بازار تقریباً نوپای معاملات آنلاین طلا در ایران، هم‌زمان با رشد سریع پلتفرم‌ها با چالش‌های متعددی روبرو شد؛ از توقف بیش از ۵۰۰ پلتفرم خالی‌فروش و هشدار اتحادیه‌ها تا ایجاد سامانه‌های نظارتی و امکان تحویل طلای خریداری‌شده از بانک‌ها از جمله موضوعات مطرح شده پیرامون معاملات آنلاین طلا در بستر پلتفرم‌های آنلاین است؛ در این میان بانک مرکزی به عنوان نهاد نظارتی در تلاش است با تدوین ضوابط شفاف و نظارت هوشمند، بازار را به مسیر امن و قانونی هدایت کند؛ به‌گونه‌ای که امروز رئیس کل بانک مرکزی شروط فعالیت این پلتفرم‌ها را اعلام کرد.
بورس24 : بازار تقریباً نوپای معاملات آنلاین طلا در ایران، هم‌زمان با رشد سریع پلتفرم‌ها با چالش‌های متعددی روبرو شد؛ از توقف بیش از ۵۰۰ پلتفرم خالی‌فروش و هشدار اتحادیه‌ها تا ایجاد سامانه‌های نظارتی و امکان تحویل طلای خریداری‌شده از بانک‌ها از جمله موضوعات مطرح شده پیرامون معاملات آنلاین طلا در بستر پلتفرم‌های آنلاین است؛ در این میان بانک مرکزی به عنوان نهاد نظارتی در تلاش است با تدوین ضوابط شفاف و نظارت هوشمند، بازار را به مسیر امن و قانونی هدایت کند؛ به‌گونه‌ای که امروز رئیس کل بانک مرکزی شروط فعالیت این پلتفرم‌ها را اعلام کرد.
رشد سریع بازار آنلاین طلا و چالش‌های نظارتی
فعالیت بازار آنلاین طلا در ایران طی دو سال اخیر رشد چشمگیری داشته و به محلی جذاب برای سرمایه‌گذاری خُرد و گردش نقدینگی تبدیل شده است. با این حال، این توسعه سریع با ریسک‌هایی همراه بوده که از جمله آن می‌توان به خالی‌فروشی، تبلیغات جعلی و بعضاً فقدان نظارت دقیق اشاره کرد؛ بانک مرکزی، اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی و اتحادیه طلا و جواهر تهران با اتخاذ سیاست‌های نظارتی و قانونی، ایجاد سامانه‌های هوشمند و الزام پلتفرم‌ها به پشتوانه فیزیکی، تلاش دارند توازن میان رشد بازار، اعتماد عمومی و حفاظت از حقوق مصرف‌کننده را برقرار کنند.
توقف بیش از ۵۰۰ پلتفرم خالی‌فروش طلا
اخیرا عضو هیأت رئیسه کمیسیون تخصصی طلا و جواهر ضمن اشاره به اقدامات نظارتی طی یک سال اخیر، از شناسایی و توقف فعالیت بیش از ۵۰۰ پلتفرم و وب‌سایت فعال در خرید و فروش طلای آب‌شده که بدون پشتوانه فیزیکی طلا اقدام به فروش می‌کردند، خبر داده و گفته بود این پلتفرم‌ها که خالی‌فروشی می‌کردند، از مردم وجه دریافت می‌کردند اما طلا یا پشتوانه فیزیکی برای تحویل نداشتند. برهمین اساس تاکید می‌شود فقط پلتفرم‌هایی مجاز هستند که چهار شرط اصلی را رعایت کنند:
۱- دریافت مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت
۲- اخذ مجوز از اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی
۳- دریافت مجوز از اتحادیه طلا و جواهر
۴- نگهداری معادل فیزیکی طلای فروخته‌شده در بانک، معمولاً بانک کارگشایی
شروط بانک مرکزی برای فعالیت پلتفرم‌های طلا
حال رئیس کل بانک مرکزی در جلسه روز گذشته با فعالان عرصه "اقتصاد دیجیتال و فین تک"، خطوط قرمز فعالیت پلتفرم‌های طلا را اینگونه اعلام کرده که این خطر قرمزها شامل رعایت قوانین پولشویی، مقابله با سوداگری و جلوگیری از خروج سرمایه، شفافیت در عملیات تسویه و داشتن پشتوانه فیزیکی برای فروش می‌شود.
بانک مرکزی تاکید دارد فعالیت پلتفرم‌ها نباید کارکرد سپرده‌پذیری داشته باشند و منابع مالی جذب شده باید در بانک مشخص و شفاف نگهداری شوند.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی، این پلتفرم ها نباید کارکرد سپرده پذیری مبتنی بر طلا داشته باشند بلکه باید معامله کنند. همچنین باید میزان طلایی را که می فروشند در اختیار داشته باشند نه آنکه ابتدا بفروشند بعد آنرا بخرند؛ این رویکرد هم اشکال شرعی و هم اشکال قانونی دارد.
فرزین همچینین اعلام کرده که باید تکلیف منابع مالی جذب شده از سوی پلتفرم های طلا در یک بانک مشخص باشد تا در صورت ورشکستگی و یا متواری شدن گردانندگان پلتفرم پول مردم محفوظ باشد. ضمن اینکه شفافیت در عملیات تسویه پلتفرم ها از دیگر موارد مورد تاکید بانک مرکزی است.
وی با اشاره به درخواست فعالان پلتفرم طلا برای فعالیت ۲۴ ساعته در تمامی ایام هفته گفت: این حوزه نیز باید مانند تمامی بازارها آغاز و پایان مشخصی داشته باشد و برای چنین درخواستی باید کار کارشناسی صورت گیرد.
سامانه نظارتی برخط پلتفرم‌ها
گفتنی است که اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی با همکاری وزارت صمت سامانه‌ای برخط راه‌اندازی کرد که تا تراکنش‌ها، ذخایر طلا و تحویل‌ها مورد پایش قرار گیرد؛ براین اساس هر تراکنش با کد رهگیری یکتا ثبت می‌شود و امکان کنترل عیار و اصالت طلا فراهم است.
در خصوص معاملات آنلاین طلا اما رئیس اتاق اصناف تهران هشدار داده که "توان اتحادیه برای نظارت دقیق محدود است و نبود کنترل کامل ممکن است مخاطراتی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند."
ناگفته نماند که پیش‌تر، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی نیز دو پیش‌شرط مهمِ فراهم کردن شرایط خرید امن برای مردم و ایجاد فضای مناسب برای رشد کسب‌وکارهای آنلاین برای معاملات برخط طلا تاکید کرده و معتقد است که تدوین ضوابط شفاف، استفاده از فناوری نظارتی و تقویت ظرفیت اتحادیه‌ها، نقش کلیدی در تحقق این هدف دارد.
در مجموع می‌توان گفت که بازار معاملات آنلاین طلا، هم فرصت است و هم چالش؛ توقف پلتفرم‌های خالی‌فروش، ایجاد سامانه‌های نظارتی و امکان تحویل فیزیکی طلا نمونه‌ای از تلاش نهادهای عمومی و صنفی برای ایجاد بازار امن و شفاف است. استمرار رشد و اعتمادسازی نیازمند توازن میان نوآوری، رعایت مقررات، نظارت دقیق و حفاظت از حقوق مصرف‌کننده است تا هم کسب‌وکارهای نوپا و استارت‌آپ‌ها فرصت رشد داشته باشند و هم سرمایه و اعتماد مردم حفظ شود.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.