پایان سالی استثنایی و افزایش هیجان در بازارها

بورس24 : نوامبر سیاه پایان یافته و اکنون در ابتدای دسامبر یعنی آخرین ماه سال هستیم. روز گذشته عملکرد اکثر بازارها از جمله بازار نفت، بازار فلزات پایه و بازار فلزات گرانبها مثبت بود اما درباره مسیر بازارها در هفته های آینده دیدگاه های مثبت و منفی مطرح است. در یازده ماه اخیر هیچگاه محیط بازار و آینده به اندازه کافی شفاف نبوده که سرمایه گذاران بتوانند با اطمینان نسبی تصمیم گیری کنند.

رویدادهای بزرگ سال جاری سبب تغییر وضعیت بازارها شده و تاثیرگذاری آنها سال آینده هم احساس خواهد شد. سال جاری شاهد ثبت رکوردهای جدید برای شاخص های مالی در بورس آمریکا و برخی بورس های دیگر، ثبت رکورد برای قیمت طلا، نقره و مس، افول شدید قیمت نفت و شاخص دلار و ضعف بازار سنگ آهن و فولاد بوده ایم. امسال همچنین نوسان قیمت محصولات کشاورزی شدید بوده است.

روز گذشته قیمت نقره و مس به رکوردهای جدید رسید یعنی قیمت هر اونس نقره در سطح 59.4 دلار قرار گرفت و قیمت هر تن مس در بورس لندن در محدوده 11340 دلار نوسان کرد. این یعنی رشد قیمت این دو در سال جاری به ترتیب 100 درصد و 30 درصد بوده است.

علت رشد قیمت هر دو فلز پیش بینی رشد تقاضا و محدودیت عرضه است. بازار نقره از سال ها پیش دچار کسری است و انتظار می رود این کسری در سال جدید افزایش یابد. در بازار مس نیز پیش بینی می شود رشد تقاضای جهانی در سال آینده و سال های بعد از آن زیاد باشد و همه می دانند که افزودن بر ظرفیت تولید یک فرایند زمانبر و دشوار است. بدین ترتیب با آنکه نوسان ارزش دلار در برابر یورو و پوند روز گذشته محدود بود شاهد رشد قیمت فلزات پایه و فلزات گرانبها بودیم.

یک نکته بسیار مهم درباره ثبت رکوردهای جدید برای قیمت برخی مواد خام این است که بخشی از این رشد حاصل هیجان هایی است که ممکن است منطقی نباشند. رویدادهای سال جاری به همه نشان داد پیش بینی بسیار دشوار است و نباید خیلی خوشبین یا خیلی بدبین بود.

نکته دیگر این است که پیش بینی های نهادهای سرمایه گذاری نظیر بانک های بین المللی بر مبنای وضعیت کنونی بازارها و احتمال های پیش رو انجام می شود. سال جاری این نهادها بارها پیش بینی خود درباره افق بازارها را تغییر دادند زیرا شرایط تغییر کرد. این یعنی حتی اگر این نهادها افقی مثبت برای یک بازار پیش بینی می کنند سرمایه گذاران باید محتاط باشند.

به علل مختلف سال جاری بازارها بی ثبات بوده اند و شاهد رشد شدید قیمت فلزات گرانبها، عملکرد مثبت بازار فلزات پایه، رشد شاخص های مالی در بورس های بزرگ و عملکرد منفی بازار نفت و شاخص دلار هستیم.

سوالات متعدد درباره آینده برای سرمایه گذاران مطرح است و سوالات عموما به مسیر بازارها مربوط است. روز گذشته در بورس های بزرگ تابلوها قرمز بودند اما در بازار فلزات پایه، فلزات گرانبها و بازار نفت قیمت ها رشد کردند. قیمت ارزهای دیجیتال نیز کاهش یافته است.

ارزیابی رفتار سرمایه گذاران ما را به این نتیجه می رساند که تصمیم گیری ها همچنان بر مبنای حدس و گمان صورت می گیرد و شفافیت کافی در بازارها وجود ندارد. همچنین بخشی از تحولات بازارها منطقی نیست.

یک نمونه بسیار آگاهی بخش، تحولات در بازار ارزهای دیجیتال است. روز گذشته قیمت بیت کوین بیشترین کاهش یک روزه از هشت ماه پیش را ثبت کرد. قیمت بیت کوین حدود شش هزار دلار کاهش یافت. اواخر سال قبل و اوایل امسال همه معتقد بودند قیمت این ارز در پایان سال یعنی اکنون، حداقل دو برابر شده و به مرز 200 هزار دلار رسیده است. اوایل سال جاری دلایل محکم برای خوشبین بودن درباره افق بازار ارزهای دیجیتال وجود داشت اما آنچه رخ داد با پیش بینی ها سازگار نبود. اوایل ماه اکتبر یعنی دو ماه قبل قیمت بیت کوین به 126250 دلار رسید و سپس کاهش یافت. اکنون مدتی است عملکرد این ارز در سال جاری منفی شده و قیمت ها نسبت به اوج اخیر بیش از چهل هزار دلار پایین تر است.

کمبود شفافیت

پیش بینی می شود عملکرد بورس های بزرگ سال آینده میلادی مثبت خواهد بود زیرا انتظار می رود وضعیت کلی اقتصاد جهان بهتر شود، از تنش های تجاری و ژئوپلیتیک کاسته شود و شرکت ها با تحولات منفی سازگار شده باشند. سال جاری با آنکه ریسک های بزرگ وجود داشته اما عملکرد بسیاری از بورس ها مثبت است.

درباره افق بازار نفت دیدگاه ها عموما منفی است. تحلیلگران جی پی مورگان می گویند ممکن است قیمت نفت در دو سال آینده به زیر 40 دلار در هر بشکه کاهش یابد. مازاد عرضه سال آینده 2.8 میلیون بشکه خواهد بود و سال 2027 این رقم به 2.7 میلیون بشکه کاهش می یابد. البته نباید فراموش کرد که عوامل بسیار متعدد بر بازار تاثیر دارند و آنچه نهادهای سرمایه گذاری پیش بینی می کنند دیدگاه آنها بر مبنای واقعیت های کنونی است.

با توجه به وضعیت اقتصاد جهان بعید است در سال های آینده تقاضای جهانی برای نفت رشد چشمگیر داشته باشد. رشد تقاضا تدریجی خواهد بود و عرضه به اندازه کافی و حتی بیش از کافی وجود دارد بنابراین افق بازار منفی است. شاید رویدادهایی نظیر تنش های ژئوپلیتیک رخ دهد و در این حالت بازار رشد موقت خواهد داشت.