دلایل منفی عجیب بازار در «فردای توافق»

بورس24 :زنگ خطر برای رفتارهای سوداگرانه برخی سهامداران و اوج کم طاقتی آن ها در گزارش های قبلی اعلام شد. رفتارهای بر جای مانده از سال های تحریم گویی قصد کوچ کردن از بازار سرمایه را ندارد. فرهنگ امروز بخر فردا بفروش هنوز دلیل برخی سوداگری های سنتی در بازار است که البته کارشناسان امید به کم رنگ شدن این رویه را در میان مدت برای بازار پیش بینی می کنند. برخی روز دوشنبه پس از تعطیلات عید فطر را شرایطی متفاوت در بازار سهام ارزیابی می کنند تا آنانکه چهارشنبه فروخته اند،دچار پشیمانی شوند. قناعت به سود کم سهامداران حقیقی و نقش محوری آن ها در بخش عمده فروش های چهارشنبه بازار سهام اگرچه هشدار داده شده بود و قابل انتظار بود اما فعالان بازار را شوکه هم کرد.

بررسی تقریبا 13 نماد بابیشترین تاثیر گذاری در شاخص کل روز چهارشنبه بازار نشان داد که سهامدارن حقیقی کف بازار به شدت در پی خروج از سهام قبلی خود هستند. اتفاقی بی نظیر درفضای سیاسی و اقتصادی کشور هم نمی تواند آن ها را به حفظ سهام خود قانع سازد.این اتفاق تنها در قالب یک صنعت خاص رخ نداد بلکه تقریبا در اغلب صنایع مهم نمایندگانی از این نمادها به این وضعیت دچار بوده اند. بنا براین گزارش در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته 71 درصد از 47 میلیون سهام معامله شده بانک ملت توسط حقیقی ها فروخته شد. همچنین در نماد شبندر 91 درصد از 13 میلیون سهم مورد معامله توسط حقیقی ها فروخته شد. داد و ستد 9.5 میلیون سهم از نماد وپاسار در حالی رقم خورد که حقیقی ها فروشنده 71 درصد آن بودند. نماد معاملاتی سهام بانک صادرات در حالی صف های خرید طولانی داشت که در این روز 93 درصد حقیقی ها دست به فروش شدند تا 343 میلیون سهم آن جابجا شود و اغلب آن را نیز حقوقی ها خریدند. نماد بانک تجارت هم هم با معامله تقریبا 182 میلیون سهم شاهد هنرنمایی سهامداران حقیقی در فروش 77درصد این سهام بود. در سایر نمادها نیز این رویه وجود داشت.

نماد فارس با مشارکت 61 درصد حقیقی ها در فروش،نماد فولاد با مشارکت 80 درصدی حقیقی ها ، نماد پارسان با مشارکت 82 درصدی توسط حقیقی ها ،نماد شپنا با فروش 92درصدی حقیقی ها ، اخابر بافروش 100درصدی توسط حقیقی ها ،نماد وغدیر با مشارکت 60 درصدی توسط حقیقی ها ،نماد وانصار با نقش محوری 83درصدی فروش حقیقی ها و نماد خساپا با فروش 100درصدی توسط سهامدارن حقیقی روبرو بودند. حقوقی ها در این روز با جمع کردن سهام روی میز البته از ریزش بیشتر بازار جلوگیری کردند.بازار چهارشنبه در نهایت با 605 واحد افت در شاخص کل همراه بود. ضمن این که حجم معاملات یک میلیارد و 107 میلیون سهم بود و ارزش معاملات تا 217 میلیارد تومان هم بالارفت.

علی رضا عسگری مارانی، مدیر عامل سرمایه گذاری ملی ایران در تحلیل شرایط روز چهارشنبه و نحوه برخورد سهامداران حقیقی با بازار را نشان از تداوم تحرکات احساسی و بی برنامگی می داند. وی گفت : نیم ساعت پایانی معاملات روز سه شنبه حقوقی ها خارج از محدوده سهام فروختند.روز چهارشنبه حقیقی ها نگران از شرایط پیش رو و نگران از ادامه این وضعیت اقدام به فروش سهام کردند که حقوقی ها بازهم بازار را به دست گرفتند.وی به خبرنگار ما افزود:اتفاق چهارشنبه البته در روز دوشنبه پس از تعطیلات عید فطر رخ نخواهد داد و آن هایی که در آن روز سهام فروختند، قطعا پشیمان خواهند شد. وی درعین حال تاکید کرد که برای ارزیابی بازار هیچگاه به شاخص اهمیت ویژه ای نمی دهم اما به نظر می رسد که تصمیمات حقیقی ها در روز دوشنبه(امروز) با چهارشنبه متفاوت تر باشد.

به گفته وی،بازار به سمت تعادل پیش می رود.صف فروش برخی سهام برسایر سهام هم اثر تحریک آمیزی داشت.که اتفاقی سابقه دار است اما توصیه من در این ایام ،همواره نگاه داشتن سهام تا پایان سال آینده بوده است.چراکه تصمیم سیاسی دولت با حمایت نظام امید تازه ای به بازگشت اعتماد به بازار ایجاد کرده است اما باید تا تاثیر گذاری بر بخش های واقعی اقتصاد و نمود آن در شرکت ها صبر کرد.

وی در خصوص تاثیر حرکت و دستور العمل بانک مرکزی برای ذخیره گیری بانک ها بر اساس مطالبات مشکوک الوصول و شائبه افت 10 درصدی میزان سود تقسیمی بانک ها در زمان برگزاری مجامع که منجر به احتمال افت EPS بانک ها و روی گردانی سهامداران از سهام بانکی می شود، هم گفت :بانک مرکزی باید از برخی حساسیت ها در شرایط فعلی بکاهد و به جای مقام ناظر نقش مبصر کلاس را بازی نکند.

وی افزود:امسال بانک ها در جریان افزایش ارتباطات و مراودات بین المللی امید به شرایط بهتری بسته اند.باید امکان افزایش سرمایه آن ها فراهم شود.تا به سود دهی بهتری برسند.امسال شاید توقع تقسیم سود زیادی از بانک ها نرود از این رو باید دولت افزایش سرمایه بانک ها با تشویق کند. بانک ها به شدت از بایت مطالبات مشکوک الوصول تحت فشارند.به غیر ازاین مورد فشارهای زیادتری نیز متوجه آن ها است که خارج از توان آن ها است. بانک ها اگر خرد شوند اثرات بازدارنده ای بر کل اقتصاد خواهد داشت.ارزش واقعی بانک های فعلی ما به مراتب کمتر از میزان انتظار است . مثلا ارزش بانک تجارت تقریبا 5 هزار میلیارد تومان است. ارزش بازار سایر بانک های تجاری بزرگ ما نیز در همین حد یا در نهایت 8 تا 9 هزار میلیارد تومان هستند.برخی در واقع 2.5 میلیارد دلار ارزش بازار دارند و اصولا قیمتی ندارند.تنها اگر این ها به بازارهای بین المللی وارد شوند شاید بتوان از شرایط جدید به سود آوری بهتری برسند.

مارانی گفت :در عین حال در برخی صنایع دیگر شرایط امیدوار کننده تر است .در مجمع ایران خودرو خبرهای خوبی اعلام شد از توافق با پژو و خبرهای خوبی از ایران خودرو دیزل که امسال زمان اجرایی شدن آن ها است .در سایر صنایع نیز البته باید منتظر تاثیر پذیری از رشد واقعی اقتصاد ماند. مصرف سیمان و فولاد و کاشی و امثال آن به توفیق در رشد اقتصادی گره خورده است مارانی در ادامه دوباره به رفتارهای سهامداران حقیقی اشاره کرد و گفت :اگر کسی تنبیه نشود دست از کار برنمی دارد.دوشنبه که بازار مثبت می شود آن هایی که قبل از مجامع سهام فروخته اند پشیمان می شوند. مثل کسانی که خبهمن فروخته اند،ضرر خواهند کرد. امسال سالی است که صاحب سهم باید با سهم به مجمع برود.

وی در ادامه به برخی وظایف دولت نیز برای حمایت از بازار سهام اشاره کرد. او گفت:شورای پول و اعتبار باید دوباره در خصوص نرخ بهره تجدید نظر کند و آن را کاهش دهد.دولت در خصوص بهره مالکانه معادن اشتباه کرد. نرخ خوراک با قیمت های 13 سنت و حتی 9 سنت و 10 سنت غلط است. دولت باید برای شفاف سازی پالایشگاه ها تصمیم بگیرد.دولت باید در برخی برنامه های سیاسی و اقتصادی که امکان بازگشت دارد ، تجدید نظر کند.

الگوی رفتاری غلط با توقع برآورده نشده

در همین حال محمود رضا خواجه نصیری ، مدیرعامل تامین سرمایه آرمان نیز در خصوص ارزیابی خود از رفتار حقیقی ها در معاملات روز چهارشنبه به بورس24 گفت : ارزیابی من این است که این رفتار ناشی از نوعی الگوی رفتاری خاص در گذشته است.در دفعات قبلی و در 2 تا 3 شال قبل در سررسیدهای توافق های قبلی در مذاکرات هسته ای ،سرمایه گذاران اقدام به پیش بینی بازار می کردند .پس از برآورده نشدن انتظارات و توقعات ناامیدی بر بازار مستولی می شد و قناعت به سود کمتر و حفظ سودهای کم و خروج از سهم نوعی رفتار شکل گرفته که در کوتاه مدت به دنبال سودهای کم حتی بین 1 تا 5 درصدی هستند. برای تغییر این ذهینت و رفتارهای موجود باید منتظر نشانه های برداشته شدن تحریم ها در بخش های مختلف اقتصادی و نمود آن ها در سود آوری شرکت ها باشیم.

رییس سابق اداره نظارت بر بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار گفت :اعتقاد دارم که با توافق جدید خوش بینی ها می تواند واقعی تر باشد،اما زمان بر است.متاسفانه نه در حقیقی ها و نه در حقوقی ها هنوز دید بلند مدت سرمایه گذاری وجود ندارد.ضمن این که نیاز به نقدینگی نیازی مهم است،اتفاق روز چهارشنبه بازار اتفاقی عجیب و البته قابل انتظار بود.که در میان مدت نگرانی نداریم. سقف توقع سهامدارن افت کرده و برای درمان آن بازار به نقطه تعادلی بهتری نیاز دارد.

خواجه نصیری پیش بینی کرد که از اواخر مرداد ماه همزمان با اجرایی شدن رفع تحریم ها روند سرمایه گذاری ها با دید بلندمدت به کمک بازار بیاید.وی بانک ها را به دلیل مشکلات ساختاری در اولویت صنایع پیشرو بورسی ندانست اما بخش های حمل و نقل ، خودرو سازها ، شرکت های صادراتی به شرط ثبات قیمت ارز را در اولویت بهبود شرایط دانست. وی برای بانک ها در سال 95 شرایط بهتری را پیش بینی کرد.وی گفت :سود بانک ها سود عملیاتی نیست.