قیر به جای پول؟

 معاملات قیر در بورس کالا مدت هاست که دچار رکود شده است. کارشناسان در ارتباط با کاهش حجم معاملات این محصول در بازار داخلی و همچنین بازار صادراتی بورس کالا که اهمیت ویژه ای برای اقتصاد کشور دارد دو دلیل عمده ارائه می کنند.

به گزارش عصر بازار؛اول اینکه قیمت عرضه قیر در بورس کالا به دلیل قیمت سنجی ماهانه متناسب با نرخ های جهانی نیست و دلیل دوم آن ورود قیر معروف به «وزارت راهی» به بازار آزاد است که با قیمت های پایین فروخته می شود و خریداران را از تالار نقره ای فراری داده است. این قیر درواقع به جای مطالبات معوق پیمانکاران از این وزارتخانه به آنها داده می شود و پیمانکاران نیز که نیاز به نقدینگی دارند آن را به قیمت پایین در بازار آزاد می فروشند. این در حالی است که قیری که هم اکنون در بورس کالا عرضه می شود، استانداردهای بالای صادراتی را داراست و به این ترتیب از یک کانال شفاف برای کشور ارزآوری خواهد داشت.
فعال یک شرکت تولیدی قیر که نخواست اسمش فاش شود در مصاحبه‌ای عنوان کرد: دلیل اصلی کاهش معاملات قیر در بورس کالا قیری است که وزارت راه در مقابل مطالبات معوق پیمانکاران به آنها می دهد. او افزود: بنده اطمینان دارم که این قیر در بازار داخلی مصرف نمی شود و از طرق مختلف به خارج از کشور صادر می شود.
در همین حال مشاور بورس کالا و انرژی کارگزاری بانک مسکن نیز درباره بازار قیر گفت: از روزی که قیرهای وزارت راهی وارد این بازار شد رکود در معاملات بورس کالا را شاهد هستیم. دکتر میثم باقری کوپایی افزود: اگر معاملات پنج سال پیش را با معاملات دو سال گذشته مقایسه کنیم به کاهش بالای حجم فروش این محصول در بورس کالا پی خواهیم برد. او با بیان اینکه پیمانکاران وزارت راه تنها بخشی از قیری که به آنها اختصاص دارد را از بورس کالا تامین می کنند، تصریح کرد: در این مورد هم برخی اجبارها وجود دارد وگرنه مانند حجم بزرگ قیری که در بازار آزاد به فروش می رسد این مقدار ناچیز نیز به بورس کالا نمی آمد.
 این استاد دانشگاه در تشریح صحبت های خود گفت: وزارت راه در قبال مطالبات مالی پیمانکاران به آنها قیر می دهد و این پیمانکاران که نیاز به نقدینگی دارند این کالا را با قیمت پایین در بازار می فروشند تا به پول خود برسند. به این ترتیب قیری که باید در بورس کالا به فروش برسد و حجم صادرات این محصول را بالا ببرد به این صورت وارد بازار آزاد می شود.
توقف خریدهای چند هزار تنی
باقری با اشاره به اینکه در گذشته شرکت هایی بودند که چند هزار تن قیر از بورس کالا می خریدند، گفت: متاسفانه در حال حاضر فقط ارگان هایی که اجبار به خرید از بورس کالا دارند قیر مورد نیاز خود را از این کانال تامین می کنند و وزارت راه نیز تقریبا تمام قیری را که به پیمانکاران می دهد در خارج از بورس کالا تامین می کند. او ادامه داد: در بخش قیر صادراتی نیز که عرضه تا حدودی با تقاضا تناسب دارد به دلیل اجباری است که گمرک برای صادرات قیر قرار داده چرا که محصولی که در بورس کالا عرضه می شود یکسری استانداردها را داراست. بر این اساس قیر صادراتی باید از کانال بورس کالا تامین شود.
این کارشناس بازار نفت و پتروشیمی در ادامه با اشاره به اینکه دلیل دیگر کاهش حجم معاملات قیر در بورس کالا متناسب نبودن قیمت آن با قیمت های جهانی است، تصریح کرد: قیمت های قیر ماهانه ارائه می شود در حالی که قیمت این محصول نسبت مستقیمی با قیمت نفت دارد. بر این اساس در حال حاضر که قیمت نفت روند نزولی دارد قیمت های عرضه ما از قیمت های جهانی بالاتر است که این مساله نیز به پایین آمدن حجم معاملات قیر کمک کرده است.
قیمت بالای قیر در عرضه های بورس کالا
مدیر معاملات کالا و انرژی شرکت کارگزاری تامین سرمایه نوین نیز در این ارتباط گفت: به صورت کلی قسمت بزرگی از معاملات قیر باید در رینگ صادراتی صورت بگیرد اما به دلیل اینکه قیمت وکیوم باتوم ما بالاست نمی توانیم در این بازار موفق باشیم. امیرحسین محمدی افزود: از همین جهت میزان عرضه برای بازار داخلی بورس کالا افزایش پیدا کرده است.
این کارشناس بورس کالا با بیان اینکه قیرهای پیمانکاران وزارت راه که با قیمت پایین در خارج از بورس به فروش می رود نیز به این موضوع دامن زده است، تصریح کرد: بیشتر شرکت های تولیدکننده قیر دولتی هستند و ابایی ندارند که قیمت قیر را برای دولت بشکنند و وزارت راه نیز این قیر را با قیمت پایین می خرد و حتی به جای پول، ماده اولیه وکیوم باتوم به این شرکت ها می دهد. او افزود: پیمانکار نیز که این قیر را به جای مطالبات معوق خود می گیرد مجبور است آن را بفروشد و به این ترتیب حجم بالای قیر در بازار را شاهدیم که مصرف کننده ای در داخل ندارد.
محمدی در ادامه گفت: متاسفانه شرکت های تولیدکننده قیر نیز با شرایط ویژه و مدت دار محصول خود را در بازار آزاد می فروشند و این در حالی است که این امکان را در بورس کالا فراهم نمی کنند.