انتظارات فعالان بازار سرمایه از عشقی در دوره دوم ریاست بورس

بورس24 : آغاز دوره جدید ریاست سازمان بورس با عرضه‌ی نظرات متنوع کارشناسان، یک دستگاه پویا و پر انتظار است. از یک طرف، امیدواریم که با تمرکز بر بهبود حاکمیت شرکتی، توسعه بازار، و تدوین قوانین مالی، مسیری موثر برای تحقق اهداف اقتصادی و مالی را طی کنیم. این اقدامات به شکلی کارآمد، بازار سرمایه را به سمت رشد، استقرار، و توسعه‌ی بیشتر هدایت می‌کنند، تا نهایتاً بازار سرمایه ایران به عنوان یکی از مهمترین مراکز مالی منطقه و جهان شناخته شود.

بورس24 در این مورد با چند کارشناس مطرح بازار سرمایه گفت و گو کرده و نظرات آن ها را می خوانید.

تدابیر مالی و هماهنگی نهادی

مجید هوشمند مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری مهر گفت: نکته اول این است که انتظارات از ریاست سازمان به تبع مزایایی که برای هر ذی‌نفع ناشی می‌شود، متفاوت است. به عبارت دیگر، هر ذی‌نفعی از زاویه نگاه خود به امور نگاه می‌کند و انتظار دارد که من به عنوان یک مدیر دارایی و فعال بازار سرمایه، زمینه‌ها و نیازهای مختلف را در نظر بگیرم. این ممکن است گاهی به تعارض منجر شود، اما امیدوارم این اتفاق نیافتد و نگرش و انتظاراتی که من دارم، به نفع جامعه و اقتصاد کشور باشد. با توجه به نقش سازمان در بورس و اقتصاد کشور، این امر بسیار حائز اهمیت است.

وی ادامه داد: منتظریم که این نقش مثبت را بازی کند. اولین انتظاری که می‌توانم بیان کنم، اعلام شده است که در سال ۱۴۰۳، بحث حاکمیت شرکتی اولویت دارد. این مسئله در سال‌های گذشته بسیار برجسته شده و تغییرات خوبی رخ داده است. با این حال، هنوز بهبودهای موردنیاز وجود دارد، مانند مسائل مربوط به ناشرین و تمدید مهلت‌ها. امیدوارم با اقداماتی که در دست است، حاکمیت شرکتی بهبود یابد.

مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری مهر سرمایه افزود: مورد بعدی که به آن اشاره می‌کنم، تدوین قوانین و مقررات است. این قوانین و مقررات تأثیر مستقیم و غیرمستقیمی بر فعالین بازار دارند و باید نظرات آن‌ها در نظر گرفته شود. از طریق برگزاری جلسات دوجانبه و مشارکت فعالین بازار، این مسئله می‌تواند بهبود یابد و شفافیت در بازار افزایش یابد.

مورد دیگری که به آن اشاره می‌کنم، مشارکت فعالین بازار در تصمیم‌گیری‌هاست. این مشارکت در سال‌های اخیر بهبود یافته است و می‌تواند منجر به شفافیت و رضایت بیشتر فعالین بازار شود.

هوشمند بیان کرد: در دوره‌ای که آقای عشقی در آن فعالیت می‌کردند، شرایط بازار سرمایه متفاوت بود. ما شاهد افت و سپس ریزش بازار در سال ۹۹ بودیم. اما با برگزاری جلسات متعدد با فعالان بازار، کمی آرامش به بازار بازگشت و ابزارهایی مانند اوراق تبعی ظاهر شدند که در بهبود شرایط بازار نقش داشتند. به عنوان مثال، حجم معاملات اوراق تبعی افزایش یافت که در بهبود شرایط بازار موثر بود.

وی افزود: یک نکته مهم این است که تعاملات چهره به چهره به مقدار کمی کاهش یافته بود که باعث شده نتایج این تعاملات به طور کامل مشخص نباشد. هر چند که مکاتبات خوبی صورت گرفته بود، اما روابط عمومی کافی در این مورد وجود نداشته است.

مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری مهر تاکید کرد: آیتم بعدی که باید به آن اشاره کرد، بهبود زیرساخت‌های آی‌تی است. با توجه به حرکت جهان به سمت آی‌تی، بازار سرمایه نیز باید برای این تغییرات آماده شود. البته تحریم‌ها و مشکلات دسترسی به پلتفرم‌های بین‌المللی نقش مهمی در این مسئله دارند.

هوشمند گفت: یکی از نکات مهم دیگر، ایجاد یک مکانیزم هماهنگی بین بازار پول و سرمایه است. این هماهنگی می‌تواند بهبود موقعیت هر دو بازار را به دنبال داشته باشد. همچنین، بحث صدور مجوزها نیز یکی از مواردی است که به توجه نیاز دارد.در نهایت، با توجه به نقش مهم بازار سرمایه در تامین مالی و توسعه اقتصاد، هماهنگی بیشتری بین نهادهای ناظر و قانونگذار ضروری است تا بهبودهای لازم در بازار ایجاد شود.

وی تصریح کرد: در حال حاضر صرفاً صدور مجوزها نمایانگر چرخه مثبت ایجاد نهادهای مالی خوب نیست. یکی از اتفاقات مثبت این است که فضای مالی که به نظر می‌رسید در آن دیگر مجوز جدیدی صادر نمی‌شود، شکسته شده است. ما شاهد دادن مجوزهای جدید در این زمینه بودیم که نشان می‌دهد این فضا تا حدودی باز شده است. این فضا باید ادامه پیدا کند و نظارت بر نهادهای مالی باید بهبود یابد.

مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری مهر ادامه داد: به عنوان مثال، اگر یک نهاد مالی تازه تاسیس شده و چند سال فعالیت نداشته باشد، در آیین‌نامه و مقررات نظارت دقیقی بر روی آن اعمال شود و فرصتی برای رشد و توسعه آن فراهم شود. ایجاد شرایط بهتری از گذشته می‌تواند باعث ایجاد فضایی با قوانین معین‌تر و زمان صدور مجوزها کوتاه‌تر شود.

وی افزود: با این حال، نظارت باید دقیق، منظم، و مدنی باشد و به طور کلی، ما باید به دنبال ایجاد شرایطی باشیم که توسعه نهادهای مالی جدید را تشویق کرده و همچنین نظارتی قوی و موثر را بر روی آنها داشته باشیم.

مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری مهر تاکید کرد: تأثیراتی مثل قیمت‌گذاری دستوری، اصلاح فاصله نرخ دلار نیما و نرخ ارز آزاد، و تدوین قوانین و مقرراتی که به عدم اطمینان و ناپایداری در بازارها مربوط می‌شوند، مسائلی هستند که نیازمند توجه و تلاش هستند تا به شکلی مناسب و با رویکردی سیاست‌محور، مدیریت شوند.

وی افزود: همچنین، مسائلی مثل تأمین مالی، حفظ منافع سهامداران، و تعادل در تأمین ارزیابی دقیق‌تری نیاز دارند تا تأثیرات مثبتی در رشد و پایداری بازارها داشته باشند. ایده‌ها و پیشنهادات شما نشان می‌دهند که شما از مسائل مختلف بازار و اقتصاد آگاهی دارید و از اهمیت تدابیر مناسب برای مدیریت و توسعه بازارها آگاه هستید.

وی در پایان تصریح کرد: تعامل و رایزنی با نهادهای مختلف، از جمله قوه مقننه و قوه مجریه، برای ایجاد سازوکارهای هماهنگ و کارآمد در اجرای سیاست‌ها و قوانین، امری بسیار حیاتی است. این نهادها با توجه به وظایف و اختیارات خود، می‌توانند به شکل موثری در بهبود و بهینه‌سازی عملکرد بازارها و نهادهای مالی دخیل باشند.

راهکارهای نوین برای هماهنگی با بازارهای مالی امروز

علیرضا توکلی کاشی معاون توسعه کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران گفت: افزایش پیش بینی پذیری بازار از طریق تصویب مقررات بلندمدت و عدم تغییر آنها در کوتاه مدت و همچنین تعیین مهلت کافی حداقل سه ماهه  به بازار  برای اجرای آن مقررات  )فاصله حداقل سه ماهه ا زمان ابلاغ تا اجرا ، جهت آماده سازی اجرای مقررات جدید(.

وی افزود : توجه به منافع تمام ذینفعان در بازار سرمایه و عدم اتخاذ تصمیمهایی که فقط منافع یک بخش خاص را پوشش دهد.  مثلا در مورد صدور مجوز صندوق طلا، محدودیتهای غیرواقعی گذاشته شده است. همه ما می دانیم صندوقهای طلا ابزار بسیار خوبی هستند و با هزینه بسیار کمی توانسته اند خدمت بزرگی  به کل اقتصاد کشور در خصوص حفظ ارزش پول ارائه دهند.

توکلی کاشی ادامه داد: در مقایسه با اقدامات بانک مرکزی در سیاست ارزپاشی و عرضه  سکه طلا ، صندوقهای طلا بسیار کم هزینه تر این کار را انجام دادند ( مقایسه ارقام چند میلیارد دلاری و تناژ طلای عرضه شده در بازارها با  حجم کل صندوقهای طلا به خوبی نشاندهنده کوچک بودن نسبی صندوقهای طلا می باشد، اما عملا تمام مقررات قهری از صدور مجوز تاسیس گرفته تا افزایش سقف ، فقط با صندوقهای طلا انجام می شود.

معاون توسعه کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران  افزود: در صورتی که بانک مرکزی بدون محدودیت، منابع ارزی کشور را هزینه می کند بدون اینکه به اهداف بلندمدتی دست یابد و از همه مهم تر، عرضه هایش به صورت کور و بی نام بوده  و معمولا ارزها و طلاهای عرضه شده، سر از خارج کشور در می آورند، حال آنکه کل منابع صندوقهای طلا درون کشور باقی می مانند.

وی بیان کرد: در خصوص ایجاد محدودیت برای برخی نهادهای مالی نیز به نظر میرسد که سازمان بورس با تبعیت از بانک مرکزی که تفسیر بسیار موسعی از قانون برنامه داشته است، عملا توسعه بخش بزرگی از نهادهای مالی را با مانع جدی مواجه کرده است.

توکلی کاشی تصریح کرد: سرعت بخشیدن به تحقق ابزار فروش تعهدی و تعمیق بازار آن با رفع محدودیتهای فنی به عنوان ابزاری مهم برای ایجاد تعادل در بازار است.

 معاون توسعه کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران  در پایان گفت: اصلاح نگاه شکلی به مقررات به نحوی که اشباهات و خطاهای سهوی بخشیده شده و با نگاه اغماض با آنها برخورد شود و از طرف دیگر ، خطاهای بزرگ با دقت شناسایی و با آنها به شدت و به صورت قهری  برخورد گردد.

برنامه های گسترده برای شفاف سازی و مشارکت فعال در بازار سرمایه

علی بهشتی روی مدیر عامل و عضو هیئت مدیره کارگزاری مهرآفرین  گفت: مشارکت فعال در تصمیم گیریهای حکومتی و دولتی و ارائه نظرات کارشناسی، حرفه‌ای و تخصصی اهالی بازار سرمایه از طریق برگزاری نشست‌های منظم با فعالان بازار و کانون‌ها در جهت تقویت بازار سرمایه و جلوگیری از اخذ تصمیمات یکطرفه و غیرکارشناسی که منافع سهامداران در آن لحاظ نشده است. 

وی افزود: شفاف‌سازی در همه ارکان، از عملکرد سازمان تا ارکان بازار تا شاخص‌ها و اطلاع‌رسانی گسترده در زمینه نامه‌نگاری ها و مکاتبات صورت گرفته با نهادهای ذیربط که در جهت کمک و تقویت بازار سرمایه صورت پذیرفته است.

مدیر عامل و عضو هیئت مدیره کارگزاری مهرآفرین در پایان تصریح کرد: فرهنگ‌سازی و آموزش بازار سرمایه به صورت عام و به صورت همیشگی، نه موقت و به صورت موردی در جهت اعتمادسازی و آشتی دادن مجدد عموم مردم با بازار سرمایه اهمیت دارد.

تلاش های جدید برای تقویت بازار سرمایه و افزایش اعتماد مردم

قاسم مالکی مدیرعامل گروه سرمایه گذاری امیر گفت: انتظارات از بازار سرمایه به دو بخش درون سازمانی و برون سازمانی تقسیم می‌شود. شاخص‌های ارزیابی هر یک از این بخش‌ها نیز قابل احصا هستند.انتظار می رود رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و تیم تخصصی‌اش، ابتدا تیم‌های تخصصی و حرفه ای را تشکیل دهند.

وی ادامه داد:  اعضای این تیم‌ها  از خبرگان بازار سرمایه که بتوانند در حوزه‌های وظایف سازمان، نقاط قوت و زمینه‌های قابل بهبود را شناسایی کرده و بر اساس آن، پروژه‌ها و فعالیت‌های مناسبی را تعریف و اجرا کنند.

مالکی افزود: این اقدامات به ما کمک می‌کند تا نقش بازار سرمایه را در سیستم اقتصادی کشور بازبینی کنیم و اعتماد مردم به آن را افزایش دهیم. از طرفی، برای تحقق این اهداف، باید به بهبود نگرش و آگاهی مردم نسبت به بازار سرمایه نیز توجه کرد. برای موفقیت در این راه، باید برنامه‌ریزی منسجمی داشته باشیم و تصویر بازار سرمایه را بهبود بخشیم.

مدیرعامل گروه سرمایه گذاری امیر بیان کرد: نکته‌ای که باید توجه داشته باشیم، رفتارهای حمایتی از حقوق سهامداران است. این باعث افزایش اعتماد و فعالیت‌های پراکنده نمی‌شود. برای موفقیت، نیاز به نگاه سیستمی و برنامه‌ریزی جامع داریم که تمام توانایی‌ها و ظرفیت‌های تخصصی کشور را در حوزه بازار سرمایه بهره‌برداری کند. تنها با این رویکرد می‌توانیم به اهداف مورد نظرمان دست یابیم.

گام هایی بزرگ به سوی بهبود ارتباطات سازمان بورس با بازار سرمایه

همایون دارابی مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره سبدگردان داریوش گفت: در دوره جدید، انتظار می‌رود که سازمان بورس بیشتر به تقویت بدنه خود، به خصوص در زمینه اطلاع‌رسانی و پیگیری موثر و دقیق‌تر منافع بازار در دستگاه‌های تصمیم‌گیری، به ویژه در مجلس شورای اسلامی، توجه کند.

وی ادامه داد: تغییرات مداوم در حوزه روابط عمومی سازمان بورس باعث شده است که هم ارتباطات سازمان با بدنه بازار سرمایه و سهام‌داران و هم حضور رسانه‌های بازار سرمایه در جامعه به نحوی کم‌رنگ باشد، بنابراین، انتظار می‌رود که در دوره جدید زبان بازار سرمایه به صورت صریح‌تر و موثرتر بیان شود.

دارابی تصریح کرد: مساله بعدی که مهم است، مقاومت در برابر دست‌اندازی به سود شرکت‌ها از طریق ارائه استدلال‌های متقن و کارآمد است.

مدیرعامل سبدگردان داریوش بیان کرد: سازمان نیاز به بار پژوهشی بیشتری دارد و از این نظر ایجاد پژوهشکده جهت تقویت بازوی مطالعاتی سازمان و همچنین توجه بیشتر به تربیت کارشناسان برای سازمان بسیار حیاتی است.

رونق اقتصادی با هم‌اندیشی و تعامل موثر با فعالان بازار

محمد حسین نیاتی رئیس سبد سهام و دارایی شرکت سرمایه گذاری تجاری شستان گفت: دوره 30 ماهه مجید عشقی در سازمان بورس و اوراق بهادار به پایان رسید و برای دوره 30 ماهه دیگر، ابقا شدند. پیش از آنکه انتظارات را اظهار کنم، فکر می‌کنم مروری بر عملکرد قبلی داشته باشیم.

وی ادامه داد: رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار  در دوره گذشته، عملکرد بسیار راضی  کننده ای داشته است. اقداماتی که در زمینه بازار سرمایه انجام شد، منجر به افزایش دامنه نوسانات و تنوع در ابزارهای مالی شده است. به طور مثال، اجازه انواع مختلف ابزارها، مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری، با توجه به ریسک پروفایل سرمایه‌گذاران داده شده است که این اقدامات به نظرم مثبت هستند.

نیاتی بیان کرد: همچنین، در برخی فرآیندها مانند پرداخت سود، اقداماتی انجام شده که بهبود و سازماندهی را نشان می‌دهد. ایجاد مجوزهای جدید برای نهادهای مالی و تسهیل در تامین سرمایه و مشاوره سرمایه‌گذاری نیز از جمله اقدامات مثبت بوده است.

نیاتی رئیس سبد سهام و دارایی شرکت سرمایه گذاری تجاری شستان افزود: با این وجود، برای دوره 30 ماهه بعدی انتظارات مهمی وجود دارد. اول اینکه تعامل سازمان بورس با سایر ارکان اقتصادی کشور باید بهبود یابد و حقوق سهامداران به خوبی تامین شود. همچنین، تنوع در ابزارها و بازارها باید افزایش یابد و نیازهای سرمایه‌گذاران به خوبی در نظر گرفته شود.

نیاتی تصریح کرد: در نهایت، برگزاری جلسات هم‌اندیشی بین فعالان بازار و سازمان بورس می‌تواند به توسعه و بهبود بازار کمک کند. این جلسات می‌توانند ایده‌ها و نظرات را جمع‌بندی کرده و اقدامات لازم را انجام دهند. همچنین انتظار می‌رود که در دوره 30 ماهه بعدی، عملکرد و تعامل سازمان بورس بهبود یابد و نیازهای بازار سرمایه به خوبی پاسخ داده شود.

تسهیلات جدید برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ارتقای کیفیت و افزایش اعتماد عمومی

شهراد عالمی مدیر سرمایه گذاری تامین سرمایه تمدن گفت:  کاهش زمان بروکراسی برای تمدید و اعطای مجوز فعالیت به صندوق‌های سرمایه‌گذاری، افزایش سقف سرمایه‌گذاری و دیگر تسهیلات مرتبط با فعالیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری.

وی ادامه داد: ابطال مجوز صندوق‌های سرمایه‌گذاری متخلف و بازدهی پایین به منظور ارتقای کیفیت ابزارهای سرمایه‌گذاری و افزایش اعتماد عمومی، ایجاد روالی برای پایش عملکرد صندوق‌های سرمایه‌گذاری.

عالمی اظهار داشت: تلاش برای کاهش دامنه نوسان در بازار سرمایه، عدم دخالت مدیران سازمان در معاملات صندوق‌ها و عدم اجبار بر خرید سهام در صندوق‌ها به منظور تقویت بازار و افزایش اعتماد عمومی.

مدیر سرمایه گذاری تامین سرمایه تمدن در پایان گفت: تلاش برای حذف نرخ‌های دستوری و معاملات محدود در بورس کالا مانند صنعت خودروسازی، لاستیک و سایر صنایع مرتبط جهت ارتقای شفافیت و رقابت در بازار

نظارتی شفاف و ایجاد بازار سرمایه پویا

محمد علیمرادی مدیر سرمایه‌گذاری گروه مالی شهر گفت: بخش اول موضوعات کلان است. بحث درباره نقش بازار سرمایه به عنوان یکی از بالهای اساسی بازار مالی در اقتصاد کلان و جایگاه مورد نیاز آن.

همچنین بحث  درباره تاثیر مثبت بازار سرمایه بر عملکرد کلی اقتصاد و وظیفه سازمان بورس در تبیین و تقویت جایگاه بازار سرمایه.

وی ادامه داد: وظایف نظارتی و کاهش بروکراسی شامل دو مورد می شود:

* بررسی وظایف نظارتی سازمان بورس و نیاز به ایجاد نظارت شفاف و بی‌دخالتی

*بررسی نیاز به کاهش بروکراسی و ایجاد فرآیندهای ساده‌تر و کارآمدتر برای شرکت‌ها و افراد فعال در بازار سرمایه.

علیمرادی بیان کرد: کارگزاری‌ها و نهادهای دیگری که مجوزهای مختلفی را نیاز دارند، اهمیت بالایی در سرعت عمل در تصمیم‌گیری و اعطای مجوزها دارند. همچنین، بازار سرمایه در کل اقتصاد نقش مهمی دارد، اما به تکه‌های مختلفی تقسیم شده است که ادغام آنها می‌تواند به رقابت بیشتر و کاهش هزینه‌های اجرایی منجر شود. ادغام بورس‌ها و تجمیع نهادهای مرتبط با بازار سرمایه می‌تواند بهبودی در عملکرد و کارایی بازار ایجاد کند.

مدیر سرمایه‌گذاری گروه مالی شهر اظهار داشت: به علاوه، تقویت نهادهای مالی در بازار سرمایه و ایجاد ابزارهای جدید می‌تواند به رشد و توسعه این بازار کمک کند. همچنین، لازم است که مقررات مربوط به نهادهای مالی ساده‌تر و کارآمدتر شود تا این نهادها بتوانند بهترین عملکرد را داشته باشند و به بازار سرمایه دینامیکی‌تری بخشند.

وی تصریح کرد : ارتباط بین بازار پول و بازار سرمایه در حال حاضر به نوعی یک‌طرفه شده است، به این معنی که بازار پول از بازار سرمایه بهره می‌برد و معمولاً مشکلات بازار پول را با تأثیر بازار سرمایه حل می‌کند. اما، اگر محدودیت‌های موجود در قوانین و مقررات مرتبط با شرکت‌های وابسته به بازار پول کاهش یابد، می‌تواند بهبود قابل توجهی در عملکرد و تعامل میان بازار پول و بازار سرمایه ایجاد کند. این تغییرات می‌توانند منجر به نتایج بهتر و تعادل بیشتر در عملکرد دو بازار شوند.

رعایت حاکمیت شرکتی و عدم دخالت در روند بازار

گفت: جسارت بیشتر در ارتباط با تصمیم های دولت (انتظار نداریم که یک تنه جلوی تصمیمات بایستند ولی  سکوت نکنند و  حداقل بتوانند واکنش های بهتری داشته باشند) ، همچنین حاکمیت شرکتی یکی از مواردی است که به نظر می رسد رئیس سازمان باید بیشتر به آن توجه کنند. بدنه سازمان که این چند سال عوض نشده، نیاز است که رئیس سازمان مشاورهایی که دارد را  تغییر بدهد و بیش از پیش  سازمان نقش نظارتی داشته باشد ، به نوعی بگذاریم بازار خودش را تنظیم کند و دخالتی در روند آن نداشته باشیم.

ظرفیت رسانه را نادیده نگیریم

سیاوش وکیلی ، مدیر اجرایی کانون نهادهای سرمایه گذاری گفت: ۳۰ ماه گذشته دستاوردش برای جایگاه رئیس سازمان فارغ از شخصیت حقیقی اش آشنایی او با نقش بازیگران مختلف سیاسی و اقتصادی در اداره کشور است . این تجربه گرانبها در ۳۰ ماه آتی بایستی در حوزه های زیر توسط تیم مدیریتی سازمان و ارکان بازار نه فقط شخص رئیس سازمان  بکار گرفته شده و اقدامات زیر جزو اولویت ها لحاظ شده و تقویت شود :

- در برابر اقدامات و تصمیمات نادرست  و ناصواب  متولیان دولتی که بر بازار سرمایه تاثیر منفی دارند موضع گیری کارشناسی اتخاذ شود و اقدام درست تببین شود

- از ظرفیت رسانه ای رسانه های بازار سرمایه در تبیین اقدامات صورت گرفته در جهت حفظ حقوق سهامداران  استفاده شود و به نحو مناسب و گسترده اطلاع رسانی شود

- یک ساز و کار عملیاتی برای ایجاد هماهنگی های لازم در جهت حمایت از بازار سرمایه بویژه در شرایط اضطراری با مشارکت ناشران و نهادهای مالی طراحی و اجرایی گردد تا اصطلاحا مشخص شود که بازار متولی دارد