بی‌پناهی تاریخی بورس

سایه اصغری - بورس24 : بورس تهران معاملات نخستین روز کاری هفته را پس از دو هفته تعطیلی اضطراری با تشکیل بیش از 20 همت صف فروش و ثبت رکورد بیشترین عرضه در طول تاریخ فعالیت خود آغاز کرد و در طرف مقابل هم (به جزء در مجموعه بانک پاسارگاد) خبری از تقاضا نبود و به عبارتی با یک بازار تقریبا قفل مواجه بودیم. این وضعیت تقریبا تا پایان ساعت معاملات ادامه داشت. در برخی از سهم‌ها میزان جمع‌آوری صف‌ها به اندازه حجم مبنا و در برخی از سهام حتی به اندازه مبنا هم معامله‌ای صورت نگرفت. در نتیجه این رویداد، شاخص کل افت 2.1 درصدی را ثبت کرد و تا ارتفاع دو میلیون و 922 هزار واحدی عقب نشست. ارزش معاملات حوالی 3.4 همت گزارش شد و حدود 2.2 همت از این پول بطور مستقیم توسط حقیقی‌ها از چرخه بازار خارج شد ...

بازار دیروز پس از 12 روز جنگ تحمیلی، یک روز فوق جهنمی را تجربه کرد. گویی تمام انرژی منفی روزهای اخیر قرار بود در بازار تخلیه شود ! البته انتظاری غیر از این هم نبود و به شکل واضحی روشن بود که سازمان بورس، ناشران، بانک مرکزی و ... هیچگونه برنامه حمایتی خاصی برای بازار نداشته‌اند / ندارند ! ارزش صفوف بازار دیروز (نزدیک به 35 همت همزمان با گشایش برخی از نمادها) و دست ماشه بودن برخی از حقیقی‌ها و حقوقی‌ها برای فروش در غیاب برخی از نمادهای تاثیرگذار نظیر خودرو، خساپا و ... نشان می‌دهد که این بازار (در صورت عدمِ تغییرِ وضعیتِ سیاسیِ موجود) برای رسیدن به تعادل و خنثی شدن زهر فروش، دست‌کم به 70 - 80 همت پول نیاز دارد ! به نظر این نخستین امتحان برای مدنی‌زاده و تیم اقتصادیِ جدیدِ دولت است و او باید هر چه سریعتر خودی نشان دهد !

البته روز گذشته، جلسه‌ای با هدف هماهنگی و هم‌اندیشی با ناشران بزرگ در سازمان بورس برگزار شد و به گفته صیدی ظاهرا قول‌هایی برای "حمایت قابل توجه" داده شده اما حقیقتا اگر قرار بر این باشد که حمایت‌ها صرفا لسانی باشد، فضا حتی پیچیده‌تر از وضعیت فعلی خواهد شد. ای کاش پیش از تصمیم به بازگشایی بازار، اقدامات ضروری و حمایتی در دستور کار قرار می‌گرفت؛ نه اینکه بعد از گشایش تازه به فکر برگزاری جلسه باشیم ! در اغلب کشورهای دنیا، پس از بروز شوک‌هایی مانند همه‌گیری کرونا، بحران‌های مالی یا تنش‌های نظامی، بانکهای مرکزی و نهادهای دولتی با تزریق نقدینگی و سیاست‌های حمایتی از دارایی سهامداران محافظت می‌کنند. اما در کشور ما، گویی فقط در میدان جنگ پیروز می‌شویم؛ در حالی که روی تابلوی معاملات، شکست‌های سنگینی را متحمل می‌شویم ... !!

اما قبل از صحبت درخصوص بازار به چند نکته خاص اشاره کنیم. اول اینکه، در موضوع جنگ اخیر، خیلی نباید دنبال بازنده و برنده ماجرا بود. از دید ما هیچیک از طرفین در این نبرد پیروز یا بازنده نبودند اما مردم یک بار دیگر نشان دادند که برنده اصلی و قطعی این شرایط هستند و در این چند روز بی‌تعارف یک سر و گردن از حاکمیت بالاتر بودند. تحولات اخیر نشان داد به هیچکس و هیچ دولتی نمی‌توان اعتماد کرد جز مردم خودمان و این مردم هستند که در نهایت بازدارندگی و قدرت را ایجاد می‌کنند.

نکته دوم اینکه، اتفاقات این ۱۲ روز هشدار صریح و محکم واقعیت، به شعار و توهم بود که امیدواریم درک شده باشد. امروز که موقتا از دل این حوادث بیرون آمدیم، می‌توانیم چشم روی هم بگذاریم و دوباره اسیر توهم و شعار باشیم تا دوباره سیلی محکم بعدی را نوش جان کنیم اما به نظر از همین امروز باید به دنبال ایجاد بازدارندگی نه از طریق برنامه هسته‌ای و غنی‌سازی که با روش‌های نو و نوین بود. مقطع فعلی به خوبی نشان داد که وقتی صرفا از طریق نظامی به دنبال بازدارندگی باشیم، در تقابل قربانی و اسیر تکنولوژی دشمن می‌شویم. بزرگترین بازدارندگی برای کشور، بهبود شرایط اقتصادی و فرار از این فضایی است که عده‌ای نادان و رانتخوار برای مردم و کشور درست کرده‌اند ... ! امیدواریم طی این ۱۲ روز حاکمان و سیاستگذاران کشور این موضوع را درک کرده باشند. اگر قصد اصلاح دارید، اقتصاد جزء اصولی‌ترین بخش آن است.

نکته سوم که باید مورد توجه سهامداران و اهالی بازار باید قرار گیرد این است که ما در جنگ ۱۲ روزه، نه زیر ساختی را از دست دادیم و نه آسیب خاصی به شرکت‌ها وارد شد. قطعاً مشکلاتی برای فروش شرکت‌ها ایجاد شده اما در هر صورت آن تبعات سنگین جنگ را روی سیستم و نظام اقتصادی کشور خیلی موثر نمی‌بینیم؛ پس بحران ریسک سیاسی با شدت بالا وجود دارد اما از بعد عملیاتی اتفاق عجیبی برای شرکت‌ها رخ نداده است.

نکته چهارم اینکه، احتمالا مذاکرات جدیدی در راه باشد که باید مد نظر قرار گیرد. البته هنوز تبعات و اتفاقات جنگ و ریسک سیاسی به طور کامل رفع نشده و هنوز هم ممکن است شب بخوابیم و صبح با تحولات و اتفاقات جدیدی مواجه باشیم. لذا همین حس ترس بلای جان بازار است و بسیاری را محافظه کار خواهد کرد. به نظر بهترین راهکار این است که اجازه بدهیم بازار با شرایط نرمال این هیجان فروش را تخلیه کند و سریعتر به مرز تعادل بازگردد.

البته سیاستگذاران بازار سرمایه، دولت و عوامل بالادستی (همچون روز گذشته) نباید بازار را به حال خود رها کنند. تنظیم و ارسال خبرها و سیگنال‌های مثبت به سهامداران و تزریق منابع نه اینکه اثربخشی کافی داشته باشد اما از شدت فضای منفی بازار می‌کاهد و در نهایت این دوران، دورانی است که باید تحمل کرد تا سپری شود. بازار سرمایه طی این مدت همه جور اتفاقات و رویدادهایی را دیده و تنها یک جنگ تمام‌عیار به ما بدهکار بود که خداروشکر آن هم تجربه شد ... ! به ‌نظر باید تمام مراقبت‌های لازم برای کم‌اثر کردن این ریسک از بازار و کاهش آثار آن در تابلوی معاملات شکل بگیرد. لذا همه باید دست در دست هم دهیم تا این دوره سخت و فشار کوتاه‌مدت ناشی از فروش ریسک‌گریزها را از بازار خارج کنیم و بعد آرام آرام ببینیم چطور زخم‌های این جنگ التیام خواهد یافت.

اما به سراغ بازار برویم. بازاری که انصافا حرفی برای گفتن نداشت و با یک فشار فروش تمام‌عیار و جدی و خرید در برخی از سهم‌ها به میزان حجم مبنا مواجه بودیم. لذا طبیعتا برای امروز هم (اگر برنامه حمایتی خاصی نباشد) فضا به همین شکل خواهد بود و در بهترین حالت، شاید در برخی از سهام که روز گذشته حجم مبنا پُر شد، یک دوره برچیده شدن صفوف فروش را داشته باشیم ... اما تصور می‌کنیم در بازار روز دوشنبه بسیاری از سهم‌ها به تعادل برسند.

2) جدول بررسی آخرین وضعیت شاخص‌ها، بازار، نوسانات بازارهای جهانی و منحنی ارزش معاملات :

3) سر تیتر خبرهای سیاسی و اقتصادی – اخبار و شایعات بازار :  

* شبکه تلویزیونی CNN اعلام کرد که مارکو روبیو وزیر امورخارجه ایالات متحده به‌دنبال حمله این کشور به تاسیسات هسته‌ای ایران، در پی مذاکرات مستقیم با تهران بدون حضور کشور ثالث است. مایک جانسون رئیس مجلس نمایندگان: یکی از مواردی که امروز صبح مورد بحث قرار گرفت این است که اکنون ایران باید در مذاکرات مستقیم شرکت و با حسن نیت با ما تعامل کند، مذاکراتی که نه از طریق شخص یا کشور ثالث. آنها باید با ما سر میز مذاکره بنشینند.

* رافائل گروسی در گفتگو با CBS درباره اورانیوم غنی‌سازی شده در ایران اظهار داشت: شاید بخشی از آن از میان رفته و شاید هم از میان نرفته است. او به صراحت اعلام کرد که آژانس اطلاع ندارد که موقعیت و سرنوشت این اورانیوم غنی‌سازی شده، چیست. گروسی خاطرنشان کرد که ایران کشوری پیشرفته در تحقیقات هسته‌ای است و دانش و فناوری هسته‌ای را دارا است و بر همین اساس هشدار داد که بحران هسته‌ای ایران، راه حل نظامی ندارد. مدیر آژانس اعلام کرد که بازرسان این سازمان اخراج نشده‌اند و ابراز اطمینان کرد که سازمان تحت امر او، بخشی از تعاملات دیپلماتیک در حل بحران هسته‌ای ایران خواهد بود.

* وزیر امور خارجه گفت: اگر توهمات به اشتباهات بدتری منجر شوند، ایران در رونمایی از توانایی‌های واقعی خود تردید نخواهد کرد. این اتفاق مطمئناً به هرگونه توهمی در مورد قدرت ایران پایان خواهد داد. مردم بزرگ و قدرتمند ایران به جهانیان نشان دادند رژیم اسرائیل چاره‌ای جز پناه بردن به «آقابزرگ» خود ندارد. ما ملت ایران هرگز اجازه نمی‌دهیم کسی دیگر سرنوشت ما را تعیین کند.

* امیرسعید ایروانی سفیر ایران در سازمان ملل متحد به المانیتور گفت: در صورت انعقاد توافق جدید، ما آماده‌ایم ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰ و ۲۰ درصد خود را به کشور دیگری منتقل کنیم و آنها را از خاک ایران خارج کنیم.

* رسانه‌های چینی: ایران در حال یک معامله بزرگ‌ نظامی با چین است که تنها بخشی از آن خرید ۴۰ فروند جنگنده J۱۰ نسل 4.5 چینی است.

* مرکز آمار ایران اعلام کرد: نرخ تورم سالانه خرداد ماه امسال برای خانوارهای کشور به ۳۴.۵ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ۰.۶ واحد درصد افزایش یافته است. در خرداد ماه ۱۴۰۴ شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور به عدد ۳۴۸.۱ رسیده که نسبت به ماه قبل، ۳.۳ درصد افزایش، نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۳۹.۴ درصد افزایش و در 12 ماهه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۳۴.۵ درصد افزایش داشته است.

* در یازدهمین حراج عملیات بازار باز که در ۲۵ خرداد برگزار شد، بانک مرکزی به 402 همت از 403 همت درخواست بانکها و موسسات اعتباری غیربانکی پاسخ مثبت داد ! این درحالیست که با توجه به 311 همت توافق سررسید شده، 91 همت تزریق پول انجام گرفته است.

* رئیس سازمان بورس با تاکید بر اینکه برای حمایت از بازار مذاکراتی صورت گرفته، گفت: طبق مذاکرات صورت گرفته قرار شده حمایت‌های قابل توجهی از بازار سرمایه صورت گیرد. صیدی که در جمع ناشران بزرگ بازار صحبت می‌کرد، با تأکید بر اولویت نقدشوندگی در مقطع فعلی، اعلام کرد: شاخص و بازدهی مهم هستند، اما اکنون باید تمرکز همه بر نقدشوندگی بازار باشد. نباید اجازه دهید سهم‌ها یا شرکت‌های زیرمجموعه در صف فروش قرار گیرند. حتی اگر سهمی درصد کمی از پرتفوی شما را تشکیل می‌دهد، باید از آن مراقبت شود. او تأکید کرد: تجربه نشان داده بازار هوشمندانه رفتار حقوقی‌ها و مدیران را رصد می‌کند. اعتماد سهامداران به نحوه مواجهه ما با بحران‌ها بستگی دارد. صیدی ادامه داد: در شرایط فعلی، اگر لازم باشد باید منابع مالی لازم برای حمایت از برخی سهم‌ها تأمین شود. این تنها به‌معنای حمایت نیست، بلکه به معنای ایفای نقش مسئولانه و حرفه‌ای در بازار است. او، محدودیت عرضه حقوقی‌ها را مهم دانست و گفت: تا زمان بازگشت آرامش به بازار می‌بایست گام‌های درستی برداشته شود. صیدی با تاکید بر این‌که حمایت‌ها می‌بایست تدریجی رخ دهد، افزود: باید تلاش کنید بازاری متعادل و نقدشونده داشته باشیم.

* در بازارهای جهانی شاخص دلار در هفته‌های اخیر مسیر نزولی داشته و از ابتدای سال میلادی 8 درصد افت کرده است. ترامپ از هیات مدیره فد می‌خواهد که پاول را کنار بگذارند و از پاول می‌خواهد تا فورا نرخ بهره را کاهش دهد. البته کاهش نرخ بهره می‌تواند به تضعیف بیشتر شاخص دلار منجر شود. در هفته اخیر علیرغم تضعیف 1.3 درصد شاخص دلار اما اونس طلا 2.8 درصد کاهش یافت. قیمت نفت برنت طی جنگ 12 روزه نوسان بسیار بزرگی داشت. در مقیاس ماهانه 4 درصد رشد کرده اما در مقیاس هفتگی 11 درصد کاهش قیمت داشته است. قیمت گاز در اروپا کاهش یافت و بین 30 تا 35 سنت در هر مترمکعب معامله می‌شود. اوره برنده این روزها بود و رشد ماهانه 14 درصدی را تجربه کرد. قیمت سنگ‌آهن اندکی کاهش یافت اما فلزات گرانبها مانند روی، آلومینیوم و مس رشد هفتگی داشتند که در مقابل تضعیف شاخص دلار مفهوم پیدا می‌کند. در مجموع جنگ 12 روزه، تعرفه‌های ترامپ و فشار بر فد، مهمترین تحولات در سطح جهانی بودند.

4) بررسی گزارش فصلی دو شرکت پالایشی :

* در گروه پالایشی شتران در حالی روی تابلوی معاملات به خاک و خون کشیده شده که گزارش 12 ماهه جالبی داشته است. این شرکت بهار را با فروش 71 همت و سود خالص 54 ریالی پشت سر گذاشت. در تابستان فروش خیلی تغییر نداشت و شرکت به درآمد 77 همتی رسید اما سود خالص با رشد خوبی 104 ریال بود. در پائیز فروش 82 همت و سود خالص 104 ریال بود. در زمستان فروش با رشد جدی به 114 همت و سود خالص به 184 ریال رسید. بنابراین مجموع سود شرکت در پایان دوره 12 ماهه 447 ریال و تقریبا همسطح با سود 467 ریالی دوره مشابه سال 1402 بوده است. حاشیه سود ناخالص شرکت در 4 فصل اخیر به ترتیب 4 – 5.3 – 7 و 8.7 درصد گزارش شده است.

* شپنا هم یکی از شرکت‌هایی بود که گزارش خوبی زد. او فصل بهار را با فروش 123 همت و سود خالص 63 ریالی پشت سر گذاشت. در تابستان فروش 116 همت و سود خالص 88 ریال بود. در پائیز فروش 131 همت و سود خالص 161 ریال گزارش شد. در زمستان فروش با رشد جدی به 189 همت و سود خالص به 333 ریال رسید. بنابراین مجموع سود شرکت در پایان دوره 12 ماهه 646 ریال و کمی کمتر از سود 737 ریالی دوره مشابه سال 1402 بوده است. حاشیه سود ناخالص شرکت در 4 فصل اخیر به ترتیب 4 – 4.4 – 9.8 و 9.3 درصد بوده است.