادابی بهاری دیده نمی‌شود و تردید جدی و یک شک به شرایط پیشِ رو به چشم می‌خورد که بیش از هر چیز برای سهامداران آزاردهنده است. به نظر بازار همچنان می‌ترسد چه از مسائل سیاسی و چه از تحولات جهانی. در حال حاضر چشم بازار به تحولات سیاسی دوخته شده و حتی معتقدیم بحران عمیق بازارهای جهانی که بسیاری از آن صحبت می‌کنند، آنقدرها در بازار ما موثر نیست. این نکته را در نظر داشته باشید که با این نرخ نفت به نظر اعداد دلار در بودجه به طور کامل تغییر خواهد کرد و به زودی شاهد افزایش نرخ تسعیر نیما و محاسبات آن در بودجه خواهیم بود. به طور کلی این بحران اخیر، بحرانی است که بیش از آنکه بر بازار سرمایه موثر باشد دولت را هدف گرفته و فضای سخت و تلخی را برای سیاستگذار رقم زده است.

ضمن اینکه بازار با موضوع بحران‌های جهانی و ریزش‌ها خیلی غریبه نیست و در مجموع تصور می‌کنم امروز و فردا از این بحران خارج شود. بد نیست کمی هم درخصوص جنگ تجاری که ترامپ آغاز کرده صحبت کنیم. در هفته‌ای که گذشت لیست نهایی تعرفه‌های وضع شده توسط ترامپ بر کالاهای وارداتی کشورهای دیگر منتشر شد. وضع تعرفه 10 درصدی بر واردات تمام کالاها و وضع تعرفه بالاتر بر سه شریک تجاری بزرگ آمریکا از جمله چین (34 درصد)، اتحادیه اروپا (20 درصد) و ژاپن (24 درصد) در صورتی که با اقدامات متقابل گسترده از سمت این شرکا همراه شود، می‌تواند رشد اقتصادی آمریکا را با کاهش قابل توجه همراه کند و یک جنگ تجاری تمام عیار را رقم بزند. همانطور که با اعلام رسمی دولت چین به اقدام تلافی‌‌جویانه و وضع تعرفه 34 درصدی بر کالاهای آمریکایی شاخص‌های سهام آمریکا سقوط کردند.

شاخص نااطمینانی و ریسک در اقتصاد جهانی بالاتر از زمان شیوع بیماری کرونا قرار گرفته؛ از این‌رو ممکن است با تداوم آشفتگی‌ها، دارایی‌های امن در مرکز توجه باقی بمانند. افزایش هزینه تولید و فروش، اقتصاد جهانی را بیش از هر زمانی به رکود نزدیک خواهد کرد. طیفی از پیش‌بینی‌های خوشبینانه و بدبینانه متناسب با شدت جنگ تجاری پیشِ رو درخصوص وضعیت تجارت جهانی وجود دارد. طبق برآورد شرکت آلمانی آلیانس گلوبال ضربه به تولید ناخالص جهانی در بلندمدت به صورت سالانه 1 درصد خواهد بود و افزایش هزینه‌ها به افزایش 0.7 الی 1.5 درصدی تورم جهانی می‌انجامد.

در تحلیل ارائه شده توسط این گروه مالی با توجه به سیاست کاهش هزینه‌های دولتی که توسط ایلان ماسک در دولت ترامپ دنبال می‌شود و کاهش عرضه نیروی کار با توقف فرآیند مهاجرت‌پذیری احتمال رکود در آمریکا به 35 الی 40 درصد افزایش می‌یابد. حتی اگر در بلندمدت رکود تورمی در کشورهای بزرگ ایجاد نشود باز هم اثرات کوتاه‌مدت جنگ تعرفه‌ای بر نااطمینانی و ریسک جهانی می‌تواند بازارها را با بی‌تصمیمی و رخوت روبرو کند. در کوتاه‌مدت بیشترین تاثیر جنگ تعرفه‌ای را کالاهای پایه‌ای نظیر نفت و فلزات رنگین (مس، روی، آلومینیوم و سرب) که بیشترین همبستگی را با دلار آمریکا دارند؛ می‌پذیرند و دارایی‌های امن نظیر اوراق قرضه آمریکا و شاید طلا با افزایش تقاضا روبرو خواهند شد.

نکته آخر اینکه، دوشنبه هفته جاری، یعنی برای امروز سفر نخست‌وزیر اسرائیل به آمریکا را خواهیم داشت. بحث بر سر تعرفه‌ها یکی از موضوعات خاص مذاکره خواهد بود. این مذاکره و "توافق" دو طرف بر سر تعرفه‌هایی که اهمیت چندانی ندارند، اولویت ترامپ است تا نشان دهد که با مذاکره با اسرائیلی‌ها و توافق بر سر آنها دستاورد بزرگی داشته و بقیه کشورها را وادار کند تا مذاکره کنند و همین روند تکرار شود ! "من تعرفه وضع کردم و مذاکره کردم و امتیاز گرفتم !" در مجموع معتقدیم که اثر بحران جهانی شکل‌گرفته آنقدرها در بازار اثرگذار نیست و آنچیزی که بیشترین اهمیت را دارد، اصلاح تصمیمات سیاستگذار است.

اما در کنار مسائل سیاسی و تحولات بازارهای جهانی، شاید مهمترین موضوع طی یک ماه پیش رو، تعیین وزیر جدید اقتصاد و روشن شدن دیدگاه‌های او نسبت به بازار سرمایه و موضع‌گیری درباره سیاست‌های پولی و ارزی بانک مرکزی باشد که متاسفانه از زمان عزل همتی، دولت اظهارنظر خاصی در این خصوص نداشته و بیش از یک ماه است که کشور وزیر اقتصاد ندارد. در مجموع احساس می‌کنیم فروردین و اردیبهشت روزها و هفته‌های پرخبری برای بازار باشد و نکته مهم این است که این اخبار سیاسی با تحولات اقتصادی همراه شده و از این نظر رویدادهای نسبتا مهمی در پیش است.

حتی به این موضوع معتقدیم که در کوتاه‌مدت تک عامل تحولات سیاسی می‌تواند چالش‌های اقتصادی نظیر نرخ بهره و سرکوب دلار توافقی و بحران بازارهای جهانی را پوشش داده و عاملی برای رشد بازار شود. در یک بستر آرام سیاسی جریان قوی پول می‌تواند طول موج‌های خوبی ایجاد کند و شرکت‌هایی که گزارش‌های ماهانه خوبی منتشر کرده‌اند، بزرگترین برندگان این رالی هستند و درست در نقطه مقابل در یک بستر تلخ و دردناک سیاسی اوضاع خوب پیش نخواهد رفت و حتی شرکت‌ها طلا هم بزنند بازار به آنها نگاه نمی‌کند و این موضوع دردناک و البته واقعی این مدت بوده که ما با آن مواجه بوده‌ایم و همچنان هستیم.

اما به سراغ بازار برویم. بازاری که در نیمه نخست با وجود عقبگرد قیمت‌ها و فشار نسبی فروش خیلی ناامیدکننده نبود اما در نیمه دوم معاملات انرژی طرف تقاضا بطور کل تحلیل رفت و فشار عرضه‌ها بیشتر شد. برای امروز بازار یک چشم به نوسان کامودیتی‌ها و چشم دیگر به اخبار سیاسی و سفر نخست‌وزیر اسرائیل به آمریکا دارد. بنابراین برای امروز هم بازاری بی‌رمق و رکودی مورد انتظار است.

2) جدول بررسی آخرین وضعیت شاخص‌ها، بازار، نوسانات بازارهای جهانی و منحنی ارزش معاملات :

3) سر تیتر خبرهای سیاسی و اقتصادی – اخبار و شایعات بازار :  

* سرلشکر باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح گفت: تدابیر رهبر انقلاب بر این مبنا بود که مذاکره مستقیم نخواهیم کرد، اما مذاکره غیرمستقیم ایرادی ندارد چراکه ایران راه را نمی‌بندد و راه مذاکره غیرمستقیم را باز می‌گذارد تا اگر صادقانه حرکت کنید، بشود مذاکره کرد.

* رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: هدف اصلی سفر او به تهران در هفته‌های آینده کاهش احتمال بروز رویارویی میان ایران و آمریکا است.

* وزیر امور خارجه گفت: پاسخ ایران به نامه ترامپ متناسب با محتوا و لحن نامه وی داده شده و در عین حال فرصت استفاده از دبپلماسی حفظ شده است. علی‌الاصول، مذاکره مستقیم با طرفی که مدام تهدید به توسل به زور بر خلاف منشور ملل متحد می‌کند و مواضع متناقضی توسط مقام‌های مختلف آن بیان می‌شود، بی‌معنا خواهد بود اما ما همچنان به دیپلماسی پایبند بوده و حاضریم مسیر مذاکره غیرمستقیم را بیازماییم. حاضریم بر اساس منطق اعتمادسازی به ازای رفع تحریم‌های ظالمانه علیه ایران، گفتگو در مورد برنامه هسته‌ای خود و رفع تحریم‌ها را پی بگیریم.

* قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: اگر رشد اقتصادی می‌خواهیم چاره‌ای نیست جز آنکه مردم سرمایه‌های خرد و کلان خود را به توان تولیدی کشور تزریق کنند.

* معصومه آقاپور، مشاور رئیس‌جمهور در امور همکاری‌های اقتصادی درباره حمایت دولت چهاردهم از بازار سرمایه با اشاره به نامگذاری امسال به «سرمایه‌گذاری برای تولید» اظهار داشت: یکی از اهرم‌های اصلی در تحقق شعار سال، بازار سرمایه است. وی با اشاره به مشکلات و بحران‌هایی که کشور در چند سال گذشته گذرانده است، افزود: باید تلاش کنیم تا تولید در کشور به حداکثر ظرفیت خود برسد. در این راستا بازار سرمایه نیاز به چند ابزار دارد؛ یکی اینکه باید به صنعت بانکداری متصل شود که اتفاقات خوبی در این خصوص رقم خورده است. صنعت خودرو نیز با خصوصی‌سازی‌ای که در آن صورت گرفته می‌تواند صنعت پیشران در کشور باشد.

* سیاست تعرفه‌ای ترامپ، انعطاف اروپا برای افزایش سطح ذخائر گاز، تقاضای ضعیف LNG از سوی چین و عرضه بیشتر از انتظار به اروپا باعث شد تا قیمت گاز طبیعی طی 2 ماه از 60 یورو به کمتر از 37 یورو کاهش یابد. قیمت گاز طبیعی در آمریکا نیز حدود 10 درصد کاهش یافته است. بر این اساس قیمت گاز صنایع در ایران به تناسب کاهش یافته ضمن اینکه برای نیمه اول سال قیمت گاز طبیعی طبق فرمول ضربدر 90 درصد خواهد شد لذا نرخ گاز بهار 1404 نسبت به زمستان 1403 کاهش بااهمیتی خواهد داشت.

* بانک صادرات به تاریخ 26 فروردین مجمع گذاشته و قرار است در این جلسه برنامه مدون افزایش سرمایه در راستای اجرای تکالیف مقرر در ماده 8 قانون برنامه 5 ساله هفتم را تصویب کند. خرید وبصادر در منفی‌ها ریسک خاصی ندارد.

4) بررسی صنایع :

* در گروه بانکی همزمان با رسیدن اکثر نمادها به نقاط یا محدوده مقاومتی، فشار عرضه‌ها بیشتر شد. نکته مهم اینکه طی یکسال اخیر تراز عملیاتی اکثر بانکها و در مجموع فضای بنیادی این صنعت رو به بهبود بوده و دیگر مثل گذشته نیست که درآمد وام‌ها و سایر مصارف، سود سپرده پرداختی را پوشش ندهد. اکثر بانکها در حال فروش دارایی هستند و این فروش‌ها، قدرت عملیاتی آنها را بهتر می‌کند و سود شناسایی شده آنها را افزایش می‌دهد. شناسایی سود فروش دارایی‌ها در کنار شناسایی سود تسعیر باعث شده P/E و ارزش بازار به ارزش دفتری بانکها در سطح نازلی قرار داشته باشد. ناترازی انرژی روی بانکها تاثیر قابل توجهی ندارد و از طرف دیگر پول کماکان در اقتصاد کمیاب است. مجموع این عوامل باعث شده بانکها هدف سرمایه‌گذاران بورسی‌ باشند. اگر تقسیم سود بانکها در مجمع خوب بود، قطعا قیمت‌ آنها از سطح فعلی به شکل قابل توجهی بالاتر بود. در این گروه نمادهایی نظیر وپارس، وتجارت، وپاسار، ونوین، وسینا، وبصادر و کماکان وبملت می‌توانند پس از کمی دست به دست شدن به روند صعودی خود ادامه دهند.

* در گروه پالایشی حمایت از نمادها در قیمت‌های درصد منفی ادامه داشت اما کاهش حجم معاملات نشان می‌دهد که ترس از بابت اثرات ریزش بازارهای جهانی باعث شده تا معامله‌گران با احتیاط بیشتری رفتار کنند. افت همزمان قیمت نفت و فرآورده‌ها نشان می‌دهد جنگ تعرفه‌ای ایجاد شده خیلی نمی‌تواند اثر منفی بر سودسازی پالایشی‌ها داشته باشد. البته موجودی ابتدای دوره کمی اثر منفی ایجاد می‌کند اما در مجموع آثار بااهمیتی نیست. ضمن اینکه پالایشی‌ها گزارش 12 ماهه خوبی خواهند داشت. در این گروه شپنا در بازه قیمتی 330 تا 380 تومان در نوسان است. بنابراین منفی‌های احتمالی بیش از اینکه نگران‌کننده باشد، فرصت خرید خواهد بود. در شبندر محدوده 850 تومانی را برای خرید کم‌ریسک می‌بینیم. شتران احتمالا در بازه قیمتی 215 - 225 تومان مجددا مورد توجه قرار بگیرد و در شاوان برای امروز معاملات روان‌تر با تقاضای بهتر مورد انتظار است. البته شراز هم نشان داده که خیلی در این قیمت‌ها فروشنده ندارد و لذا این سهم شیرازی را هم باید زیر نظر داشت.

* در گروه برقی، بترانس برای دومین روز متوالی با افزایش تقاضا همراه بود. بترانس در آخرین ماه سال رکورد فروش خود را شکست. درآمد بترانس در اسفند به 1,376 میلیارد تومان رسید که نسبت به ماه قبل 11 درصد افزایش، نسبت به مدت مشابه سال قبل 63 درصد و نسبت به میانگین 1402 بیش از 230 درصد افزایش را نشان می‌دهد. شرکت ایران ترانسفو در اسفند 1403 بالاترین فروش تاریخ خود را به ثبت رساند. از لحاظ مقدار فروش در دوره 12 ماهه 13,890 مگاولت آمپر گروه ترانسفورماتور و پست برق به فروش رسید که نسبت به دوره مشابه سال گذشته 4 درصد افزایش فروش داشت. بترانس در پایان اسفند به مبلغ فروش تجمعی 9,867 میلیارد تومانی رسید که نسبت به مدت زمان مشابه سال 1402 افزایش 97 درصدی را نشان می‌دهد. این شرکت در دوره 9 ماهه به سود 252 ریالی رسیده و انتظار می‌رود در دوره 12 ماهه به کمک سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها به سود جذابی برسد. بنابراین منفی‌های احتمالی در بترانس فرصت خرید خواهد بود.