جزئیات نقشه راه انرژی در بودجه ۱۴۰۵؛ از احیای پارس جنوبی تا مدیریت هوشمند مصرف

بورس24 : نشست تخصصی بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۵ در حوزه انرژی، ابعاد تازه‌ای از برنامه‌های راهبردی دولت برای مقابله با ناترازی گاز و نفت را روشن کرد. بر اساس گزارش‌های ارائه شده، دولت در نظر دارد با ترکیبی از سرمایه‌گذاری‌های کلان در میادین مشترک و اصلاح رویه‌های مصرف در بخش سوخت، از بحران انرژی عبور کند. دو محور اصلی این برنامه‌ها بر پایه صیانت از ظرفیت تولید گاز در پارس جنوبی و اجرای طرح‌های ضربتی برای جهش تولید نفت خام استوار شده است.

ابرپروژه فشارافزایی پارس جنوبی؛ حیاتی‌ترین اقدام برای امنیت انرژی

تولید گاز از میدان عظیم پارس جنوبی به دلیل ماهیت فنی مخازن، اکنون با پدیده افت طبیعی فشار روبرو شده است. با کاهش فشار سیال، توان استخراج نیز به صورت تدریجی تحلیل می‌رود که این موضوع زنگ خطری برای تامین گاز کشور محسوب می‌شود. در همین راستا، وزارت نفت پروژه فشارافزایی پارس جنوبی را به عنوان یک طرح حیاتی تعریف کرده است. هدف از این پروژه، احداث سکوهای عظیم فشارافزا در آب‌های خلیج فارس است تا فشار سیال را به سطحی برسانند که استمرار تولید و انتقال گاز به پالایشگاه‌های ساحلی تضمین شود.

ارزش کل این پروژه راهبردی حدود ۱۶ تا ۱۷ میلیارد دلار برآورد شده و فرایند اخذ مجوزهای نهایی از شورای اقتصاد در مراحل پایانی قرار دارد. برای تامین مالی این طرح کلان، منابع مجزایی از محل صادرات نفت خام و همچنین سرمایه‌گذاری مستقیم صندوق توسعه ملی پیش‌بینی شده است. پیش‌بینی می‌شود آثار اجرای این پروژه‌ها در حوزه تولید، ارزشی معادل ۱۲۰ هزار بشکه نفت در روز داشته باشد که درآمدی بین ۲ تا ۲.۵ میلیارد دلار در سال برای اقتصاد ایران خلق خواهد کرد.

راهبردهای سمت تقاضا و اصلاح قیمت سوخت در لایحه ۱۴۰۵

دولت در لایحه بودجه سال آینده، برخلاف سال‌های گذشته تبصره مستقلی برای بخش انرژی در نظر نگرفته و الزامات اجرایی این حوزه را در قالب «جدول الزامات بودجه» گنجانده است. در این چارچوب، تمهیدات ویژه‌ای برای مدیریت مصرف گازوئیل با دو رویکرد مشخص پیش‌بینی شده است:

نخست، اصلاح نرخ عرضه گازوئیل به مولدهای اضطراری برق است. در تابستان سال جاری، محدودیت‌های فیزیکی و قیمت‌های غیرواقعی مانع از تامین کامل سوخت این واحدها شد. طبق مصوبات جدید، نرخ عرضه گازوئیل برای این بخش معادل ۵۰ درصد قیمت پالایشگاه‌ها تعیین شده است. با توجه به اینکه نرخ خرید فعلی از پالایشگاه‌ها حدود ۳۵ هزار تومان است، قیمت سوخت اضطراری در حدود ۱۷ هزار تومان خواهد بود. این در حالی است که قیمت گازوئیل در بورس انرژی طی سال جاری در محدوده ۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان معامله شده است.

طرح ضربتی جهش تولید نفت؛ اولویت نخست سرمایه‌گذاری ارزی

مدیریت انرژی در بودجه ۱۴۰۵ بر دو ستون «کاهش مصرف» و «افزایش تولید» بنا شده است. وزارت نفت و نیرو موظف شده‌اند بخشی از درآمدهای حاصل از صادرات نفت را به صورت مستقیم در طرح‌های راهبردی سرمایه‌گذاری کنند. در راس این اقدامات، طرح ضربتی افزایش تولید نفت خام با هدف‌گذاری ۲۵۰ هزار بشکه در روز قرار دارد. این طرح که از سال جاری آغاز شده، بر ارتقای تجهیزات سرچاهی و واحدهای فرآورش تمرکز دارد تا بهره‌برداری از میادین فعلی به حداکثر برسد.

ارزیابی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که با سرمایه‌گذاری حدود ۳ میلیارد دلاری در این بخش، می‌توان سالانه ۴.۵ تا ۵ میلیارد دلار منابع ارزی جدید برای کشور ایجاد کرد. بازدهی اقتصادی بالا، سرعت در اجرا و اثربخشی سریع در درآمدهای ارزی، این پروژه را به یکی از جذاب‌ترین و کلیدی‌ترین اولویت‌های سرمایه‌گذاری دولت در سال ۱۴۰۵ تبدیل کرده است تا ناترازی‌های مالی از طریق جهش تولید جبران شود.