بورس تهران تصمیمات اقتصادی و سیاسی کشور را رصد می‌کند/انعکاس تصمیمات ژنو و پاستور در تالار شیشه‌ای

دنیای اقتصاد /‌ روز گذشته در بازار سرمایه 318 میلیون سهم به ارزش 635 میلیارد ریال مورد معامله قرار گرفت. این معاملات كه در ابتدای بازار در فضای منفی صورت گرفته بود، در انتهای بازار شاخص را با رشد تنها 6 واحدی همراه كرد. روز گذشته لیدر خودروسازان، تعدیل منفی 40 درصدی را برای بودجه سال 94 خود به بازار اعلام كرد تا بر این اساس فضای منفی را بر معاملات گروه خودرویی حاكم سازد. اگرچه مدیرعامل ایران خودرو، پس از انتشار این تعدیل، با اعلام خبر تولید سه محصول با برند ایران‌خودرو ظرف دو سال و نیم آینده، خواست تا كمی از التهاب كاهش بودجه شركت بكاهد، اما این خبر نتوانست مانع از تاثیر‌گذاری بیش از 34 واحدی ایران‌خودرو بر شاخص شود. بانك صادرات نیز كه با تغییر مدیرعامل و فعال شدن گروه مالی سپهر صادرات به نظر می‌رسید با برنامه‌هایی برای رشد قیمت سهامش همراه باشد، دیروز در پی تلاش‌های خود، شاخص را بیش از 36 واحد منفی كرد.
اگرچه در این تلاش‌ها هلدینگ خلیج فارس به میانه میدان آمد و با معاملات مثبت خود به حمایت از بازار برخاست اما در نهایت با رشد 6 واحدی شاخص کل و كسب رقم 63 هزار و 853 واحدی همراه شد. به گزارش «دنیای اقتصاد»،‌ روز گذشته سر‌انجام انتظار بازار سرمایه برای ابلاغ نرخ خوراك پالایشی‌ها به پایان رسید و شركت پالایش و پخش قیمت خوراك و فرآورده‌های این گروه را ابلاغ کرد. اگرچه هنوز خبری رسمی مبنی بر نرخ این خوراك منتشر نشده است، اما شركت‌های پالایشی بررسی خود را در آثار این ابلاغیه بر عملكرد سود و زیان خود آغاز كرده‌اند. بر این اساس به نظر می‌رسد بازار به زودی شاهد گزارش‌های شركت‌های پالایشی در هفته آینده به‌عنوان آخرین هفته سال و بازگشایی نماد این شركت‌ها است. در این میان ثبات روز گذشته بازار سرمایه از سوی برخی از فعالان بازار سرمایه به تسویه اعتبارهای دریافت شده از كارگزاری‌ها از سوی فعالان حقیقی و حقوقی بازار نسبت داده می‌شود؛ مساله‌ای كه سبب شده تا بازار در روزهای پایانی سال شاهد خروج بخشی از نقدینگی شود. اما در پیش‌بینی بازار در سال 94 به‌رغم انتظار بازار از نتایج مثبت از مذاكرات هسته‌ای، كارشناسان و اقتصاددانان معتقدند آنچه از نتایج این مذاكرات بر خواهد آمد، بازگشت ایران به فضای اقتصادی شفاف‌تر در سال 94 است. به عقیده کارشناسان، در کنار موضوعات هسته‌ای، ورود بخش خصوصی در عرصه اقتصادی كشور عامل دیگری است که اثرات مهمی بر اقتصاد کشور و بورس تهران خواهد داشت. مدیر‌عامل شركت كاتوز آرمان پارس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به 10 روز پایانی سال 93، اظهار کرد:‌ شاخص بورس با زیان 19 درصدی در سال 1393،‌ شیرینی بازده 105 درصدی سال 1392 را به کام سهامداران تلخ كرد. نادر بولحسنی در بررسی برخی از عوامل تاثیرگذار در این روند نزولی که می‌تواند تاثیرات آن (مثبت یا منفی) در سال 1394 نیز چشمگیر باشد به اقتصاد بین‌الملل اشاره و اظهار کرد: شاید مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر اقتصاد جهان، سقوط بیش از 50 درصدی قیمت نفت در سال 2014 بود که اقتصاد ایران را نیز تحت تاثیر قرار داد. به گفته وی این عامل در کنار ادامه رکود اقتصادی در حوزه یورو و برآورده نشدن انتظارات از رشد اقتصادی چین، باعث کاهش قیمت اغلب کالاهای اساسی نظیر سنگ‌آهن، مس، محصولات پتروشیمی و... شد؛ برآیند آن باعث رکود بسیاری از صنایع و شرکت‌ها در بازار سرمایه ایران شده است. به گفته وی، پیش‌بینی تحلیلگران حوزه انرژی بر این است که قیمت نفت در سال 2015 می‌تواند در محدوده 60 دلار تثبیت شود. از سوی دیگر کاهش قیمت نفت و کالاهای اساسی در چندماهه اخیر باعث کاهش بهای تمام‌شده تولیدات در کشورهای تاثیرگذار در اقتصاد دنیا شده که می‌تواند به رونق اقتصادی در این کشورها و درنتیجه رشد اقتصاد جهان در سال 2015 منجر شود. این كارشناس بازار سرمایه ادامه داد:‌ این امر با افزایش تقاضای کالاهای اساسی در دنیا همراه خواهد بود که تاثیر مثبتی بر صنایع مهم بازار سرمایه ایران نظیر فلزات اساسی، پتروشیمی و کانی‌های فلزی خواهد گذاشت. افزایش 25 درصدی قیمت متانول در یک ماه اخیر شاهدی بر این مدعاست. وی از ابهامات داخلی به‌عنوان دیگر عوامل تاثیرگذار در روند نزولی بازار نام برد و ابراز کرد: شاخص کل از اواسط سال 1391 و با تاخیری چندماهه نسبت به افزایش نرخ دلار، روند صعودی خود را آغاز كرد. در بهار 1392 و با انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری ایران، رویکرد سیاسی و اقتصادی ایران نسبت به دولت قبل تغییر كرد.
مدیر‌عامل شركت كاتوز آرمان پارس یاد‌آور شد:‌ با آغاز دور جدید مذاکرات هسته‌ای و همچنین برنامه‌های اقتصادی ارائه‌شده، خوش‌بینی‌ها نسبت به آینده افزایش‌ یافته و شاخص بورس رشد بی‌سابقه‌ای را تجربه کرد. این رشد در حالی اتفاق افتاد که شرایط بنیادین اقتصادی کشور تغییر نکرده بود. وی از افزایش نرخ خوراک واحدهای پتروشیمی، تغییر فرمول بهره مالکانه معادن، بحث کیفی‌سازی پالایشگاه‌ها و همچنین رکود عمیق ناشی از سیاست‌های ضدتورمی دولت به‌عنوان مسائلی نام برد كه باعث شد شاخص بورس روند نزولی پیدا کند. بولحسنی تصریح كرد:‌ در حال حاضر نیز عدم تصمیم‌گیری درخصوص ابهامات فوق و همچنین پافشاری دولت بر عدم کاهش نرخ سود سپرده بانکی موجب خدشه‌دار شدن اعتماد سرمایه‌گذاران شده و به رکود بازار سرمایه دامن زده است. وی ادامه داد:‌ در کنار تاثیرپذیری بازار سرمایه از اقتصاد بین‌الملل و سیاست‌های اقتصادی دولت، بدون شک بازار سرمایه در سال آینده نیز همچون سال جاری تحت تاثیر مذاکرات هسته‌ای ایران و 6 قدرت جهانی قرار خواهد گرفت. با توجه به اینکه نتایج این مذاکرات در ماه‌های نخست سال 1394 مشخص‌ خواهد شد؛ انتظار می‌رود در صورت مثبت بودن نتایج مذاکرات، در کوتاه‌مدت نسبت قیمت به درآمد بازار سرمایه افزایش یافته و با توجه به زمان‌بر بودن اثر واقعی رفع تحریم‌ها در اقتصاد و افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در کشور، در میان‌مدت و بلند‌مدت شاهد تاثیرات این توافق بر اقتصاد کشور باشیم. این كارشناس بازار سرمایه پیش‌بینی كرد:‌ در صورت عدم حصول نتیجه مثبت در مذاکرات، با توجه به رکود شدید حاکم بر اقتصاد کشور و نیاز مبرم به سرمایه‌گذاری خارجی، آینده روشنی پیش‌روی اقتصاد و بازار سرمایه ایران نخواهد بود. وی در ادامه اظهارات خود به پیش‌بینی وضعیت آتی بازار سرمایه ایران پرداخت و گفت:‌ با توجه به احتمال عدم تغییر متغیرهای تاثیرگذار در بازار سرمایه، پیش‌بینی می‌شود وضعیت کنونی تا پایان سال جاری ادامه داشته باشد. مدیر‌عامل شركت كاتوز آرمان پارس كه پیش‌بینی وضعیت بازار سرمایه در سال 1394 را بدون در نظر گرفتن ابهامات یاد شده، بسیار دشوار توصیف می‌كرد، عنوان كرد:‌ درخصوص اقتصاد جهانی همان‌طور که اشاره شد می‌توانیم انتظار تاثیر مثبت بر بازار سرمایه ایران را داشته باشیم.
وی ادامه داد: همچنین انتظار می‌رود با توجه به سیاست‌های ضدتورمی دولت، نرخ سود بانکی نسبت به تورم کاهش نیابد. چرا که از نگاه دولت کاهش نرخ سود بانکی می‌تواند منجر به خروج نقدینگی از بانک‌ها و حرکت آن به سمت بازارهایی نظیر ارز، طلا و مسکن شود که می‌تواند سفته‌بازی را در این بازارها افزایش دهد که با سیاست‌های اقتصادی دولت همخوانی ندارد. به گفته بولحسنی، با توجه به نیاز جدی کشور به سرمایه‌گذاری و نبود منابع داخلی، سرمایه‌گذاری خارجی می‌تواند اقتصاد ایران را از شرایط رکودی خارج كند.
بر این اساس، وی بهترین راه پیش‌روی دولت را تمرکز بر شکل‌گیری توافق هسته‌ای دانست تا بتواند از مزایای توافق برای خروج ضدتورمی از رکود بهره‌برداری کند. مدیر‌عامل شركت كاتوز آرمان پارس اضافه كرد:‌ بنا بر شواهد موجود و اخبار منتشره در روزهای اخیر، احتمال شکل‌گیری توافق هسته‌ای بیش از عدم توافق است که می‌تواند نوید بخش سالی پرامید برای بازار سرمایه ایران باشد.