شرایط ممکن است خیلی بدتر شود

بورس24 : هفته جدید معاملات در بازارهای جهان درحالی شروع شده که سرمایه گذاران همچنان درباره تاثیر تنش های تجاری، بالا باقی ماندن نرخ های بهره در آمریکا، تحولات ژئوپلیتیک و اختلال در بسیاری روندها نگران هستند و تصمیم گیری برای آنها بسیار دشوار است. در این چهار ماهی که از شروع سال جاری گذشته عملکرد بورس آمریکا و بازار نفت منفی بوده و در مقابل، قیمت طلا به شدت رشد کرده است. نوسان قیمت فلزات پایه خیلی شدید نبوده و سرمایه گذاران ترجیح داده اند منتظر بمانند. در این دوره شاخص دلار به شدت کاهش یافته است.

سوال اصلی این است که در ماه های آینده چه تحولاتی رخ خواهد داد؟ برای پاسخ به این سوال باید سناریوهای گوناگون تعریف کرد و طبیعتا نتیجه هر یک از این سناریوها متفاوت است.

 سناریوی منفی

بانک های سرمایه گذاری درباره افق اقتصاد چین نگران هستند و برخی از آنها پیش بینی خود از نرخ رشد اقتصاد این کشور در سال جاری را پایین آورده اند. البته دیدگاه ها درباره کل اقتصاد جهان و تعدادی از اقتصادهای بزرگ دیگر هم منفی شده است.

گلدمن ساکس معتقد است سال جاری نرخ رشد اقتصاد چین 4 درصد خواهد بود. اگر چنین شود رقم رشد یک درصد پایین تر از نرخ هدف دولت چین خواهد بود و این یک درصد رشد کمتر، اثرات بسیار بزرگ بر اقتصاد جهان و بازارها بویژه بازار مواد خام خواهد داشت.

واقعیت ماجرا این است که ترامپ معتقد است فشارهای تعرفه ای بر چین بسیار موثر خواهند بود و می توان از طریق این ابزار، پکن را به تغییر رویه در حوزه های مختلف بویژه رویه های تجاری وادار کرد. علت این دیدگاه ترامپ آن است که مبادلات تجاری چین و آمریکا بسیار زیاد است و برای اقتصاد چین که به تولید کالا و صادرات وابستگی عمیق دارد و از پیش با چالش های مختلف رو به روست تحمل تعرفه بسیار بالا سخت است. بدین ترتیب ترامپ معتقد است چین بزودی وارد فرایند مذاکره می شود و شرایط آمریکا را در حوزه های مختلف خواهد پذیرفت تا تعرفه ها لغو شود.

این استدلال غیر منطقی نیست اما بسیار ساده است یعنی در آن بسیاری جنبه های مهم موضوع نادیده گرفته شده است. چین دومین اقتصاد بزرگ جهان و تامین کننده میزان بالا کالاهای مورد نیاز آمریکا و دیگر کشورهاست. تعرفه های بسیار بالا بر کالاهای چینی نه تنها هزینه تولید را در آمریکا بالا می برد و سبب تورم می شود بلکه سبب ضعف فعالیت های اقتصادی آمریکا می شود و ریسک رکود را بیشتر می کند.

قطعا تولیدکنندگان آمریکایی نمی توانند در مدت کوتاه فقدان کالاهای چینی را جبران کنند. ساختار بازار کار آمریکا، هزینه های تولید، وضعیت مصرف و دیدگاه مصرف کنندگان درباره اقتصاد همگی بر بازار تاثیر دارند.

ترامپ امیدوار است چین برای مذاکرات تجاری اعلام آمادگی کند و همین اعلام آمادگی یعنی رهبران پکن آماده دادن امتیاز هستند. یک نکته مهم این است که چین یک کشور معمولی با اقتصادی کوچک و حوزه نفوذ محدود نیست. چین دومین اقتصاد بزرگ جهان، رقیب اصلی آمریکا در بسیاری حوزه ها، دارای حوزه نفوذ بسیار فراگیر در سرتاسر جهان و تامین کننده بسیاری مواد معدنی کمیاب در جهان است. این ویژگی ها سبب می شود رهبران چین براحتی به درخواست های ترامپ تن ندهند.

و نکته مهم دیگر این است که ترامپ نمی تواند برای همیشه تنش های تجاری را ادامه دهد. اقتصاد آمریکا قدرتمند است اما تنش و جنگ تعرفه ای با همه جهان غیرممکن است. ترامپ باید هزچه زودتر دستاوردهای خود را نشان دهد در غیر اینصورت نه تنها وضعیت اقتصاد بدتر خواهد شد بلکه میزان رضایت مردم از او و حزب جمهوریخواه بیشتر کاهش خواهد یافت.

اگر تنش های تجاری ادامه یابد یعنی چین و آمریکا به توافق هایی دست پیدا نکنند وضعیت اقتصاد جهان بدتر و بی ثباتی عمیق تر خواهد شد. این سناریو برای بازارها مختلف یک سناریوی منفی است و سبب کاهش اعتماد سرمایه گذاران، کاهش مصرف و سرمایه گذاری و تحولات منفی بزرگ و پایدار می شود.

از آنجا که هنوز نمی توان درباره تحولات آینده با دقت اظهارنظر کرد سرمایه گذاران ترجیح داده اند محتاط باشند. در برخی بازارها شاهد رشد محدود شاخص ها و قیمت ها هستیم اما رونق پایدار وجود ندارد.

نوسان شاخص های مالی در بورس آمریکا امروز محدود بوده و قیمت نفت کاهش یافته است. امروز ارزش دلار در برابر یورو و پوند هم پایین آمده اما قیمت طلا رشد کرده است. این ها ویژگی های یک محیط بی ثبات و پرابهام است یعنی وقتی نمی توان آینده را درک کرد سرمایه گذاران ریسک نمی پذیرند و به سمت دارایی های امن حرکت می کنند.

سناریوی مثبت

اگر پیش بینی برخی تحلیلگران درست باشد مذاکرات تجاری آمریکا با چین شروع می شود و نگرانی درباره آینده کاهش خواهد یافت. با آنکه تنش ها هرگز بطور کلی از میان خواهند رفت و تاثیر آنها بلندمدت است اما شروع مذاکرات و کاهش تعرفه ها یک خبر مثبت است و سرمایه گذاران می توانند امیدوار باشند شرایط در ماه های آینده بهتر شود.

نتیجه تحقق این سناریو رشد شاخص های مالی و قیمت مواد خام است البته از جذابیت طلا کاسته خواهد شد. سرمایه گذاران در بازارهایی که رشدی شدید داشته اند باید برای تحول در این وضعیت آماده باشند.