«چرخش 180 درجه‌ای بازار !!»  

علیرضا باغانی: 1) پیش‌بینی بازار ...

بورس24 : بازار شنبه از همان دقایق ابتدایی بواسطه فروکش برخی ریسک‌های سیاسی و کاهش تنش نظامی با افزایش شدید تقاضا آغاز کرد و حتی در نمادهایی هم که طی مدت اخیر زیر فشار عرضه و قفل صف فروش بودند، شاهد چرخش 180 درجه‌ای در روند معاملات بودیم ! به‌ عنوان مثال پالایشی‌ها که از دو ناحیه گزارش‌های 6 ماهه و ریسک حملات نظامی زیر فشار عرضه بودند، به سرعت از قیمت‌های درصد منفی به صف خرید رسیدند. انصافا روز خاص و خوبی را پشت سر گذاشتیم و پس از مدت‌ها بازار رنگ تعادل به‌خود دید. البته به این نکته هم باید توجه داشت که مشکل اصلی بازار جنگ با اسرائیل نیست؛ بلکه مشکل در حکمرانی نظام اقتصادی و نرخ بهره بدون حساب و کتاب است که باعث شده رفتار بازارها به ‌رویدادهای مختلف عجیب و پیچیده باشد. بگذریم ... ! در نتیجه معاملات روز گذشته، شاخص کل با رشد حدود 24 هزار واحدی تا ارتفاع یک میلیون و 995 هزار واحدی پیشروی کرد و احتمالا برای امروز کانال 2 میلیونی را پس بگیرد. ارزرش معاملات با رشد خوب 60 درصدی به بیش از 3.2 همت رسید و رقمی بالغ ‌بر یک همت از سوی حقیقی‌ها وارد چرخه بازار شد ... ! در بازار دیروز 75 درصد نمادها سبزپوش بودند و ارزش صف خرید در پایان ساعت معاملات بیش از 1.5 همت برآورد شد.

گزارش امروز را با 4 موضوع مهم پیش می‌بریم. مورد اول مربوط به تحولات سیاسی است. بالاخره پس از چند هفته گمانه‌زنی و اخبار زرد، بامداد شنبه، پاسخ اسرائیل به حملات اخیر ایران را داشتیم. حملاتی که به‌ نظر بیشتر جنبه نمایشی داشت. البته ما تحلیلگر سیاسی نیستیم اما آنچه از اتفاقات اخیر برداشت می‌شود این است که به دلیل عدم حمله به تاسیسات، زیرساخت‌های انرژی، مراکز اقتصادی و ... و البته در پیش بودن انتخابات پیش روی آمریکا، به نظر موقتا طرفین دعوا از حمله مجدد و رویارویی جدید اجتناب کنند و (فعلا) غائله در همین نقطه به پایان برسد. این بازه زمانی می‌تواند فرصتی برای آرامش بازارها، تخلیه هیجان و فروکش ریسک‌های سیاسی باشد. تقابل‌های اخیر نشان داد نه ایران دست و پا بسته است و نه طرف مقابل. هر دو طرف قدرت ضربه زدن خود را به رخ یکدیگر کشیدند. فراموش نکنیم که بخشی از افت اخیر بازار بواسطه ریسک جنگ بوده و لذا واکنش دیروز بازار کاملا به حق است اما بعید است به سرعت بتوانیم کل ریزش ناشی از اتفاقات اخیر را جبران کنیم. چراکه بازار برای خروج از وضعیت رکودی، نیاز به ایجاد برخی تغییرات در سیاستگذاری‌های اقتصادی دارد.

موضوع دوم مربوط به نشست روز گذشته سازمان بورس با برخی از ناشران بزرگ است. (نوش‌دارو بعد از مرگ سهراب) در این جلسه بخش اول بسته بهبود بازار که در جلسه روز پنجشنبه هیئت مدیره سازمان و مدیران عامل ارکان و نهادها نهایی شده بود، معرفی شد و و موارد زیر مقرر شد: (در انتهای هر یک موارد، نکات مهم و تحلیلی ارائه شده است)

۱- با توجه به‌ اهمیت عوامل بنیادی اثرگذار بر سهام شرکت‌ها، ناشران برنامه‌های خود برای بهبود سودآوری شرکت‌های زیرمجموعه در باقی‌مانده سال را به سازمان ارائه داده و در سامانه کدال منتشر کنند، به نحوی که عملکرد شرکت‌ها در نیمه‌ دوم سال، بهبود قابل ملاحظه‌ای نسبت به نیمه‌ی اول داشته باشد.

* مورد اول این بسته، بسیار کار نیک و پسندیده‌ای است؛ مشروط بر اینکه واقعا ناشرین عزیز دل به‌کار دهند و بطور مثال یک برآورد از میزان رشد درآمد و رشد سود خود برای نیمسال دوم در قالب شفاف‌سازی به همراه جدول حساسیت نرخ ارز بصورت رسمی در سامانه کدال منتشر کنند. به شکل واضحی روشن است که با عبور از قطعی‌های مکرر برق و رشد دلار نیما، فضای سودسازی شرکتها در نیمه دوم‌سال متفاوت خواهد بود و لذا صدور هرسیگنالی در این‌حوزه به‌سود بازار است.

۲- ناشران بزرگ اقدام‌های عملی و جدی برای حفظ ارزش ذاتی سهام شرکت‌های زیرمجموعه و گروه خود به عمل آورند.

* منظور از این بند، اقدامات حمایتی در خرید سهام است. یعنی فرض مثال هلدینگ خلیج‌فارس و غدیر یا توسعه معادن و فلزات از سهام خود حمایت کنند و خریدار سهام زیرمجموعه خود در بازار باشند. مشکل این بند این است که برخی از ناشرین خیلی پایبند به وعده‌ها و قول‌هایی که در جلسه می‌دهند نیستند و اتحادی بین آنها وجود ندارد !

۳- نهادهای مالی دارای صندوق‌های درآمد ثابت، نسبت به افزایش سهم سهام در پرتفوی خود بر اساس رویه‌های تعریف ‌شده اقدام کنند. در این خصوص، با توجه به لزوم کاهش ‌وزن سپرده‌های بانکی، منابع آزاد شده زمینه‌ حمایت از سهام ارزنده را فراهم می‌کند.

* شاید این بند، مهمترین بند بسته حمایتی باشد. اما این بند هم اما و اگر دارد. چراکه عدم کاهش نرخ بهره و چاپ اوراق مجدد باعث می‌شود تا این صندوق‌ها خرید اوراق دولتی را به خرید سهام ترجیح بدهند. بهتر بود که سازمان کف خرید سهام صندوق‌های درآمد ثابت را کمی افزایش می‌داد. چراکه تاکنون مدیران این صندوق‌ها فقط در جلسات با این موضوع موافقت می‌کنند، اما در عمل جرات انجام چنین ریسکی را ندارند ! البته چنانچه بازار سهام رونق بگیرد و قیمت‌ها صعودی شود، مدیرانی که از ظرفیت سهام برای پوشش سود خود، چنین ریسکی کرده باشند، در رقابت با سایر صندوق‌ها حرف بیشتری برای گفتن خواهند داشت.

۴- مسائل و محدودیت‌های اثرگذار بر سودآوری شرکت‌ها مانند قطعی برق و گاز، مسائل مالیاتی، حقوق دولتی، قیمت مواد اولیه و خوراک و ... به‌ویژه موارد باقی‌مانده در لایحه‌ بودجه به‌صورت مشترک توسط ناشران و سازمان پی‌گیری شود.

* درخصوص این بند اظهارنظر خاصی نمی‌توان داشت. معتقدیم مشکلات ساختاری کشور نظیر قطعی برق و گاز با جلسات و پیگیری‌ها رفع نخواهد شد. به نظر برای حل این مشکلات نیاز به تغییر تفکرات، اصلاحات ساختاری، براندازی قیمت‌گذاری دستوری و اجرای قانون برنامه هفتم توسعه داشته باشیم.

و نکته آخر اینکه، از دید ما، این جلسه خروجی بااهمیت و تاثیرگذاری نداشت و بیشتر جنبه خبردرمانی داشت ! چراکه بازار نیاز به 50 همت پول تازه نفس و آماده دارد. به شکل واضحی روشن است که عزیزان در سازمان بورس و ارکان بازار سرمایه، هنوز بحران را نپذیرفته‌اند ! روزهای قبل به این موضوع اشاره کردیم که مهم‌ترین کار برای فرار و نجات بازار از این شرایط، پذیرش بحران است. از آنجا که بانک مرکزی و برخی از ارکان بازار سرمایه خیلی همراه بورس نیستند، به نظر انتشار 50 همت اوراق تبعی با نرخ سود 35 درصدی برای عموم سرمایه‌گذاران می‌توانست یک سیگنال قوی و واضح برای بازار بفرستد و حتی صندوق‌های درآمد ثابت را مجاب به‌افزایش سهم سهام در دارایی‌های تحت مدیریت‌شان کند.

و موضوع سوم مربوط به بودجه دولت است. درخصوص لایحه بودجه و ابعاد آن طی روزهای اخیر به کرات بحث شد. انصافا سالی را به یاد نداریم که بودجه اینچنین همراه بازار سرمایه و اقتصاد و بخش خصوصی بوده باشد. شک نکنید اگر اخبار بودجه در یک فضای نرمال و بدور از تحولات سیاسی منتشر شد، بازار دست‌کم برای چند روز با صف خرید همراه می‌شد و رشد خوبی را تجربه می‌کرد. سیاست‌های ارزی تماما به سود بازار است. خبری از دست‌درازی جدید دولت به جیب شرکتها نیست. پرداخت مطالبات اوره‌سازان، برقی‌ها و تامین اجتماعی در دستور کار قرار گرفته است. مالیات افزایش نیافته و زمزمه‌هایی از افزایش نرخ بنزین به‌گوش می‌رسد. خلاصه اینکه برای اولین بار طی یک دهه گذشته است که از ناحیه بودجه ریسکی به بازار وارد نشده و البته نیاز است که با برقرار آرامش، شاهد اصلاحاتی در حوزه نرخ انرژی و تعیین فرمول‌های بلندمدت برای بسیاری از پارامترها باشیم.

و نکته آخر اینکه، با اتفاقات اخیر فنر بازار به شدت فشرده شده و با کاهش ریسک تحولات سیاسی، بازار می‌تواند یک موج افزایشی کوتاه را تجربه کند؛ چراکه اکثر پارامترهای بنیادی از رشد دلار نیمایی و لایحه بودجه دولت و P/E و P/S و ارزش دلاری گرفته تا گزارش‌های احتمالا مثبت ماهانه به سود بازار بوده اما وزنه سیاست در این مدت پای او را بسته بود. البته فضای تعلیق و ترس همچنان وجود دارد و برخی معتقدند با توجه به در پیش بودن انتخابات آمریکا، پس از یک رشد چند روزه، بازار به تعادل خواهد رسید و مجددا معامله‌گران به سیاست نظاره‌گری و تماشاچی بودن خود ادامه خواهند داد. به ‌هر حال روزهای سختی را پشت‌سر گذاشتیم و هنوز هم شرایط عادی نشده. تمام امیدها به این است که بازار بتواند با کمک‌های بیرونی از این بحران خارج شود و رنگ ثبات و آرامش را ببیند ...

اما به سراغ بازار برویم. بازاری که آنقدر افت کرده بود و ذلیل شده بود که با پاسخ محدود اسرائیل برگشت 180 درجه‌ای داشت. به نظر برای امروز هم تقاضای خوبی داشته باشیم و حتی تصور می‌کنیم تمایل به خرید با توجه به اخبار روز گذشته و تشکیل صف‌های خرید بیشتر شود. اما بسیار بعید است که تقاضا یکپارچه باشد و طبیعتا شرکت‌های با شرایط بنیادی قوی‌تر و P/E معقول‌تر، فضای بهتری داشته باشند ...

2) جدول بررسی آخرین وضعیت شاخص‌ها، بازار، نوسانات بازارهای جهانی و منحنی ارزش معاملات :

3) سر تیتر خبرهای سیاسی و اقتصادی – اخبار و شایعات بازار :  

* آکسیوس نوشت: اسراییل روز جمعه از طریق یکی از کشورهای منطقه پیامی به ایران فرستاد و نسبت به حمله پیش رو هشدار داد و از ایران خواست پاسخی ندهد. یک مقام بلندپایه آمریکایی گفت: پاسخ اسرائیل به ایران به پایان رسیده و از تهران می‌خواهیم پاسخی ندهد یا اقدام تشدیدآمیز نکند. این باید پایان تبادل حملات مستقیم بین اسرائیل و ایران باشد. بنا به گفته اسکای نیوز عربی، روسیه ساعاتی قبل از شروع حمله اسرائیل، اطلاعاتی را به ایران ارائه کرد.

* در مهر ماه ۱۴۰۳ شاخص قیمت مصرف‌کننده خانوارهای کشور به عدد ۲۷۱.۸ رسیده که نسبت به ماه قبل، ۲.۷ درصد افزایش، نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۳۱.۶ درصد افزایش و در 12 ماهه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۳۳.۶ درصد افزایش داشته است.

* معاون اول رئیس جمهور در جلسه «هماهنگی مدیریت بازار ارز و بورس»‌، با بیان آنکه سیاست اساسی دولت چهاردهم «پایدارسازی اقتصادی» و «تثبیت شاخص‌های کلیدی مطابق با راهبرد دولت» است، گفت: دولت چهاردهم در حوزه اقتصادی، بهبود معیشت مردم و حفظ ثبات بازار را از اصول مهم می‌داند و همه‌ بخش‌های اقتصادی باید تلاش کنند تا آرامش بازارها پیش از قبل تقویت شود. صیدی، رئیس سازمان بورس بعد از ارائه گزارشی جامع درباره راهکارهای ارتقاء و رشد بازار بورس، خواستار همکاری بانک مرکزی و نهادهای مالی در این حوزه شد. وی اطلاع‌رسانی دقیق و صادقانه،‌ کنترل بازارهای موازی و کاهش نرخ تامین مالی، رفع موانع‌ سود‌آوری شرکتهای بورسی را از جمله سیاست‌های تاثیرگذار بر رشد بازار سهام برشمرد و از اجرای برنامه «اصلاح سودآوری شرکتها» در 6 ماهه دوم سال ۱۴۰۳ خبر داد. وزیر اقتصاد نیز در این جلسه خواستار تجدیدنظر در سیاست‌های کلان پولی و بانکی نظیر نرخ بهره، نظارت بر بانکها و انتشار اوراق دولتی شد.

* محمود گودرزی، مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار گفت: پس از نشست صبح دیروز در محل سازمان بورس، جلسه مشورتی ناشران بزرگ برگزار شد. برداشت کلی جامعه این است که در حال دوری جستن از ریسک‌های سیستماتیک هستیم. در هفته جاری جلساتی را به صورت مستمر برگزار خواهیم کرد تا بتوانیم گام‌های بلندی را به سمت تغییر جو روانی بازار برداریم.

4) بررسی صنایع :

* در گروه فلزی‌ و معدنی، برگشت قوی دو نماد فولاد و ذوب را داشتیم. فولاد دقیقا از سطح حمایتی 370 - 380 تومانی برگشت زد و ذوب هم حمایت 35 تومانی خود را حفظ کرد. فعلا نمی‌توان اظهارنظر دقیقی روی فضای تکنیکی بازار داشت اما از آنجا که دلار نیما افزایشی است و شرکتهای فلزی و معدنی مشکل تامین انرژی در 3 ماه سوم ندارند، احتمالا فضا سودسازی در این صنعت متفاوت از تابستان باشد. در گروه فولادی اصلاح قیمت‌ها کمرشکن بوده است.

* در گروه پالایشی شاهد یک چرخش فوق‌العاده در اکثر نمادها بودیم. انصافا پالایشی‌ها طی مدت اخیر تحت فشار عجیبی بودند. بخشی‌ ازاین فشار از ناحیه تحولات نظامی و بخشی از ناحیه حملات دولت گذشته بود ! طبیعتا پالایشی‌ها در کوارتر سوم فضای سودسازی بهتری خواهند داشت اما بطور کل با افت جدی کرک‌اسپردها در یکسال اخیر، سودهای فوق‌العاده گذشته تکرارشدنی نخواهد بود. در این گروه شتران در صورت عرضه صف خرید می‌تواند گزینه جالبی باشد.

* در گروه بانکی هم فضا شبیه به سایر صنایع بود و تقریبا کلیه نمادها سبزپوش شدند. در این گروه وبملت با P/E حدود 1.3 واحدی دقیقا از کف کانال اصلاحی بلندمدت خود برگشت زد. وبصادر و وتجارت با پتانسیل تجدید ارزیابی، صف خرید شدند. وپارس پس از یک اصلاح خوب و پولبک به مقاومت شکسته شده 210 تومانی صف خرید بود و وسینا هم با کاهش عرضه و افزایش تقاضا همراه شد. به نظر دو نماد وپارس و وسینا در بلندمدت می‌توانند مسیر ونوین را (با اصلاح ساختار بانکی) طی کنند. از این رو پیشنهاد می‌شود این دو سهم را بیشتر زیر نظر داشته باشید. 

* در گروه خودرویی، با چراغ سبز دنیای سیاست، اکثر نمادها از اولین دوربرگردان، مسیر معکوس را در پیش گرفتند. اعتقاد ما این است که اصلاح قیمتی در این گروه تقریبا خاتمه یافته اما اصلاحی زمانی خیر ! در واقع خودرویی‌ها برای تغییر قطعی مسیر نیاز به دو مولفه مهم دارند. مولفه اول اصلاح نظام قیمت‌گذاری و مولفه دوم، کف‌سازی بازار. در این گروه کماکان دو نماد زامیاد و خبهمن را به دلیل شرایط بنیادی، فروش خوب و P/E مناسب، جذاب می‌بینیم.