آغاز شکست ترامپونومیکس

بورس24 : هفته پیش تحولات بزرگ در اقتصاد جهان رخ داد و شاهد هیجان هایی در بازارهای مختلف بودیم. هفته پیش نوسان قیمت طلا زیاد بود و شاخص های بورس آمریکا کاهش یافتند. از سوی دیگر رشد شاخص دلار بر بازار فلزات پایه فشار وارد کرد و داده های منفی از اقتصاد چین به سرمایه گذاران نشان داد نباید درباره آینده خیلی خوشبین باشند. در مطلب حاضر به واقعیت هایی که نشان می دهد برنامه های اقتصادی ترامپ اثرات منفی دارند و او در این مسیر به ناکامی نزدیک است اشاره می شود.

واقعیت ها نمایان می شوند!

تا دو هفته پیش بر مبنای داده هایی که از شاخص های اقتصاد آمریکا منتشر می شد و ادعاهای مقامات دولت، این باور وجود داشت که اقتصاد مستحکم است و اقدامات آشوب زای ترامپ و بالا باقی ماندن نرخ های بهره سبب ضعف اقتصاد نشده است. بسیاری از تحلیلگران از این که تنش های تجاری به ضعف اقتصاد منجر نشده متعجب بودند. هفته پیش نرخ رشد اقتصاد آمریکا در سه ماهه دوم امسال 3 درصد اعلام شد و این گزارش سبب ریسک پذیری سرمایه گذاران شد.

اما روز جمعه در گزارش وضعیت بازار کار به نکات نگران کننده اشاره شده بود از جمله اینکه نرخ بیکاری رشد کرده و فرصت های شغلی ایجاد شده در اقتصاد ماه قبل بسیار کمتر از انتظار بوده است. نکته دیگر این است که تعداد فرصت های شغلی ایجاد شده در دو ماه قبل از ماه پیش، به سمت پایین اصلاح شد.

عده ای از تحلیلگران معتقدند وضعیت اقتصاد مدت هاست در حال بدتر شدن است و نشانه های ضعف در آینده بیشتر نمایان خواهد شد. ترامپ پس از انتشار گزارش روز جمعه مدعی شد داده ها دستکاری شده اند تا عملکرد اقتصادی او منفی جلوه کند.

اما او باید واقعیت ها را بپذیرد. طبق محاسبات اقتصاددان ها، تعرفه هایی که او بر کالاهای وارداتی به آمریکا اعمال کرده از 2.5 درصد به 18 درصد افزایش یافته و این تعرفه ها مالیاتی بزرگ بر سه هزار میلیارد دلار کالاهای وارداتی به آمریکاست که شرکت ها و مصرف کنندگان آن را پرداخت می کنند. تاثیر تعرفه ها بر اقتصاد نمایان تر می شود. هراس درباره افق اقتصاد از مصرف می کاهد و شرکت ها دچار مشکل می شوند. به نظر می رسد رشد اقتصاد در سه ماهه دوم، در سه ماهه کنونی تکرار نمی شود و باید برای خبرهای منفی آماده بود.

در گزارش هایی که شرکت ها از وضعیت عملکردشان در سه ماهه دوم منتشر کرده اند به تاثیر منفی تعرفه ها بر سوددهی اشاره شده است. در پنج ماه اخیر فعالیت ها در بخش تولید کارخانه ای آمریکا کاهش یافته و وضعیت اشتغال در این بخش در سه ماه اخیر نامطلوب بوده است.

موضوع بسیار مهم دیگر این است که انتظار می رود تورم بالاتر رود. در ماه می نرخ تورم 2.4 درصد و در ماه ژوئن 2.7 درصد بود. در کالاهایی که از تعرفه ها تاثیر پذیرفته اند از جمله اسباب بازی و کالاهای ورزشی، رشد قیمت ها چشمگیر بوده است. اگر رشد قیمت ها ادامه یابد مصرف کنندگان از مصرف خواهند است و اقتصاد لطمه بیشتری خواهد دید.

تعرفه ها بر تمامی کالاهایی که وارداتی هستند تاثیر می گذارد و بطور طبیعی بر شرکت ها و مصرف کنندگان نیز اثر دارد. اقتصاددان های ماه ها پیش درباره این تاثیر منفی هشدار داده بودند اما اطرافیان ترامپ و خود او به این هشدار توجه نکرده اند.

هفته پیش ترامپ بر تنش های تجاری افزود یعنی بر کالاهای وارداتی به آمریکا از ده ها کشور تعرفه اعمال کرد. همین اقدام او به افت شاخص های بورس آمریکا کمک کرد. به نظر می رسد بازیگران اقتصاد یعنی مردم، شرکت ها و سرمایه گذاران به این نتیجه رسیده اند که ترامپ به آشوب آفرینی و اقدام علیه اقتصاد کشور ادامه خواهد داد.

شرکت ها با افقی مبهم مواجه هستند و به همین دلیل آنها به جای سرمایه گذاری، استخدام و توسعه فعالیت ها ترجیح می دهند هیچ اقدامی انجام ندهند تا ابهام رفع شود. نتیجه این امر ضعف اقتصاد و احتمالا رکود تورمی است.

حالا یک سوال مهم این است که آیا تحولات اخیر سبب تغییر رویه ترامپ خواهد شد یا نه؟ برخی تحلیلگران معتقدند اگر مدتی دیگر ضعف اقتصاد ادامه یابد ترامپ دست از تنش زایی بر می دارد زیرا او به این نتیجه خواهد رسید که روش کنونی به زیان وی و حزب جمهوریخواه خواهد بود. انتخابات های مهم بزودی باید برگزار شود و میزان محبوبیت ترامپ بسیار پایین است. سرمایه گذاران و مصرف کنندگان شاهد اثرات منفی اقدامات ترامپ بر اقتصاد هستند.

نکته دیگر این است که توافق های تجاری که تاکنون حاصل شده فاقد جزییات است و این یعنی ماه ها طول خواهد کشید تا توافق های حاصل شده نهایی شوند و به مرحله اجرا برسند. از سوی دیگر آمریکا با برخی شرکای تجاری بزرگ خود از جمله چین و کانادا هنوز به توافق نرسیده است. فرایند حصول توافق بین شرکای تجاری بزرگ آمریکا بسیار زمانبر خواهد بود و تا وقتی این توافق ها حاصل نشود زیان حاصل از آنها بر اقتصاد افزوده می شود.

موضوع مهم دیگر این است که در ماه های آینده تورم بالاتر خواهد رفت. در سه ماهه نخست سال جاری میلادی یعنی زمانی که تازه تنش های تجاری شروع شده بود تولیدکنندگان و تجار تدابیری برای کاهش تاثیر تعرفه ها بر قیمت کالاهای مصرفی اندیشیدند و علت اینکه تورم در ماه های اخیر خیلی بالا نرفته همین تدابیر است. تاثیر این تدابیر کاهش خواهد یافت و در ماه های آینده فشارهای تورمی بیشتر می شود. تورم از مصرف خواهد کاست و ضعف بیشتری در اقتصادی ایجاد خواهد کرد.

ترامپونومیکس در شکل کنونی خود به نتیجه نخواهد رسید و اگر ترامپ مصمم باشد رویه کنونی را ادامه دهد اقتصاد آمریکا دچار مشکلات بزرگ تر خواهد شد. برنامه های ترامپ به نرخ پایین تر رشد، نرخ بالاتر تورم، تنش با همپیمان ها، انزوای آمریکا، تضعیف نهادهای آمریکایی و بی اعتمادی بازیگران اقتصاد بویژه مصرف کنندگان منجر می شود.