دنیای اقتصاد / پس از مدت‌ها قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی اعلام شد که با توجه به جهت‌گیری کاهشی آن، بخش بزرگی از بازار وارد یک فاز نزولی شد البته این روند افت قیمت‌ها مدتی است که میهمان بازار بوده است.
کاهش حجم تولید در صنایع پایین‌دستی، پایین بودن موجودی انبارها، عقب‌نشینی گسترده خریداران و احتمال کاهش بیشتر تقاضا در ماه مبارک رمضان را باید بخش‌هایی از واقعیت‌های این بازار به شمار آورد. با توجه به افت قیمت‌ها در بورس و بازار می‌توان به افزایش حجم خرید امیدوار بود که یکی از خروجی‌های بهبود حجم تولید است ولی حجم تاثیرگذاری این کاهش قیمت‌ها بر شرایط تولید آن هم در آستانه ماه مبارک رمضان مطلبی است که برای روشن شدن آن به زمان بیشتری نیاز خواهد بود. در هر حال وضعیت صنایع پایین‌دستی به گونه‌ای است که در صورت عدم حمایت جدی از آن، ممکن است کل اقتصاد کشور آسیب ببیند.
وضعیت تولید در صنایع پایین‌دستی
هم‌اکنون در صنایع مصرف‌کننده محصولات پتروشیمی همچون صنعت پلاستیک شرایط نامطلوبی حاکم شده تا جایی که گمانه‌زنی‌ها حکایت از آن دارد که با ظرفیتی کمتر از 50 درصد، واحدهای تولیدی مهم مشغول به کار هستند و بسیاری از واحدهای کوچک‌تر نیز تعطیل شده یا در شرف تعطیلی هستند. متاسفانه این واقعیت در روزهای آینده و با آغاز ماه رمضان وخیم‌تر خواهد شد، زیرا در اغلب بازارها، تقاضا کاهش خواهد یافت. ضعف فراگیر نقدینگی، روی آوردن به خریدهای اعتباری به جای نقدی، عدم وصول بسیاری از مطالبات، مشکلات فراگیر پیش رو در بازارهای صادراتی، قیمت‌های مواد اولیه که هنوز هم به نسبت بسیار بالا هستند و بسیاری مطلب دیگر واقعیت‌های این روزهای تولید در صنایع پایین‌دستی را تصویر می‌کند. به نظر می‌رسد این شرایط سخت باز هم ادامه خواهد یافت.
بازار داخلی محصولات پلیمری
در بازار پلیمرها مدتی ذهنیت اغلب فعالان بازار افت نرخ‌ها بود که با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان و همچنین اعلام قیمت‌های پایه جدید این شرایط عمیق‌تر شد تا جایی که کاهش قیمت‌ها گفتمان غالب بازار بود. این وضعیت در کنار افت قیمت‌های جهانی و همچنین کاهش قیمت دلار، وضعیت شکننده پیشین را به سمت وخامت بیشتر سوق داد تا جایی که بسیاری از کالاها مخصوصا آن دسته که با تقاضای کمتری رو به رو بودند را کاملا کاهشی کرد.
اعلام افزایش قیمت برخی گریدهای سنگین بادی تزریقی یا سنگین دورانی در حالی بر کل بازار تاثیرگذار شد که قیمت این گروه کالاها مدتی است که نوسانی شده و حتی رشد نرخ را نیز در بر داشت. این در حالی است که به‌صورت کلی با توجه به برخی ویژگی‌های فنی و تولیدی، چند گرید خاص مدتی با افزایش جذابیت رو به رو بودند ولی نمی‌توانستند در بازار کاهشی فعلی، چندان هم قدرتمند عمل کنند. این مطلب یعنی رشد برخی نرخ‌ها، در شرایطی به وقوع پیوست که گویی برخی فعالان بازار از دورنمای قیمت‌های پایه برای همین چند گرید خاص اطلاع داشته و به کمک برخی بازارسازی‌ها و از همه مهم‌تر مدیریت عرضه، کل بازار و قیمت‌های آن را مدیریت کردند. رخدادی که در ماه‌ها و البته سال‌های گذشته بارها تکرار شده و اغلب فعالان بازار دل خوشی از این عملکردها ندارند. با توجه به ضعف مبرم و فراگیر تقاضا در کنار مشکلات نقدینگی در بخش دولتی و بخش خصوصی، به نظر نمی‌رسد برخی عملکردها عمر چندان درازی داشته باشد و برخی بازارسازی‌ها را باید موقتی دانست. در هر حال و در هر شرایط بورس کالا مرجع و منبع اصلی تغذیه مواد اولیه بازار به شمار می‌رود بنابراین باید به قیمت‌های پایه آن بیش از پیش توجه داشت.
در روز دوشنبه در شرایطی که کل قیمت‌ها با محوریت افت نرخ‌های پایه در بورس کالا وارد یک فاز کاهشی شدند چند کالای خاص از جمله BL3 پتروشیمی جم، F7000 پتروشیمی مهر، EX5 پتروشیمی مارون و... افزایشی شدند.
وضعیت کلی در بورس کالای ایران
در بورس کالای ایران شاهد عقب‌نشینی شدید خریداران هستیم که البته دلیل اصلی آن را نیز باید اعلام قیمت‌های پایه دانست، زیرا عرضه‌های روز دوشنبه با قیمت‌های پایه دو هفته پیش قیمت‌گذاری شده بودند بنابراین به نسبت کاهش نرخ‌ها، جذابیت چندانی نداشتند. در هر حال چندین هفته پیاپی است که حجم معامله پلیمرها در بورس کالای ایران به‌صورت کلی کاهشی شده که می‌تواند این روند نزولی در ماه مبارک رمضان عمیق‌تر شود. البته این در حالی است که انتظار می‌رود با نوسان قیمت‌های پایه در بورس کالای ایران و همچنین افت نرخ‌ها در بازار داخلی، جذابیت سفته‌بازی و واسطه‌گری کاهش و معاملات در رینگ پتروشیمی بورس کالا به تولیدکنندگان واقعی اختصاص یابد. این اتفاق قطعا جذابیت خرید را برای مصرف‌کنندگان نهایی(End User) یا همان تولیدکنندگان در صنایع پایین‌دستی افزایش داده که حمایت‌های مالی و مخصوصا اعتباری، وضعیت پیش رو را باز هم برای واحدهای تولیدی واقعی بهبود خواهد بخشید.
قیمت‌های پایه محصولات پتروشیمی
قیمت‌های پایه جدید محصولات پتروشیمی در زمان مقرر آن اعلام شد که تا هشتم تیرماه نیز معتبر خواهد بود. این در حالی است که برآیند کلی نرخ‌ها کاهشی است و تنها بهای SBR (استایرن بوتادین رابر)، پلی اتیلن‌های سنگین فیلم، سنگین تزریقی، سنگین دورانی و سنگین بادی افزایشی شد. با توجه به کاهش نسبی قیمت‌ها در بازارهای جهانی جهت‌گیری کاهشی نرخ‌ها دقیقا رخدادی است مطابق با وضعیت جهانی که در افت شدید قیمت دلار و احتساب نرخ 3302 تومان برای قیمت‌های پایه، به این وضعیت کاهشی دامن زده است.
اما نکته قابل توجه در قیمت‌های پایه جدید نه کاهش نرخ‌ها بلکه افزایش قیمت برخی گریدهای خاص است. در قیمت‌های پایه پیشین نرخ دلار مورد محاسبه 3327 تومان بود که در قیمت‌های جدید به 3302 تومان کاهش یافته که کاملا با ویژگی‌های قیمتی در بازار هماهنگی دارد و البته افت 7/ 0 درصدی را نیز نشان می‌دهد.
با توجه به افزایش برخی قیمت‌های محدود باید گفت که رشد نرخ‌ها در بورس کالای ایران تنها به ایجاد یک بستر رسمی بر‌اساس مصوبات دولتی منجر خواهد شد که فضا را برای صادرات محصولات پتروشیمی آن هم از سوی برخی تولیدکنندگان محدود فراهم می‌سازد.
با توجه به وضعیت کلی قیمت‌های پایه و مخصوصا کالاهای مورد معامله در بورس کالای ایران، می‌توان گفت که یکی از مهمترین تولیدکنندگان پلی اتیلن‌های سنگین بادی، سنگین دورانی، سنگین تزریقی، سنگین لوله، سبک خطی و سنگین اکستروژن پتروشیمی جم است؛ بنابراین در روزهای آینده می‌توان افزایش سودآوری این شرکت را نیز محتمل دانست.
وضعیت پیش روی بازار
کاهش موجودی انبارها در روزهای اخیر به یک واقعیت مهم در بازار تبدیل شده که چندان هم مورد توجه فعالان بازار قرار ندارد. هم‌اکنون مدتی است که حجم معامله پلیمرها در بورس کالا کاهش یافته و این به آن معنی است که تزریق مواد اولیه از سمت بورس به بازار با مشکل همراه خواهد شد. این وضعیت در شرایط فعلی و پایین بودن تقاضا چندان مهم ارزیابی نمی‌شود؛ ولی با خودنمایی مجدد و حتی محدود تقاضا قطعا بازار با مشکل همراه خواهد شد؛ بنابراین رشد قیمت‌ها می‌تواند در آینده یکی از سناریوهای خطرناک پیش روی تولید ایفای نقش کند.
تمامی این موارد در حالی است که هم‌اکنون نیز نوسان کژ دار و مریز قیمت‌ها در بازار را شاهد هستیم، دلیل اصلی آن را نیز باید نوسان شرایط عرضه و تقاضا دانست؛ ولی در هر حال بسیاری از کالاها از موجودی انبارهای مطلوبی برخوردار نیستند که جهش غیرمنتظره قیمت‌ها را باعث خواهد شد.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.