بررسی تاثیر نوسانات نرخ بهره بین بانکی بر بازار سهام/ واکنش منفی شاخص کل به افزایش سود بانکی

بورس24 : در نمودار زیر شاهد مقایسه و تاثیر روند نرخ بهره بین بانکی بر روی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران از انتهای سال 1399 تا آبان 1402 هستیم.

از ابتدای روند تا پایان روند نرخ بهره بین بانکی از کف 17.95 درصد(در تیرماه1400) تا سقف23.63 درصد در نوسان بود که در میانه‌های راه هرگاه نرخ بهره بین بانکی دستخوش تغییر می‌شد تاثیر آن را به صورت معکوس بر روی نمودار شاخص کل مشاهده کردیم. البته اثرگذاری نرخ بهره بین بانکی بر شاخص کل، در برخی اوقات با یک تاخیر زمانی اتفاق می افتد.

به طور مثال در ابتدای خرداد 1400 نرخ بهره بین بانکی بیش از 19 درصد بود و در ابتدای شهریور همان سال با روند کاهشی به حدود 18 درصد رسید که این موضوع باعث شد شاخص کل از کانال 1 میلیون و 149 هزار واحد به 1 میلیون و 614 هزار واحد برسد.

در ادامه با تغییر روند و رشد نرخ بهره بین بانکی به 21 درصد در بهمن 1400، شاخص کل نیز جهت خود را تغییر داده و با کاهش همراه بود به طوری که با کاهش 16 درصدی به کانال 1 میلیون 370 هزار واحد بازگشت و این چرخه چندین بار دیگر در طول نمودار قابل مشاهده است.

باید توجه داشت که در این نمودار ما تنها تاثیر نرخ بهره بین بانکی بر روی شاخص کل را مورد ارزیابی و بررسی قرارداده ایم و دیگر پارامترهای موثر بر بازار لحاظ نشده است.

نرخ بهره بین بانکی همیشه بصورت غیر مستقیم بر روی بازار سرمایه تاثیر داشته یا به بیان دیگر بیشتر تاثیر روانی بر روی بازار سهام دارد. زیرا در زمانی که برای یک بازه زمانی نسبتا طولانی نرخ بهره بین بانکی در یک روند رو به رشد بماند به تاثیر از جوی که از آن ایجاد می‌شود شاخص کل با افت همراه می‌شود.

به طور مثال در ابتدای شهریور 1401 نرخ بهره 20.65درصد بوده و تا ابتدای مهرماه تا محدوده 21درصدی به رشد خود ادامه می‌دهد. در همین موازات شاخص کل از 1میلیون468هزار واحد به 1 میلیون336 هزار واحد افت می‌کند.

در سال گذشته هم که بورس پس از سقوط 2 ساله، در حال رشد بود، نرخ بهره بین بانکی به طور ناگهانی از 21 درصد به 23 درصد افزایش پیدا کرد که ادامه دار شدن رشد نرخ بهره بین بانکی، سرانجام اثر خود را روی بازار سهام گذاشت و بورس با تاخیر 2-3 ماهه، به این افزایش ناگهانی و پایدار شدن آن واکنش نشان داد و دوره افت جدید خود را آغاز کرد. نباید فراموش کرد که در سال 99 نیز در اوج روزهای رشد بورس، نرخ بهره بین بانکی به شدت افزایش یافت و پایدار ماندن آن در اعداد بالا، با یک تاخیر چند ماهه منجر به سقوط سنگین بازار سهام شد.

حالا هم دوره رکودی فعلی در بورس تهران، با بالا ماندن نرخ بهره بین بانکی همچنان ادامه دارد و به نظر می رسد پرداخت سود ماهانه حدود 2 درصد به سپرده ها، مانعی جدی برای خروج آن ها از بانک و ورود به بازار سهام است.

در زمان فعلی که نرخ بهره به صورت رسمی بالای 23درصد و غیر رسمی 30 درصد است، نمی‌توان انتظار داشت که بازار سایه سنگین این جو روانی را به فال نیک بگیرد و با رشد همراه شود.