دنیای اقتصاد / ثبات نسبی در وضعیت كلان اقتصادی منجر شد طی هفته گذشته، كلیه بازارهای سرمایه‌گذاری، معامله‌گران خود را با زیان مواجه كنند. در واقع، كاهش نسبی تورم ماهانه در پایان اردیبهشت‌ماه و انتظار سرمایه‌گذاران برای نتایج دور بعدی مذاكرات هسته‌ای در پایان خرداد به عنوان یكی از پارامترهای اصلی كه می‌تواند وضعیت اقتصادی كشور را تحت تاثیر قرار دهد منجر شد تا معامله‌گران در حالت آماده باش قرار بگیرند و به نوعی بازارها در فاز احتیاط فرو روند. به عبارت دقیق تر، سیاست دولت مبنی بر كنترل تورم، اجازه رشد اسمی بازارها از این منظر را نمی‌دهد و در نتیجه سرمایه‌گذاران منتظر تحولی جدی در وضعیت بنیادی بازارها هستند. گرچه این كاهش تورم می‌تواند جذابیت برای سرمایه‌گذاری در بانك را افزایش دهد، اما در حال حاضر اعمال سقف دستوری برای نرخ سود سپرده‌های بانكی باعث كاهش جذابیت مزبور خواهد شد.
دلار طی هفته گذشته با كاهش 0.45 درصدی مواجه شد و به عنوان سودآورترین بازار در سال جاری، بازدهی خود را از ابتدای سال به 8.6 درصد رساند. سكه نیز كه روند مثبتی را سپری می‌كرد با كاهش قیمت اونس جهانی در هفته گذشته، ریزش قیمتی معادل منفی 2.8 درصد را تجربه كرد تا بازدهی آن از ابتدای سال به زیر یك درصد برسد؛ اما بورس كه از ابتدای سال روند منفی را سپری می‌كند، طی هفته گذشته نیز 0.9 درصد افت را شاهد بود.
گرچه بازار سهام طی سال‌های گذشته به صورت اسمی و از محل افزایش قیمت فروش محصولات با توجه به نرخ تورم بیش از 30 درصدی، توانسته بود سودهایی را عاید سهامداران خود كند، در حال حاضر كنترل نرخ تورم، رشد بازار را مشروط به سودآوری واقعی شركت‌ها كرده است. به عبارت دقیق تر، رشد بازار سهام به‌طور واقعی مستلزم بهبود وضعیت صنعت یا همان افزایش تولید ناخالص ملی است كه در شرایط كنونی وجود اما و اگرهای مختلف این مساله را به تعویق انداخته است. در این میان، احتمال رسیدن به توافق در مذاكرات هسته‌ای به عنوان نزدیك ترین عامل بنیادی شناخته می‌شود كه می‌تواند موجبات خروج بازار سرمایه را از ركود فراهم آورد. با این حال، عدم اطمینان سرمایه‌گذاران از رسیدن به توافق باعث حركت محتاطانه سهامداران در این دوره شده است. بنابراین، پیش بینی می‌شود مهم‌ترین عاملی كه در آینده نه چندان دور می‌تواند مسیر بازارهای سرمایه‌گذاری را تعیین كند، نتیجه مذاكرات هسته‌ای خواهد بود.
تداوم تعادل در معاملات
طی هفته گذشته، 2 میلیارد و 439 میلیون سهم به ارزش 8 هزار و 907 میلیارد ریال در 326 هزارو 240دفعه معامله شد. بررسی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد متوسط حجم معاملات روزانه هفته گذشته، نسبت به میانگین آن از ابتدای سال رشد ملایم 3درصدی را به ثبت رسانده است؛ این در حالی است كه این حجم معاملات نسبت به هفته پایانی اردیبهشت ماه با 30 درصد افت همراه بوده است. این مساله گواهی دیگر بر انتظار سهامداران برای تعیین مسیر بازار سرمایه است. نسبت قیمت به درآمد (P/E) متوسط بازار در حال حاضر حدود 6.7 مرتبه است كه نسبت به میانگین سال‌های گذشته بالا است. روند فرسایشی نزولی بازار سهام از اواسط دی ماه سال گذشته نتوانسته این نسبت را كاهش دهد و همین امر، رفتار محتاطانه سهامداران را در پی داشته است. در واقع، بسیاری از سهامداران كه در ماه‌های گذشته، سهام را در قیمت‌های بالایی خریداری كرده‌اند، با وجود ابهامات فعلی تمایلی به فروش سهام خود ندارند و از سوی دیگر، تداوم این روند نزولی، شرایط بازار سرمایه را برای جذب سرمایه‌های جدید نامطلوب كرده است. بنابراین، اگر گشایشی در وضعیت كلی بازار رخ ندهد، ممكن است شاهد تشدید عرضه در بازار سهام باشیم.
استقبال از عرضه اولیه؛ آمادگی برای حركت پویای بازار
در شرایطی كه بازار سرمایه روند منفی را طی می‌كند، طبیعی است كه سهامداران حقوقی همچنان در نقش حمایت كننده از سهام موجود در بازار حضور فعال تری داشته باشند. بر این اساس، بررسی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد طی هفته گذشته (شنبه تا دوشنبه) با حذف معاملات مربوط به عرضه اولیه نماد «شسپا» در روز دوشنبه، تغییر مالكیتی به ارزش 329.8 میلیارد ریال (معادل 1.1 درصد ارزش كل معاملات) از سوی سهامداران حقیقی به حقوقی انجام شده است. همان‌طور كه در نمودار نیز مشاهده می‌شود این تغییر مالكیت در روزهای شنبه و یكشنبه شدت بیشتری داشته است. طی روز دوشنبه، با حذف معاملات مربوط به نماد «شسپا» تغییرات مالكیتی در بازار مشاهده نمی‌شود. همچنین، در معاملات هفته گذشته، حدود 66.3 درصد از حجم معاملات در اختیار سهامداران حقوقی بود كه بخش قابل توجهی از آن مربوط به عرضه اولیه شركت نفت سپاهان است. این امر نشان می‌دهد سهامداران از عرضه سهام جدید استقبال كرده‌اند و حضور قابل توجهی در خرید سهام مربوط به شركت نفت سپاهان داشته‌اند. به عبارت دقیق تر، در صورت بهبود وضعیت بازار سرمایه و امیدواری به آینده آن، سهامداران كاملا آماده حضور پویا در معاملات هستند كه موید عدم رویگردانی جامعه از بورس است.
سه سناریو برای حركت شاخص كل بورس
یك تحلیلگر تكنیكال در‌خصوص وضعیت فعلی بازار سرمایه عنوان می‌كند: شاخص كل بورس تهران پس از اینكه آخرین كف خود را در محدوده 74 هزار واحدی به ثبت رساند رویه خود را تغییر داده و وضعیت نسبتا باثباتی را در پیش گرفته است. شاخص كل هنگام نزدیك شدن به محدوده حمایتی 74 هزار واحدی با حمایت حقوقی‌ها و فعال شدن صندوق حمایت از بازار همراه شد كه منجر به تغییر جو بازار و رشد پنج‌هزار واحدی آن شد. در این مسیر صعودی، شاخص توانست سقف روند نزولی خود را در حوالی 76 هزار و 500واحدی (محدوده بنفش رنگ) در هم شكسته و فعالان بازار را امیدوار به تغییر روند کند.
احسان حاجی می‌افزاید: اما بعد از این رشد و رسیدن شاخص به سقف كوتاه مدت 78 هزار و 500 واحد، روند فرسایشی در حركت شاخص دیده می‌شود و كاهش‌های ملایمی طی 20 روز گذشته در روند شاخص اتفاق افتاده است . با این حال، همان‌طور كه در تحلیل ارائه شده در نیمه اول اردیبهشت ماه هم عنوان شد، سقف و كف موقت ایجاد شده برای شاخص در 74 هزار و 79 هزار واحد(محدوده خاكستری رنگ در تصویر) یك محدوده امن را برای آن ایجاد كرده كه تا زمان قرارگیری در این محدوده امن پتانسیل حركت قابل توجه و پرشتابی را برای شاخص متصور نیستیم.
این كارشناس بازار سرمایه عنوان می‌كند: در ادامه حركت‌های ریزشی ملایم شاخص كل، حمایت 75 هزار و 500 واحدی را پیش رو داریم كه می‌تواند طی هفته جاری مانعی جدی برای ریزش‌های بیشتر باشد. در كنار این موضوع از منظر زمانی نیز به نظر می‌رسد روند جاری بازار طی اواسط هفته جاری پتانسیل برگشت و تغییر را دارا است. اما در كل با فرض عبور (ریزش) از كف حمایتی مزبور، حمایت‌های بعدی و نهایتا كف قدرتمند 74 هزارتایی و همچنین واگرایی‌های بعدی نشان از اتمام دیر یا زود ریزش و شروع تمایلات صعودی (البته كم‌شتاب) در بازار دارد.
وی در پایان اظهار می‌كند: در نهایت سه سناریو را می‌توان برای شاخص در نظر گرفت. در سناریوی اول كه محتمل‌تر از سایر موارد به نظر می‌رسد بازار در حالت تعادل به سر می‌برد. در این حالت جو عمومی بازار و مجموع شركت‌های بورسی نه قدرت كافی برای شروع روند صعودی قوی و بستن كامل پرونده اصلاح و ریزش چهار ماه گذشته را دارند و نه اینقدراوضاع گزارش‌های سه ماهه و شرایط شاخص ناگوار است كه امكان شروع موج جدید ریزشی و حركت به سمت كف‌های جدیدتر را شاهد باشیم. در این شرایط بازار نوسان‌های مقطعی و صعود و نزول‌های ملایمی را طی یك ماه آینده تجربه خواهد كرد. سناریوی دوم این است كه پس از تغییر جهت حركت بازار، شاخص به سمت خط روند نزولی ترسیم شده (خط آبی رنگ) حركت می‌كند. در صورت وجود قدرت كافی خط روند آبی‌رنگ شكسته شده و مسیر نوسان‌های شاخص وارد فاز جدیدی خواهد شد. در این سناریو تشكیل الگوی سر و شانه را شاهد هستیم، اما بدیهی است كه در این بین مقاومت‌های جدی از جمله خط روند آبی رنگ و محدوده خاكستری رنگ در تصویر كار را برای صعود سخت خواهند كرد. اما در نهایت در این حالت اصلاح (ریزش) چند ماهه شاخص به پایان رسیده و پس از نوسان‌های معمول و هفتگی، هدف بلندمدت 84 هزار واحدی مسیر جدید شاخص خواهد بود.
اما در سناریوی سوم شرایط خیلی دوست داشتنی نخواهد بود. در این حالت صعود پنج هزار واحدی اخیر شاخص را باید یك اصلاح كوتاه مدت از روند اصلی كاهشی بازار دانست. پس روند فرسایشی حاضر ادامه مسیر خود را تا رسیدن مجدد به كف 74 هزار واحدی طی خواهد كرد و موج جدید ریزش در بازار پس از شكست كف پیشین شروع می‌شود. در این صورت پیش بینی می‌شود پس از افت و خیزهای پی در پی، ورود به كانال 60 هزار واحدی هدف بعدی شاخص باشد. البته گفتنی است نزدیكی به فصل مجامع و ارائه گزارش‌های جدید (مثبت یا منفی بودن گزارش‌های مالی) بر تحقق این سناریو بسیار اثر گذار خواهد بود. اما در كل سناریوی سوم یك سناریوی قابل تامل اما دارای احتمال به مراتب ضعیف‌تری است. بنابراین، بطور كلی برای سناریوهای به ترتیب اول تا سوم قدرت و احتمال بیشتری را متصور هستیم.
صنایع مثبت انگشت شمار بودند
طی معاملات هفته گذشته، عمده صنایع با روند شاخص كل همراهی كردند و منفی شدند. به این ترتیب، در میان 36 صنعت بورسی تنها 9 گروه توانستند تغییرات مثبتی را به ثبت برسانند. گروه ابزار پزشكی، محصولات چرمی و سایر واسطه گری‌های مالی توانستند بیشترین بازدهی را به ترتیب با 14.6، 12.7 و 9.5 درصد رشد به خود اختصاص دهند. از سوی دیگر، محصولات چوبی، استخراج نفت و ماشین‌آلات بیشترین كاهش را در میان گروه‌های بورسی به ترتیب با 11.35، 5.03 و 4.98 درصد افت از آن خود كردند. همان‌طور كه مشاهده می‌شود، بار دیگر صنایع كوچك توانستند بیشترین سود و زیان را در اختیار داشته باشند. این مساله نشان‌دهنده میزان ریسك‌پذیری این صنایع و متفاوت بودن حركت آنها در مقایسه با حركت شاخص كل بورس است. به عبارت دقیق تر، ضریب بتا برای صنایع مزبور عموما بالاتر از یك است كه نشان از پایین بودن امنیت سرمایه‌گذاری در شركت‌های این گروه‌ها است.
در بررسی دیگر مشاهده شد طی هفته گذشته، بیشترین حجم معاملات در گروه‌های محصولات شیمیایی، خودرو، سرمایه‌گذاری‌ها و بانكی انجام شده است كه در مجموع 80 درصد معاملات را به خود اختصاص دادند. تغییرات شاخص مربوط به گروه‌های مزبور به ترتیب 0.6-، 0.08، 2.35- و 1.3- طی هفته گذشته بود كه نشان می‌دهد، عمده حجم معاملات سهامداران در گروه‌هایی بوده است كه روند منفی را سپری كرده بودند. در این میان، رشد ملایم شاخص گروه خودرو مربوط به آمار مثبت در خصوص افزایش تولیدات ایران خودرو و سایپا در ماه‌های ابتدایی سال جاری است.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.