پرسش های کلیدی برای درک موقعیت بازارها

بورس24 : در روزهای اخیر بازارها عموما آرام بوده اند و سرمایه گذاران تلاش کرده اند با ارزیابی شرایط، درکی کافی از موقعیت کنونی اقتصاد جهان پیدا کرده و بهترین تصمیم ها را برای نیمه دوم سال جاری میلادی بگیرند. امروز با آنکه گزارش مهم وضعیت بازار کار آمریکا مربوط به ماه قبل منتشر شد بازارها چندان ملتهب نبوده اند. نوسان قیمت طلا، قیمت نفت و فلزات پایه و ارزش دلار در برابر یورو و پوند محدود بوده است. در بورس های بزرگ نیز سرمایه گذاران چندان ریسک نپذیرفته اند البته شاخص ها در بورس آمریکا رشد کرده اند.

واقعیت این است که اکنون در ابتدای نیمه دوم سال، ابهام درباره آینده نه تنها کم نشده بلکه منابع جدید برای سردرگمی بازیگران اقتصاد پدید آمده است. جنگ اخیر در خاورمیانه یک منبع جدید عدم قطعیت برای بازارها بوده است. این یعنی سرمایه گذاران درحالی نیمه دوم سال جاری را آغاز کرده اند که اوضاع مانند ماه های قبل مبهم و نگران کننده است. برای پیش بینی آینده باید به برخی پرسش های مهم پاسخ داده شود البته پیش بینی آینده بسیار دشوار است.

نخستین سوال این است که سرنوشت تنش های تجاری چه می شود؟ تحلیلگران معتقدند روابط تجاری آمریکا با دیگر کشورها حتی اگر توافق هایی بین دو طرف حاصل شود دیگر هرگز مانند قبل نخواهد بود. احتمالا تعرفه ها کاهش می یابد اما حذف نمی شود و این یعنی اختلال در زنجیره های بین المللی تامین، رشد فشارهای تورمی و ضعف اقتصاد جهان. در این سناریو سرمایه گذاران باید برای افت سود شرکت ها و هزینه بالای استقراض آماده باشند. نیمه دوم سال جاری میلادی حتی در خوشبینانه ترین حالت وضعیت بازارها خیلی خوب نخواهد بود و از پیش نهادهای بین المللی پیش بینی خود از نرخ رشد اقتصاد جهان را پایین آورده اند.

دومین سوال به سرنوشت تنش های ژئوپلیتیک مربوط است. جنگ اوکراین و تنش در خاورمیانه پایان نیافته و غیر از این دو مورد، شاهد تنش های جدی بین آمریکا و چین هستیم. این نوع تنش ها، هم اثرات فوری بر برخی بازارها از جمله بازار نفت دارند و هم اثرات بلندمدت. در چند هفته اخیر نوسان قیمت نفت به دلیل جنگ خاورمیانه بسیار شدید بود. ریسک ها از میان نرفته اند و باید برای بی ثباتی جدید در بازار نفت آماده بود. تنش های ژئوپلیتیک عامل ابهام و ضعف در اقتصاد جهان هستند.

سومین سوال این است که بانک های مرکزی در نیمه دوم سال جاری میلادی چه مسیری را طی خواهند کرد؟ در بسیاری اقتصادها بانک های مرکزی از پیش پایین آوردن نرخ های بهره را شروع کرده اند. برای مثال بانک مرکزی اروپا و بانک مرکزی انگلستان در فصول اخیر بارها این اقدام را انجام داده اند اما در آمریکا بانک مرکزی به رغم فشارهای ترامپ، سال جاری تغییری در نرخ های بهره نداده است. احتمالا در نیمه دوم سال جاری میلادی در آمریکا دو بار نرخ های بهره پایین آورده می شود. در دیگر اقتصادها نیز چنین خواهد شد. این عامل به رونق اقتصادها کمک می کند اما احتمال رشد تورم و بی ثباتی وجود دارد. تغییر نرخ های بهره همچنین بر ارزش ارزها تاثیر دارد و سبب نوسان می شود. انتظار می رود عملکرد شاخص دلار در نیمه دوم سال جاری مانند نیمه نخست منفی باشد.

به نظر می رسد شش ماه آینده همچنان رویدادهای غیرمنتظره رخ دهد و بانک های مرکزی، دولت ها و شرکت ها به آزمون و خطا مشغول باشند. علت این است که درباره مسایل مختلف هیچ قطعیتی بوجود نیامده است.

بازارها از عوامل مشترک و عوامل انحصاری تاثیر می پذیرند. برای مثال ضعف اقتصاد جهان به بازار مواد خام لطمه می زند و این یک عامل مشترک است اما تنش در خاورمیانه عموما به بازار نفت لطمه می زند نه بازار فلزات پایه یا سنگ آهن.

در نیمه دوم سال جاری باید برای تحولات جدید آماده بود. برخی پیشرفت ها در حوزه بهبود شرایط حاصل می شود اما چالش های کنونی عمیق تر و فراگیرتر از حدی هستند که طی چند ماه رفع شوند.

برای نیمه دوم امسال دیدگاه نهادهای سرمایه گذاری درباره افق بازار نفت منفی و درباره افق بازار طلا مثبت است. برخی بانک ها معتقدند قیمت نفت در ماه های آینده تا 10 درصد کاهش خواهد یافت اما قیمت طلا تا 10 درصد رشد خواهد کرد. این دیدگاه حاصل پیش بینی ضعف اقتصاد جهان و وجود ریسک های مختلف است.

درباره افق بورس های بزرگ دیدگاه ها منفی نیست یعنی با آنکه ابهام درباره بسیاری موضوع ها باقی است اما سرمایه گذاران خوشبین هستند و احتمالا رشد شاخص ها که در نیمه نخست سال مشاهده شد در نیمه دوم ادامه پیدا خواهد کرد.

انتظار می رود ضعف در شاخص های اقتصاد چین ادامه یابد البته ممکن است برخی شاخص ها در آینده وضعیت بهتری پیدا کنند اما وضعیت کلی اقتصاد این کشور مطلوب نخواهد بود. انتظار می رود نرخ رشد در خوشبینانه ترین حالت 5 درصد باشد و این رقم خیلی بالا نیست. بدین ترتیب از این جهت هم بازار مواد خام حمایت نخواهد شد.