در حوزه مالی بارها شاهد این اتفاق بوده‌ایم که سهام یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازارهایی که روندی صعودی دارند، به قیمتی بالاتر از ارزش ذاتی خود معامله شوند. پس این اتفاق، امری کاملا طبیعی است. صندوق‌های اهرمی نیز با توجه به ذات و ماهیتشان (دارا بودن اهرم سرمایه‌گذاری)، به‌وجود آمدن حباب در قیمت واحدهای سرمایه‌گذاریشان امری اجتناب ناپذیر است.
در این مصاحبه قصد داریم با جناب آقای طیبی مدیرعامل شرکت سبدگردان کاریزما گفت‌وگویی داشته باشیم مبنی بر شایعات به‌وجود آمده‌‌ای در خصوص الزام صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی برای به صفر رساندن حباب قیمتی واحدهای سرمایه‌گذاری تا پایان سال ۱۴۰۲.
جناب طیبی لطفا در ابتدا بفرمایید که ماهیت حباب چیست و چگونه این حباب در صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌وجود می‌آید؟
با سلام، زمانی که ارزش دارایی یک دارایی در بازارهای مالی از ارزش ذاتی خودش فاصله می‌گیرد، این اتفاق باعث به‌وجود آمدن حباب می‌شود که می‌تواند حبابی منفی یا مثبت باشد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز دارای یک NAV هستند که قیمت روز ارزش دارایی‌ها در آن منعکس می‌شود، بنابراین وقتی قیمت بازار واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری از قیمت NAV واحدها فاصله بگیرد، حباب به‌وجود می‌آید.
علت به وجود آمدن حباب در قیمت واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق اهرمی چیست؟
در حوزه مالی بارها شاهد این اتفاق بوده‌ایم که سهام یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازارهایی که روندی صعودی دارند، به قیمتی بالاتر از ارزش ذاتی خود معامله شوند. پس این اتفاق، امری کاملا طبیعی است. صندوق‌های اهرمی نیز با توجه به ذات و ماهیتشان (دارا بودن اهرم سرمایه‌گذاری)، به‌وجود آمدن حباب در قیمت واحدهای سرمایه‌گذاریشان امری اجتناب ناپذیر است. در صندوق اهرمی کاریزما هم همیشه شاهد حداقل میزان حباب (متوسط 5 درصد) در واحدهای سرمایه‌گذاری این صندوق بوده‌ایم و چه بسا حتی در زمان‌هایی که شاهد رشد شارپی بازار بوده‌ایم، ( اسفند 1401 و اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۲)، این میزان حباب حتی به ۲۰ درصد هم رسیده بود. یکی دیگر از علت‌های این اتفاق، نقدشوندگی بالای صندوق است، به عنوان مثال، زمانی که یک صندوق نقدشوندگی بالایی داشته باشد و روزانه معاملات فراوانی در آن صورت بگیرد، این اتفاق باعث ایجاد آگاهی از برند و نماد صندوق شده که همین مسئله به استقبال بیشتر سرمایه‌گذاران و افزایش ارزش صندوق می‌شود.
اما به طور کلی می‌توان علت به‌وجود آمدن حباب در صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی را موارد زیر دانست:
- ماهیت صندوق‌های اهرمی به خاطر درجه اهرم
- رشد و روند صعودی و پیاپی بازار
- نقدشوندگی بالای صندوق‌های اهرمی
چرا در برخی صندوق‌های اهرمی حباب قیمتی بیشتر است و برخی نیز حباب کمتری دارند یا حتی ندارند؟
این اتفاق به نوعی به چند عامل بستگی دارد: عامل اول روند و عملکرد صندوق در گذشته و عامل دوم نیز عملکرد صندوق در روزهای مثبت و روندهای صعودی بازار و عامل سوم میزان اهرم صندوق ها است. صندوق که به کمک اهرم خود پرتفوی خود را به گونه‌ای می‌چیند که در روزهای مثبت NAV آن رشد بیشتری خواهد داشت قطعا حباب بیشتری می‌گیرد و بالعکس. در صندوق اهرمی کاریزما، مدیر صندوق پرتفوی را به گونه‌ای انتخاب می‌کند که در اکثر مواقع می‌تواند حتی با انتخاب سهم‌های شاخص‌ساز و …، روند کلی بازار حفظ شود و صندوق در آن راستا حرکت کند و با توجه به خاصیت اهرمی صندوق، بتواند در روزهای مثبت سود زیادی را بدست آورد. در روزهای اخیر عمدتا این شایعات از جانب صندوق هایی شکل گرفته که حباب کمتری دارند هر چند که در مهرماه امسال هم با همین ذهنیت برخی اقدم به خرید صندوق های با حباب کمتر کردند ولی در رشد اخیر بازار رشد nav و به تبع آن رشد قیمت صندوق های دارای حباب بعضا بیش از دو برابر صندوق های بدون حباب بود. بنابراین عامل ذهنیت تاریخی، درجه اهرم و ترکیب پرتفو صندوق در اینده هم میزان حباب هر صندوق را مشخص خواهد کرد.
آیا تغییراتی که در اساسنامه و امیدنامه صندوق‌های اهرمی به‌وجود آمده است، می‌تواند تاثیری بر روی روند حباب یا حتی تخلیه حباب در این نوع صندوق‌ها بگذارد؟
اخیرا شاهد ایجاد تغییراتی در اساسنامه و امیدنامه صندوق‌های اهرمی بوده‌ایم که این تغییرات به صورت افشای عمومی در سایت کدال قرار داده شده است، اما عمده این تغییرات و مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر بوده است:
۱. مدیر صندوق که بر اساس اساسنامه قبلی صرفا امکان صدور واحدهای سرمایه گذاری را داشت، با توجه به تغییرات جدید امکان ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری را تحت شرایط مشخصی خواهد داشت.
۲. مدیر صندوق همواره باید یک در هزارم سقف واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز نوع دوم را تحت مالکیت خود داشته باشد.
۳. صدور واحدهای سرمایه‌گذاری توسط مدیر صندوق تنها در زمانی امکان‌پذیر است که قیمت بازار واحدهای سرمایه‌گذاری از ارزش خالص دارایی هر واحد سرمایه‌گذاری بیشتر باشد. در واقع صدور به آخرین قیمت معامله واحدهای سرمایه‌گذاری ممتاز صندوق صورت خواهد پذیرفت.
۴.ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری توسط مدیر صندوق تنها در زمانی امکان‌پذیر است که قیمت بازار واحدهای سرمایه‌گذاری از ارزش خالص دارایی هر واحد سرمایه‌گذاری کمتر باشد.
۵. صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری توسط مدیر صندوق، امری اجباری نیست و مدیر صندوق باید الزامات مندرج در اساسنامه را رعایت کند.
در خصوص شایعه‌ای که اخیرا مطرح شده نیز بفرمایید که آیا این مورد صحیح است که حباب قیمتی واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های اهرمی باید به صفر برسد و به عبارتی با همان قیمت ارزش ذاتی واحد سرمایه‌گذاری معامله انجام شود؟
در این خصوص باید عرض کنم که هیچ الزامی از سمت سازمان بورس و اوراق بهادار تهران هیچ الزامی برای صندوق‌های اهرمی صورت نگرفته و تنها تغییراتی در اساسنامه صندوق‌ها اتفاق افتاده که در راستای کسب انتفاع سرمایه گذاران صندوق از حباب قیمتی در زمان صدور مدیر صندوق بوده است. یکی دیگر از دلایل تغییرات اساسنامه نیز ساماندهی کردن این ابزار جدید در بازار سرمایه است چرا که صندوق های اهرمی حدود ۲ سال است که در حال فعالیت است و ما همیشه در تلاش بودیم تا به کمک سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، ایرادات این ابزار جدید را برطرف کرده و آن را سازماندهی کنیم. البته، همانطور که پیش‌تر اشاره شد، میزان حباب صندوق‌ها را عواملی همچون عملکرد صندوق در گذشته، پرتفوی صندوق و ذهنیت تاریخی سرمایه گذاران از روند قیمتی مشخص می‌کند و این شایعات صفر شدن حباب صحت ندارد.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.