نشانه‌ های مهاجرت بزرگ از تهران

بورس24 : طبق آمار خرید و فروش، رشد قابل توجه در تولید مسکن و هم‌چنین سکونت معناداری در ۴۹۰ هزار واحد مسکونی خالی از سکنه استان تهران اتفاق نیفتاده؛ با این حال حجم ساخت و سازها در استان‌ های البرز و گیلان به عنوان مهاجر پذیرترین استان‌ ها از تهران به ترتیب پنج برابر و دو برابر شده است. 

کارشناسان معتقدند که جهش قیمت مسکن، خروج دهک‌ های پایین از تهران را به دنبال داشته است.

قیمت مسکن در پایتخت طبق آخرین آمار بانک مرکزی در فروردین ماه ۱۳۹۸ به ۱۱ میلیون و ۲۷۰ هزار تومان در هر متر مربع رسیده که به فاصله‌ی عمیق بین قدرت خرید متقاضیان مصرفی، بخصوص اقشار پایین‌ دست با قیمت‌ ها منجر شده است.

معاملات اما ۷۳ و ۳۲ درصد به ترتیب نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل کاهش نشان می‌ دهد. این در حالی است که گفته می‌ شود حدود ۹۰ درصد خرید و فروش‌ ها را دلال‌ ها رقم می‌ زنند.

از سوی دیگر تعداد واحدهای مسکونی در حال ساخت طی نیمه اول سال ۱۳۹۷ در شهر تهران ۲۰ درصد نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته و به ۴۰ هزار و ۶۰۰ واحد رسیده که حدود نصف معاملات شهر تهران است. به دلیل این‌که بخش عمده‌ای از جابه‌جایی‌ها در واحدهای دارای سکنه انجام می‌شود می‌توان حدس زد که با توجه به رشد اندک جمعیت شهر تهران و پایین آمدن تعداد خرید و فروش‌ها، خانه‌های خالی پایتخت، امسال نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

با این حال خلاء قانونی در خصوص مالیات بر خانه‌های خالی هنوز به عنوان پاشنه آشیل اقتصاد تهران عمل می‌کند و به زمین‌گیر شدن سرمایه‌ها منجر شده است. طبق محاسبات هم‌اکنون (بر اساس معاملات) اگر متوسط مساحت خانه‌های خالی شهر تهران را ۸۶ متر مربع فرض کنیم، ارزش هر خانه خالی ۹۶۹ میلیون تومان و ارزش ۴۹۰ هزار خانه خالی ۴۷۴ هزار و ۸۱۰ میلیون تومان برآورد می‌شود که متقاضیان واقعی تقریباً هیچ سهمی از آن ندارند و گفته می‌شود بجز واحدهای مسکن مهر، عمده آپارتمان‌های بدون سکنه متعلق به سفته‌بازان است.

بیشترین خانه‌ های خالی در تهران کجاست؟

خانه‌ های واقع در محله‌های قیطریه، فرمانیه، زعفرانیه، میرداماد، دروس، قلهک، الهیه، پونک، آریاشهر و جنت‌آباد بیش از ۹۰ درصد فایل‌های پیشنهادی فروش را در دفاتر املاک و سایت‌های مجازی فروش ملک به خود اختصاص می‌ دهند. 

با این حال فروش قطعی در این مناطق نسبت به حجم عرضه بسیار پایین‌تر است. از سوی دیگر بالاترین تعداد معاملات در محله‌های پونک، جنت‌آباد، آریاشهر، آهنگ، ابوذر، تهرانپارس، مجیدیه، منیریه، بریانک، استاد معین، باغ آذری، کارون، مختاری و آبشار دمار انجام می‌شود. این مساله به راحتی نشان می‌ دهد بیشترین تراکم خانه‌های خالی در پایتخت مربوط به شمال و شمال غرب است.

تولید سالیانه ۳۶ هزار مسکن خالی در تهران 

دماسنج ساخت و ساز در پایتخت نشان می‌دهد طرف عرضه در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ سیگنال افزایش قیمت مسکن را به خوبی دریافت کرده و خود را برای پاسخ‌ دهی به تقاضای خرید آپارتمان در سال ۱۳۹۸ آماده کرده است.

کارشناسان معتقدند سازندگان پس از امتناع چهار ماهه در زمستان ۱۳۹۷ و فروردین ماه ۱۳۹۸ برای دستیابی به حد نهایی قیمت، احتمالاً واحدهای خود را در اردیبهشت و خردادماه ۱۳۹۸ به بازار عرضه می‌ کنند؛ چرا که تعلل بیشتر ممکن است به خواب سرمایه در شرایط رکود ۱۰ تا ۱۲ فصل آینده و عدم دستیابی به نقدینگی برای تعریف پروژه‌ های جدید در این بازه زمانی را به همراه دارد.

بر اساس آمار شهرداری تهران در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ تعداد ۱۲۸۵ فقره پروانه ساختمانی در شهر تهران صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۲۵ درصدی را نشان می‌دهد. با این‌که تعداد صدور پروانه‌ های ساختمانی از ریتم منظمی در ماه‌ های مختلف تبعیت نمی‌ کند، اگر میانگین ۶.۲ واحد مسکونی را برای تعداد پروانه‌ های صادر شده در اردیبهشت ماه در نظر بگیریم، باید منتظر باشیم که سال ۱۳۹۸ به تدریج، ماهیانه حدود ۸۰۰۰ واحد مسکونی جدید در شهر تهران تکمیل شود که طی یک سال به ۹۶ هزار واحد می‌رسد. این رقم حدود ۳۶ هزار واحد بیشتر از نسبت رشد تعداد خانوارهای تهرانی است.

فرار از تهران به زبان آمار 

بنا به اطلاعات سرشماری سال ۱۳۹۵ در فاصله زمانی سال‌های ١٣٩٠ تا ۱۳۹۵ تعداد ۳۵۰ هزار و ٦٣٢ نفر از استان تهران به استان‌های دیگر مهاجرت کرده‌ اند.

استان البرز بالاترین جذب مهاجر از تهران را داشته و استان‌های گیلان و مازندران به ترتیب در رتبه‌ های دوم و سوم جذب مهاجر از استان تهران قرار دارند. آمار به تفکیک این‌ طور توضیح می‌دهد که استان البرز با ۸۹ هزار و ۱۹۷ نفر بیشترین مهاجر را از استان تهران داشته است. استان‌ های گیلان، مازندران و خراسان رضوی به ترتیب با ۲۸۵۳۱، ۲۳۶۴۳ و ۲۱۲۴۱ نفر از این نظر در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

بر اساس آمار در سال‌های دهه ٧٥- ٦٥، روند مهاجرپذیری شهر تهران تدریجاً متوقف شد و این شهر به نقطه‌ای مهاجرفِرِست تبدیل شد و در نتیجه، رشد جمعیت آن کاهش یافته و سهمش از جمعیت کشور و استان تهران روندی نزولی پیدا کرد، اما مهاجرت به این شهر به‌ صورت غیر مستقیم همچنان ادامه پیدا کرد.

رشد ۴۰۰ درصدی ساخت و ساز در استان البرز 

آمارهای رسمی از ساخت و ساز شهر تهران نشان می‌ دهد در نیمه اول سال ۱۳۹۷ در شهر تهران کلنگ ساخت ۴۰ هزار و ۶۰۰ واحد مسکونی جدید بر اساس پروانه‌ های صادر شده، زمین زده شد.

این تعداد واحد مسکونی جدید ۲۰ درصد نسبت به شش ماه اول سال گذشته افزایش داشته است.

سهم شهر تهران از کل ساخت و سازهای کشوری مسکن در تابستان ۱۳۹۷ معادل ۲۲ درصد بوده است؛ در حالی که به‌طور معمول شهر تهران بیش از ۳۰ درصد از معاملات خرید مسکن کل کشور را در خود جای داده است.

از سوی دیگر ساخت و ساز واحدهای مسکونی در استان البرز با رشد بیش از ۴۰۰ درصدی در فصل تابستان در مقایسه با بهار امسال ۵ برابر شد؛ در استان گیلان نیز بازار ساخت‌وساز مسکن رشد دو برابری را در حجم ساخت و سازها در همین بازه زمانی تجربه کرد؛ عرضه جدید ساختمانی در بازار مسکن استان گیلان به واسطه آغاز عملیات ساخت پروژه‌ های ساختمانی در سه ماه دوم امسال در مقایسه با بهار ۱۳۱ درصد رشد کرد.

استان گلستان با رشد نزدیک به ۱۰۰ درصدی، همدان با رشد ۵۴ درصدی و هرمزگان با رشد بیش از ۳۳ درصدی در آمار صدور پروانه‌های ساختمانی، بعد از استان‌های البرز و گیلان بیشترین آمار مربوط به عرضه جدید به بازار مسکن ناشی از پروژه‌هایی که در تابستان سال‌جاری برای شروع فرآیند ساخت، پروانه ساختمانی دریافت کردند را به خود اختصاص دادند.

تغییر الگوهای ساخت مسکن به دلیل مهاجرت‌ ها

سعید آسویار، کارشناس بازار مسکن می‌گوید: احتمال می‌دهم که تعداد معاملات شهر تهران در اردیبهشت و خردادماه به ۷ تا ۸ هزار فقره برسد. البته این رقم برای تهران که در مقاطعی خرید و فروش در آن به بیش از ۳۰ هزار واحد هم رسیده، عدد بالایی نیست اما شواهد نشان می‌ دهد الگوهای مسکن تغییر کرده و سازنده‌ها در حال تطبیق با این شرایط هستند.

مهاجرت از تهران به شهرهای اطراف افزایش یافته و سازنده‌ها مجبور به تعریف پروژه در مناطق هدف هستند. یعنی کسی که سه چهار پروژه در سعادت‌آباد داشته الان می‌طلبد که یکی دو پروژه هم در حومه شهر و مناطق پایین با توجه به قدرت خرید متقاضیان تعریف کند تا بتواند ریسک دستیابی به نقدینگی را به حداقل برساند.

آسویار اظهار کرد: معتقدم در سال جاری با حجم مهاجرت از تهران مواجه می‌ شویم. چند سال قبل، ترافیک از کرج به تهران از شش صبح بود اما الان از پنج صبح شروع می‌ شود؛ زیرا تعداد بیشتری از ساکنان تهران به کرج و شهرهای اطراف آن مهاجرت کرده‌ اند.

منبع: ایسنا