حباب ؛ کجا نیست!؟

بورس24 : اگر حافظه تاریخی بازار فراموش نکرده باشد سال گذشته اداره کنندگان کشور کارنامه خود را در دولت یازدهم این طور شرح دادند:«مشکلات بزرگ حل شده ، ثبات به اقتصاد برگشته ، مگر یادتان رفته لحظه ای نرخ ارز و کالا ها عوض می شد ما اقتصاد کشور را راه انداختیم» ؛ اما از آن تاریخ تاکنون قیمت ارز به طرز سرسام آوری رشد کرده و قیمت ها در کسری از ثانیه رکورد تاریخی جدیدی می زند ؛ درست مثل سال های 90 ؛ 91 و چند ماهی از 92!!

مردم به دلیل وجود عدم قطعیت در اقتصاد و شرایط بی ثبات به سمت خرید ارز و سکه گسیل شده اند و شاهد رشد سریع تر قیمت ها هستیم، با توجه به سیاست های اتخاذ شده رانت خیز دولت در بازار ارز هر روز چوب جدید لای چرخ صنعت گذاشته می شود. بازار کالا به دلیل قیمت گذاری کالا ها با ارز مصوب جولانگاه دلالان است و به جای اصلاح مشکل دستور العمل در پی دستورالعمل صادر می شود و شرایط را پیچیده تر می کند ، در این بین تنها قدرت خرید مردم است که ذوب می شود و سود های کلان است که به جیب خواص سرازیر می شود.

اما در این اوضاع و احوال و با توجه به شرایط خاص اقتصادی فعالان اقتصادی ، در پاسخ به این سوال که اعلام می شود قیمت ها دارای حباب است و احتمال متضرر شدن مردم وجود دارد ، کدام بازار برای سرمایه گذاری ریسک کمتری برای ورود خواهد داشت و حبابی نیست؟ کارشناسان اقتصادی به این سوال این طور پاسخ داده اند...

غلامرضا سلامی صاحب نظر اقتصادی: در این شرایط پیشنهاد سرمایه گذاری دادن به مردم سخت است

در شرایط حال حاضر یکی از سخت ترین سوالات همین است  در شرایط فعلی تمام بازار ها ریسک دارند و هر آن احتمال تغییر وجود دارد.

برای مثال اگر روند درگیری های اقتصادی ایران و آمریکا ادامه دار باشد قیمت ها باز هم بالا می رود و اگر توافقی حاصل شود شاهد افت قیمت ها خواهیم بود.

در بازار سرمایه هم با توجه به اخبار اخیر در خصوص مصوبه شورای پول اعتبار شاهد رشد فزاینده تقاضا برای خرید سهام شرکت های معدنی، فلزات و  پتروشیمی هستیم بنابراین امکان خرید سهم در این بازار نیست و ریسک بالایی در سرمایه گذاری وجود دارد. از طرفی نقدینگی با ریسک افت ارزش روبرو است کما اینکه در چند ماه اخیر ارزش پول 50-60 درصد کاهش داشته است .

همایون دارابی فعال اقتصادی: اگر شرایط همین طور که هست باشد شاهد حبابی به مراتب بزرگتر از حباب فعلی خواهیم بود...

در کتاب ها و مقالات اقتصادی تعریفی برای حباب نیست و سابقه حباب هم به  قرن شانزدهم و بازار گل لاله در هلند برمی گردد که جنون خرید پیاز گل لاله منجر به افزایش قیمت یک پیاز لاله تا قیمت یک خانه رسید و سپس این شرایط فروکش کرد.

به جای واژه حباب باید از بازار هیجانی استفاده کنیم تا بتوان آن را تعریف کرد در حال حاضر در اقتصاد ایران هیچ چیز حباب نیست و افراد حاضرند برای بدست آوردن کالا قیمت آن را پرداخت کنند هر چند غیر عادی باشد.  رفتار هم خیلی واضح است تا زمانی که خریدار برای یک کالا وجود داشته باشد کالا با هر قیمتی به فروش می رود و این حباب نیست.

معمولا پولی که می دهیم می شود قیمت آن چیز و چیزی که دریافت می کنیم می شود ارزش آن کالا .همیشه باید در اقتصاد مراقب بود پولی که پرداخت می شود متناسب با ارزش آن کالا باشد.  در حال حاضر در اقتصاد ما چیزی که به چشم می خورد این است که ارزش جایگزینی شرکت ها بسیار بسیار کم است.  مثلا ما با دلار 10 هزار تومانی روبرو هستیم. یک کارخانه سیمان حدود 100 میلیون یورو هزینه ساخت دارد که این رقم با یوروی 12 هزار تومانی می شود  1200 میلیارد تومان، اما کارخانه های  سیمانی 1 میلیون تنی ما در بورس با قیمتی بیش از 100 تا 120 میلیارد تومان هم معامله نمی شود،  این نشان می دهد  کسی که بابت خرید این پول می دهد ارزش بیشتری به دست می آورد یا در مورد سایر صنایع به همین شکل.از جنبه دیگر مردم عادی با بازار طلا و سکه و ملک و بیشتر اخت هستند و کمتر با  بازار سهام  ؛ آن هم به خاطر دشواری ها و ویژگی های خاص این بازار،  به همین خاطر بخش از نقدینگی فوق العاده زیاد به سمت این بازارها می رود.

ما الان در مرحله ذوب شدن نقدینگی ها هستیم و شما می بینید که برای ثبت نام مزدا 3 حدود  212 هزار تقاضا در سیستم به ارزش حدود 30 هزار میلیارد تومان ثبت می شود که نشانه ای است از این که بخشی 1500 هزار میلیارد تومان نقدینگی به صورت ذوب شده درآمده است.  تا یکی دو ماه پیش بخش عمده نقدینگی سپرده بود در بانک ها و منجمد، الان اقتصاد وارد مرحله ذوب پول شده و از این به بعد  شاهد بازار برافروخته تری به لحاظ انگیزه های هیجانی خواهیم بود  که می توان آن را حباب نامید و این حباب الان قطعا کوچکتر از یک ماه آینده خواهد بود و ماه های  آینده اگر روند ذوب شدن نقدینگی همین باشد به مراتب شدید تر خواهد شد.

کاظم نادرعلی فعال اقتصادی : دلار به قیمت بیش از 10 هزار تومان رسید اما سکه با دلار 12 هزار تومانی قیمت می خورد ولی کالای شرکت های پتروشیمی و فولادی با قیمتی به مراتب پایین تر از قیمت واقعی دلار...

در زمانی که دلار 4 هزار تومان بود ، قیمت سکه حدود 1میلیون و 500 هزار تومانی را می گفتند حباب است. شاهد بودیم که حجم بالایی از سکه با قیمت نازل پیش فروش شد مردم بی توجه به صحبت ها به سمت حفظ ارزش پول خود هستند و این امر ناشی از عدم باور پذیری است.

در کالا ها کمبود عرضه داریم قیمت ها قابل قیمت گذاری نیست و در این شرایط  قیمت دلار هم قابل پیش بینی نیست تحلیل گران سال گذشته اعلام می کردند قیمت دلار 3800 تومان نیست و در حدود 6 هزارتومان است آن ها این قیمت را بر اساس وضعیت کشور و متغیر های موجود اعلام می کردند و دولت در آن زمان با حباب منفی قیمت را نگه داشته بود اما الان با توجه به شرایط نمی شود گفت قیمت واقعی دلار چقدر است و اگر شرایط نرمال بود می توانستیم قیمت را در حدود 7500 تومان در نظر بگیریم.

در بازار مسکن هم قیمت مصالح با رشد قابل توجهی روبرو بوده است و روند افزایشی است.همچنین سکه با دلار  12 هزار تومانی قیمت گذاری می شود و در حال معامله است، در حالی که در بازار کالا محصولات پتروشیمی و فولادی با یک سوم قیمت دلار در حال قیمت گذاری هستند،  اگر احتمال اینکه  مجوز تسعیر ارز با قیمت های توافقی تعیین شود قاعدتا بر این شرکت ها اثر گذار است ، شرکت های بورسی در سه ماهه اخیر گزارش های خوبی را ارائه داده اند که با توجه به این موارد شاخص قیمت ها در بورس از قیمت سایر بازارها عقب تر است.

کاوه بابایی پور فعال بازار مسکن: قیمت ملک روند کاهشی را تجربه نکرده است.

قیمت ها در بازار های داخل حباب نیست و متاثر از تغییر قیمت ارز است در این شرایط با یک حساب سر انگشتی شاهد خواهیم بود که ملکی که ارزش 120 هزار دلاری داشت اکنون با کاهش ارزش روبرو شده است و به نظر من با توجه به این که همواره قیمت ملک روند افزایشی داشته است و اصولا افت قیمت در این بازار وجود نداشته است و فقط در برخی موارد راکد بوده است، می توان انتظار داشت این بازار بازار خوبی برای سرمایه گذاری است .

اما سرمایه گذاری در بازارهای ارز و طلا با توجه به این که با شرایط سیاسی رابطه دارد چندان اصولی به نظر نمی رسد.