دو دستگی در بازار

سایه اصغری - بورس24 : بورس تهران معاملات هشتمین روز اسفند را با سوخت جدیدی به نام تجدید ارزیابی نارنجی‌پوشان جاده مخصوص آغاز کرد و البته یک آخر هفته بسیار عجیب و خاص را از نظر معاملات پشت سر گذاشتیم؛ بطوریکه با وجود رشد اندک 3 هزار واحدی شاخص اما 70 درصد بازار زیر فشار سنگین فروش بود ! حتی در گروه خودرویی هم که این روزها بواسطه افزایش سرمایه مورد توجه است، به غیر از 6 - 7 نماد، سایر سهم‌ها با فشار فروش و افت قیمت روبرو هستند و عملا به غیر از سهام پرتراکنش و همان سلبریتی‌های همیشگی، در سایر سطوح بازار رفتار منطقی و عقلایی دیده نمی‌شود ! به هر جهت بازار چهارشنبه با حکمرانی و میدان‌داری فروشنده‌ها پیش رفت و ارزش معاملات با رشد حدود 10 درصدی به 11 همت رسید و رقمی بالغ بر 380 میلیارد تومان از پرتفوی حقیقی‌ها به سبد حقوقی‌ها منتقل شد.

البته با توجه به تحرکات رو به پائین بازار سه‌شنبه و قرار گرفتن قیمت آخرین معامله بسیاری از نمادها در سطوحی پائین‌تر از قیمت‌های پایانی، در کنار موضوع استیضاح وزیر اقتصاد که فردا کلید آن در مجلس می‌خورد، قابل انتظار بود که در معاملات چهارشنبه فضا در سمت عرضه قوی‌تر باشد اما بُعد غیرعادی ماجرا اینجاست که یکسری نماد خاص فضای متفاوتی دارند و اصلاح قیمت شامل آنها نمی‌شود و لذا همین مساله تبدیل به یکی از بزرگترین چالش‌های بازار شده تا جایی‌که برخی از معامله‌گران بواسطه احساس جاماندگی و حرکت به‌سمت سهام مورد توجه، سایر نمادها را قربانی کرده و لذا شاخص کل با تعداد محدودی نماد رشد می‌کند و در سایر سطوح بازار شاهد برگشت قیمت‌ها به کف‌های قیمتی در نیمه‌های آبان ماه هستیم ! تنها قسمت قابل قبول ماجرا اینجاست که الگوی ریزشی سر و شانه که اخیرا روی شاخص کل شکل‌گرفته بود بی‌اعتبار شده اما بدون تعارف بیش از 50 درصد از نمادها تا قوزک و پاشنه پا اصلاح کرده‌اند !

به شکل واضحی روشن است که دست نامرئی حمایت‌گر از بازار با تزریق اخبار مثبت و تاثیرگذار قصد کمک به بازار را دارد. البته متاسفانه در این برگشت باز هم تمرکز معامله‌گران روی نمادهای پرتراکنش از گروه خودرو، پالایش، بانک، فلزی و معدنی و صندوق‌های اهرمی است و فعلا در طیف وسیعی از نمادها نه ورود نقدینگی چندانی مشاهده می‌شود و نه حرکتی که سیگنال تغییر مسیر بدهد، دیده می‌شود. این وضعیت چند دلیل مهم دارد که در ادامه عنوان خواهیم کرد.

دلیل اول اینکه، چه در رشد اخیر یعنی از نیمه‌های آبان و چه در حرکت جدید که از روزهای اخیر شکل گرفته، چرخ بازار به کمک جریان خبری و پول بیرونی به حرکت درآمده و پول بچه‌های بازار نقش موثری در استارت حرکت بازار نداشته است. این جریان پول بدون تعارف، ماهیت بزن در رو دارد و برای ورود و خروج، 3 پارامتر کلیدی را مدنظر قرار می‌دهد. 1- فضای بنیادی قابل قبول 2- جریان خبری 3- وضعیت نقدشوندگی مناسب.

دوم اینکه، وقوع ریسک‌های سیاسی و نظامی سالیان اخیر در کنار عدم وفاق ملی بین سیاستگذاران کشور موجب شده بسیاری از قدیمی‌های بازار دل و جرات لازم و کافی برای حرکت‌های قوی در بازار را نداشته باشند و دیدگاه بازی‌های نوسانی و کسب سودهای کوتاه‌مدتی به آنها قالب شده است. بنابراین برخی از فعالین قدیمی هم در دوره‌های رونق به‌ دنبال جریان پول و گزینه‌های نقدشونده جهت سهولت در ورود و خروج هستند !

سوم اینکه، بر خلاف وعده‌ها و شعارهایی که از سوی دولت درخصوص شکاف بین ارز رسمی و غیررسمی داشتیم، اما کماکان شاهد سرکوب دلار توافقی و رشد دلار در بازار آزاد هستیم. این مساله در کنار پیش‌پینی‌پذیر نبودن اقتصاد کشور مانعی برای دلگرمی و سرمایه‌گذاری بلندمدتی در بازار است.

چهارم اینکه، آسیبی که به اعتماد بازار در جریان اتفاقات تلخ مرداد 1399 و گندکاری اردیبهشت 1402 و حواشی بهمن سال گذشته (افزایش نرخ بهره) وارد شد، به این سادگی‌ها ترمیم نخواهد شد. و لذا هنوز جریان پولی که قصد ماندگار شدن در سهام را داشته باشد، طی این مدت یا سراغی از بازار نگرفته و یا آنها هم مدام در حال رفت و برگشت در سهام پرتراکنش و کسب نوسانات مقطعی هستند.

و دلیل پنجم یا آخر اینکه، طی 4 - 5 سال اخیر کاسبی و نوسانگیری در بازارهایی نظیر طلا، ارز، خودرو، رمزارز و ... بسیار پُربازده بوده و بازار سرمایه تو سری‌خور سیاستگذار بوده است. بنابراین طبیعی است سرمایه‌گذاران به راحتی پذیرای تغییر روند بازار نباشند و نگاه طیف وسیعی از معامله‌گران، کسب نوسانات مقطعی و زودگذر باشد.

از دید ما زمانی بازار سر و شکل واقعی به خود می‌گیرد که جریان ورود پول حقیقی برای یک دوره حدود 2 - 3 ماهه بصورت مستمر ادامه یابد و در ادامه فضا شبیه به نیمه دوم دی تا انتهای بهمن پیش نرود و ما شاهد خروج تمام این پول از بازار نباشیم. طبیعتا رصد چنین موضوعی بسیار دشوار و تا حدودی غیرممکن است اما شاید بشود از طریق جریان ورود و خروج پول در صنایع، تغییرات احتمالی را با کمی آزمون و خطا شناسایی کرد.

در جمع‌بندی موارد فوق باید گفت در کوتاه‌مدت (تا پایان سال) و از آنجا که بسیاری از حقوقی‌ها در هر سهمی و هر قیمتی فروشنده هستند، احتمالا فضا به همین شکل پیش برود و پُرتراکنش‌ها اوضاع و احوال بهتری داشته باشند اما انتظار می‌رود با آغاز سال جدید، کمی شیفت نقدینگی به سمت سهام هم‌وزنی و تحرکات بهتر در این نمادها را داشته باشیم. فراموش نکنیم که بسیاری از نمادهای متوسط و کوچکتر بازار دارای P/Eهای جذاب‌تری در قیاس با بزرگان و نمادهای پرتراکنش هستند.

اما حال که صحبت از P/E کردیم، بد نیست بدانیم که نسبت قیمت به درآمد بازار چه وضعیتی دارد. نسبت P/E بازار بورس از سال 1394 تاکنون بین دو سطح 5.6 و 11.6 واحد (به غیر از داده پرت سال 1399) در نوسان بوده است. از آنجا که P/E کنونی بازار حوالی سطوح 6.9 واحدی قرار دارد، فارغ از نوسانات کوتاه‌مدتی و در راستای تکرار مدل‌های رفتاری گذشته، انتظار این است که به مرور شاهد حرکت این نسبت به سمت سقف دالان نوسانی یعنی محدود 11.6 واحد باشیم. البته این حرکت ممکن است در قالب دو سناریو رخ دهد: سناریوی اول: حرکت یکضرب تا سقف 11.6 واحد. سناریوی دوم: یک دوره نوسان حد فاصل دو سطح 6.7 تا 8 واحد و در ادامه حرکت به سمت سطوح 11.6 واحد. نکته مهم: از آنجا که میانگین دلار نیمایی در سال 1403 کمتر از 55 هزار تومان و برای سال 1404 بیش از 75 هزار تومان برآورد می‌شود، به نظر بازار پتانسیل خوبی برای افزایش P/E دارد. 

اما از امروز تا پایان سال 14 روز کاری در پیش است. شاید پرحاشیه‌ترین روزها مربوط به این هفته و 5 جلسه کاری پیش رو باشد. چراکه از یکسو یک جنگ تمام‌عیار در مجلس و حواشی و اخبار خاص سیاسی (پس از سفر اخیر وزیر خارجه روسیه به تهران) را داریم و از سوی دیگر حقوقی‌ها در راستای تامین منابع مالی آخر سال دست رد به سینه هیچ خریداری نخواهند زد. مجددا تاکید می‌کنیم که بازار برای حرکت قوی و حفظ روند آغاز شده، نیاز به تحولاتی نظیر منطقی شدن نرخ دلار توافقی (کاهش شکاف با دلار آزاد)، تحولات مثبت بورس کالا، اخبار مثبت از صنایع، آرامش سیاسی و فروکش تنش‌های خبری و در نهایت رای نیاوردن استیضاح وزیر اقتصاد دارد تا بتواند باری دیگری عرض اندام کرده و با تحرکات خود، نقدینگی بیرون بازار را قلقلک دهد و به سمت خود بکشاند.

اما پیش‌بینی بازار امروز سخت است. از یک جهت فشار عرضه بازار چهارشنبه و تحولات فردا در مجلس را در پیش داریم و از سوی دیگر جریان ورود پول به سهام پرتراکنش و جذابیت‌ قیمت‌ها. به نظر برای امروز فضای معاملات شبیه به چهارشنبه باشد و بازار نسبتا پرعرضه‌ای را شاهد باشیم؛ خصوصا که با عرضه صفوف خرید خودرویی‌ها، احتمالا شاهد تشدید نوسانات قیمتی باشیم ...

2) جدول بررسی آخرین وضعیت شاخص‌ها، بازار، نوسانات بازارهای جهانی و منحنی ارزش معاملات :

3) سر تیتر خبرهای سیاسی و اقتصادی – اخبار و شایعات بازار :  

* وزیر خارجه ایران: ما دو روز پیش در ژنو دور جدیدی از مذاکرات با سه کشور اروپایی را انجام دادیم و این مذاکرات درباره مسایل هسته‌ای و بعضی مسائل دیگر بود. مذاکرات با اروپا ادامه می‌یابد و البته به هر حال فراز و نشیب خاص خود را دارد. سوالات و نکات متعددی هست که باید پاسخ داده شود و مذاکرات ادامه خواهد داشت. در سفر وزیر خارجه روسیه به تهران مذاکرات بسیار مفصلی داشتیم و درباره تمام مسائل منطقه مفصل صحبت کردیم و درخصوص طیف وسیع مسائل دوجانبه گفتگو داشتیم. آقای لاوروف درباره مذاکرات روسیه با آمریکا و مذاکرات خود با دیگران در منطقه گزارش مفصلی داد؛ پیامی در این دیدار وجود نداشت و قرار نبود پیامی بیاورد.

* خبرنگار وال استریت ژورنال: ترامپ ممکن است تصمیم بگیرد که اروپا را از مذاکرات با ایران کنار بگذارد و از طریق روسیه با تهران مذاکره کند. لارنس نورمن، نوشت: برخی در اروپا نگران‌اند که به‌جای کنار گذاشتن روسیه از گروه P۵+۱ و مذاکره ایالات متحده با ایران همراه با اروپا و چین (رویکرد بایدن و سه کشور اروپایی)، ترامپ ممکن است تصمیم بگیرد که اروپا را کنار بگذارد و از طریق روسیه با ایران مذاکره کند.

* معاون پارلمانی رئیس‌جمهور گفت: در رابطه با استیضاح همتی جلسات اقناعی با نمایندگان داشتم؛ بسیاری از نمایندگان قانع شدند.

* حماس: بر سر راه‌حلی برای پایان دادن به تأخیر در آزادی زندانیان فلسطینی به توافق رسیدیم. اسرائیل و حماس بر سر تبادل همزمان اجساد چهار گروگان اسرائیلی و ۶۰۲ زندانی فلسطینی توافق کردند.

* طرح "حمایت از صنایع" با ابتکار وزیر صمت تدوین شد‌. این بسته حمایتی، چهارشنبه (۸ اسفند) در هیئت دولت به تصویب رسید. با اجرای این طرح مهم، تسهیلات و پشتیبانی از صنایع و تولید در برابر آسیب‌های ناشی از ناترازی انرژی محقق می‌شود. پیش از این، با پیگیری محمد اتابک، وزیر صمت، مصوبه حمایت از صنایع در کمیسیون زیر‌بنایی دولت با حمایت رییس‌جمهور به تصویب رسید. ابتکار وزارت صمت در تصویب این بسته موجب دلگرمی تولیدکنندگان در شرایط سخت ناترازی انرژی می‌گردد و بخشی از زیان‌های وارده به صنایع را جبران می‌کند. این بسته حمایتی در راستای کمک به اقتصاد، صنعت و تولید کشور است و استقبال صنعتگران و تولیدکنندگان را به دنبال داشته است.

* ارزش بازار (بورس + فرابورس) در هفته‌ای که گذشت با رشد 3.4 درصدی به 10,561 همت رسید. در بازار ارز، از شدت نوسانات افزایشی کاسته شده اما کاهش قیمتی هم رخ نداده و اکنون دلار در کانال 93 - 94 هزار تومانی معامله می‌شود. در نتیجه این تغییرات، ارزش بازار با رشد 2.8 درصدی کمی از کف 108 میلیارد دلار فاصله گرفت و به 112 میلیارد دلار رسید. لازم به ذکر است که ارزش دلاری بازار با بالاترین سقف ثبت شده در دی‌ماه سال جاری و همچنین اردیبهشت 1402 فاصله به ترتیب 17 و 47 درصدی دارد.

* در مجمع سرمایه‌گذاری غدیر اعلام شد که مراحل آخر توافق با دولت انجام شده و به زودی مطالبات شرکت‌های اوره‌ساز از دولت دریافت می‌شود.

4) بررسی صنایع :

* در گروه خودرویی تمام تمرکز بازار روی 5 هفت‌تیرکش به نام‌های خودرو، خساپا، وساپا، ورنا و خگستر است و حتی در سایر نمادها و قطعاتی‌ها هم تحرک جالبی دیده نمی‌شود ! واقعا بازار عجیبی است. البته تحرکات در ورنا و وساپا عمدتا به دلیل ارزشگذاری بالای این سهم‌ها در دارایی‌های سایپاست. به هر جهت فعلا نقدینگی که به دل بازار زده تصمیم به سواری رو این نمادها گرفته است. برای خودرو انتظار داریم که محدوده 380 تومانی عاملی برای یک اصلاح باشد اما در ادامه گذر از سقف قبلی را خواهیم داشت. خساپا نیز احتمالا در سطوح 310 - 315 تومانی یک اصلاح بدهد اما او هم اهداف بالاتری را دنبال خواهد کرد. و در نهایت اشاره به 2 نماد وساپا و ورنا داشته باشیم که احتمالا به‌مرور به سقف‌های ثبت شده در دی‌ماه یعنی قیمت‌های 570 و 750 تومانی بازگردند. البته خپارس هم گزینه بدی نیست؛ چراکه ارزش 200 تومانی در گزارش کارشناس دادگستری می‌تواند عاملی برای رسیدن سهم به قیمت‌های بیش از 100 تومانی باشد.

* در گروه پالایشی، شپنا و شتران دقیقا همان نقش خودرو و خساپا را بازی می‌کنند و در سایر نمادها تحرکات بسیار محدود است. البته به دلیل توقف شتران، شپنا گرداننده اصلی بازی است. به هر جهت بازار به این شکل پیش می‌رود؛ یا باید صبوری کرد تا نقدینگی به سراغ سایر نمادها هم برود یا با جریان پول همراه شد ! درخصوص اهداف قیمتی شپنا و شبندر در گزارش‌های اخیر بحث شده است. در این گروه شاوان در قیمت‌های کمتر از 2 هزار تومانی با حد ضرر 1,800 تومان و حد سود 2,500 تومان، دارای ریسک به ریوارد بسیار جذابی است. البته در بین روانکارها، شسپا هم گزینه جالبی برای بررسی خواهد بود؛ چراکه شرکت با صادرات قوی می‌تواند در 3 ماه پایانی سال به سود خوبی دست یابد. از این رو قیمت‌های کمتر از 640 - 650 تومانی برای خرید سهم ریسک خاصی نخواهد داشت.  

* در گروه پتروشیمی، تکذیب موضوع افزایش نرخ خوراک و در ادامه رسیدن برخی اخبار مثبت از مجمع سرمایه‌گذاری غدیر درخصوص رسیدن به مراحل پایانی پرداخت مطالبات اوره‌سازان از سوی دولت منجر به کاهش فشار عرضه و افزایش تقاضا در برخی از نمادها شد. حتی پارسان که سهامدار عمده اوره‌سازان است، به قیمت‌های درصد مثبت رسید. در این گروه شپدیس به مقاومت 27 - 28 هزار تومانی رسیده و حالا برای اینکه بتواند یک گام افزایشی دیگر بردارد و قیمت‌های 30 هزار تومانی را رویت کند، نیاز به گذر از این سد دارد. در پتروشیمی شیراز پس از یک اصلاح زیگزاگ، طی روزهای اخیر سمت تقاضا رو به بهبود رفته است. شیراز پس از کمی نوسان در این نقاط می‌تواند راهی اهداف قیمتی 4,500 تومانی گردد. و در نهایت اشاره به آریا داشته باشیم که از روز سه‌شنبه تحت تاثیر خبر خوراک زیر فشار فروش رفته و به مرز قیمت‌های 10 هزار تومانی نزدیک شده است. افزایش نرخ محصولات در بورس کالا و چشم‌انداز مثبت سودآوری می‌تواند عاملی برای برگشت سهم به مدار رشد پس از کف‌سازی در سطوح فعلی باشد.

* در گروه دستگاه برقی، بترانس گزینه جذابی در این قیمت‌ها است و با وجود فشار عرضه روز چهارشنبه معاملات متعادل و خوبی داشت. این شرکت در فصل بهار با فروش 1.5 همت به سود 77 ریالی رسید. در تابستان فروش از مرز 2.6 همت گذشت و سود خالص با رشد خوب 140 ریال گزارش شد. در پائیز فروش تا سطح 2 همت عقبگرد داشت و سود خالص به 35 ریال رسید. گفتنی است بترانس در دی و بهمن با فروش تجمیعی 2.3 همت یک گام جلوتر از پائیز رفته و احتمالا با فروش قوی در اسفند رکود جدیدی در فروش فصلی را ثبت کند. انتظار می‌رود بترانس برای سال جاری به سود حدود 60 تومانی دست یابد. این یعنی P/E سهم حدود 4.5 واحد است و این در شرایطی است که متوسط P/E بترانس در سالیان اخیر هیچگاه کمتر از 8 واحد نبوده است. بنابراین بترانس را در اصلاح‌های احتمالی بیشتر باید زیر نظر داشت.