انقلاب بی‌واسطه در بازار طلا؛ حسن کاظم‌زاده: با گواهی و صندوق، بساط دلالی برای همیشه جمع شد

بورس24 : در نخستین روز هفدهمین نمایشگاه صنعت مالی تهران، پنل تخصصی «بررسی مدل توسعه صندوق‌های طلا» در غرفه تأمین سرمایه امید برگزار شد؛ جمعی از مدیران و فعالان بازار سرمایه و طلا، آخرین روندهای بازار و فرصت‌ها و چالش‌های ابزارهای طلایی را به بحث گذاشتند. در این نشست، محورهایی چون کاربرد صندوق‌های طلا، آسیب‌شناسی نحوه معاملات، ریسک‌های بازار، تجربه‌های عملی و آینده ابزارهای نوین مالی در حوزه طلا مورد واکاوی قرار گرفت.

اشکان ارشد، فعال بازار طلا:

انتخاب نوع و شیوه سرمایه‌گذاری برای هر فرد خاص است و هیچ نسخه واحدی برای همه وجود ندارد. به گفته ارشد، تجربه‌های روزمره نشان می‌دهد که تلقی افراد از یک گزینه سرمایه‌گذاری می‌تواند کاملاً متناقض باشد؛ چنانکه درباره انتخاب مدرسه یا حتی روش خرید طلا نیز این تضاد نظرها مشهود است.

ارشد تأکید کرد: بهترین روش سرمایه‌گذاری باید متناسب با توانایی، نیازها و محدودیت‌های هر شخص انتخاب شود. مثلاً خرید صندوق طلا برای یک فرد مسن با سواد دیجیتال پایین شاید مطلوب نباشد، ولی همین ابزار برای سرمایه‌گذار حرفه‌ای بازار سرمایه کاملاً کارآمد خواهد بود. او گفت: اولویت سرمایه‌گذاری باید پس از شناسایی دقیق چالش‌ها و محدودیت‌های هر فرد تعیین شود.

این فعال بازار طلا با اشاره به شفافیت قابل‌قبول قیمت‌ها در بازار امروز گفت:

در مقایسه با سال‌های گذشته، اکنون بیش از ۹۰ درصد بازار تحت پوشش داده و اطلاعات شفاف است، اما این شفافیت گاهی می‌تواند گمراه‌کننده باشد. به گفته وی، صندوق‌های طلا مزایای مهمی دارند؛ مانند امنیت نگهداری دارایی، حذف دغدغه‌های فیزیکی و عدم نگرانی بابت سرقت یا مفقودی. با این حال محدودیت‌هایی مانند دامنه نوسان معاملات یا توقف نماد در شرایط خاص ممکن است برای نوسان‌گیران یا افراد خواهان خروج لحظه‌ای از بازار، چالش‌زا باشد. در واقع اگر هدف شخص امکان خرید و فروش سریع و حداکثر نوسان‌گیری باشد، بازار فیزیکی یا ابزارهای حواله‌ای می‌تواند سهم بیشتری داشته باشد.

ارجحیت برخی برای ورود به بازار مشتقه یا حواله‌ای بر می‌گردد به همان نیاز به چابکی در معامله؛ اما برای کسانی که دغدغه امنیت و نگهداری دارایی دارند، ابزارهای مالی نوین مثل صندوق‌های طلا و گواهی سپرده سکه، برتری مهمی محسوب می‌شود، مخصوصاً که دیگر نگران امنیت فیزیکی یا انبارداری نیستند و مسئولیت نگهداری با صندوق یا انبارهای تاییدشده بورس است.

امیر صلحجو، مدیر صندوق طلای آتش فیروزه:

آمارها نشان می‌دهد ارزش بازار صندوق‌های طلا اکنون به حدود ۱۴۰ همت (هزار میلیارد تومان) رسیده است؛ این حجم سرمایه‌گذاری نشان‌دهنده عمق بازار و پاسخ‌گوی هر سطح نقدینگی اعم از اشخاص حقیقی تا حقوقی است.

صلحجو گفت: معاملات سکه در بورس کالا عمق بیشتری یافته و قیمت‌گذاری منطقی و شفاف انجام می‌شود؛ حباب بازار سکه به‌ویژه در قطعات خرد مثل ربع و نیم‌سکه به دلیل کاهش استطاعت خرید افراد رشد می‌کرد، اما اکنون صندوق‌های طلا این امکان را فراهم کرده‌اند که بدون متاثر شدن از مازاد قیمتی یا حباب، با حداقل سرمایه‌گذاری وارد بازار شد.

وی ادامه داد: پس از بروز تنش‌های منطقه‌ای و حملات متقابل ایران و اسرائیل، صندوق‌های طلا با ریزش ۷ تا ۸ درصدی مواجه شدند، درحالی‌که طلای جهانی افزایشی بود. دلیل، فشار هیجانی فروش از سمت سرمایه‌گذاران بود که تمایل به تبدیل واحدهای صندوق به دارایی فیزیکی داشتند؛ اما این ریزش چندان دوام نداشت و در مدت کوتاهی همگرایی قیمت‌ها رخ داد و صندوق‌ها مجدداً به سطح ارزش ذاتی خود بازگشتند.

به اعتقاد صلحجو، بزرگی و عمق صندوق‌های طلا باعث می‌شود شوک‌های هیجانی زودگذر باشند و قیمت‌ها مسیر تعادل را بازخواهند یافت.

حسن کاظم‌زاده، فعال بازار سرمایه:

کاظم‌زاده از تجربه سال‌های آغازین راه‌اندازی صندوق طلا و گواهی سپرده سکه یاد کرد: فاصله خرید و فروش سکه فیزیکی در بازار تهران تا پیش از ابزارهای بورسی به حدود ۱.۵ درصد می‌رسید و همین موضوع هزینه معاملاتی سرمایه‌گذاران را بالا می‌برد. هدف اصلی ابزارهای نوین، کاهش این هزینه، ایجاد بازار شفاف و اتصال مستقیم سرمایه‌گذاران به یکدیگر بود.

او افزود: صندوق‌های طلا اکنون تا ۵۰-۶۰ درصد ارزش معاملات طلای کشور را پوشش می‌دهند و اطمینان عمومی به این ابزارها به صورت مستمر افزایش یافته است. کاظم‌زاده همچنین تأکید کرد: برخلاف برخی انبارهای سنتی، انبارهای جدید بورس کالا و گواهی سکه دارای امنیت کامل و بیمه معتبر هستند؛ دارایی‌ها یک به یک ثبت و تضمین شده‌اند و مالکیت کامل برای دارنده گواهی محفوظ می‌ماند.

تحلیل بازار و آینده ابزارهای طلایی

تمام کارشناسان حاضر در پنل بر ضرورت شخصی‌سازی انتخاب راهبرد سرمایه‌گذاری تأکید داشتند:

برای سرمایه‌گذار عمده‌فروش یا حقوقی، صندوق‌های طلا علاوه بر امنیت قانونی، نقدشوندگی و حذف دغدغه نگهداری فیزیکی را مهیا کرده‌اند. برای سرمایه‌گذار خرد، امکان ورود با حداقل مبلغ و درگیر نشدن با هزینه و ریسک فیزیکی دارایی مهم‌ترین مزیت است.

در سوی دیگر، ابزارهای سنتی حواله‌ای یا معاملات مشتقه همچنان برای معامله‌گرانی که به دنبال انعطاف سریع و کسب سود از نوسانات لحظه‌ای هستند گزینه مناسبی است.

یکی دیگر از نکات مهم، شفافیت بازار است؛ اکنون اغلب معاملات طلا و سکه در بستر بورس کالا و صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام می‌شود که این امر به توزیع عادلانه‌تر نقدینگی، کاهش ریسک قیمت‌سازی‌های خارج از بورس و کنترل نسبی حباب‌ها خصوصاً در ایام پرتنش کمک شایان توجهی کرده است.

جمع‌بندی بورس24 و پیامدها برای آینده سرمایه‌گذاری در طلا

تحولات بازار طلا در سال‌های اخیر با رشد ابزارهای بورسی وارد دوره‌ای تازه از شفافیت، امنیت و اعتماد شده است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا و گواهی‌های سکه برای عموم سرمایه‌گذاران—اعم از حرفه‌ای و خرد—مسیر جذاب و با ریسک کنترل‌شده‌ای ایجاد کرده‌اند. مزایایی چون حذف حباب، امنیت نگهداری، نقدشوندگی بالا، امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ خرد و پوشش کامل بیمه برای دارایی‌ها، فرصت‌های تازه‌ای را در اختیار علاقمندان بازار طلا گذاشته است.

اکنون و با اقبال گسترده جامعه به این ابزارها، پیش‌بینی می‌شود نقش صندوق‌های طلا و ابزارهای مشابه در تعادل‌بخشی بازار و کاهش التهابات هیجانی پررنگ‌تر از همیشه باشد. به همین دلیل هم کارشناسان توصیه کردند، برای سرمایه‌گذاری موفق، پیش از هر چیز باید نیازها، محدودیت‌ها و افق زمانی خود را به دقت سنجید و سپس ابزار مناسب را انتخاب کرد.