چالش تعرفه‌ای

میثم بهرامی - بورس24 : بورس تهران معاملات نخستین روز کاری هفته را متعادل و تا حدودی با فشار عرضه در طیفی از سهام بزرگ ناشی از اقدامات ترامپ (وضع تعرفه‌ سنگین ورود انواع کالا برای برخی از کشورها علی‌الخصوص چین) و در نتیجه افت جدی کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی آغاز کرد. اما از آنجا که تنش‌های سیاسی کمی کاهش یافته و طی روزهای اخیر سیگنال‌هایی درخصوص مذاکره غیرمستقیم بین ایران و آمریکا صادر شده بود، با گذر از دقایق ابتدایی به‌ مرور فضای معاملات گرم‌تر و بهاری‌تر شد و در مجموع تلاش‌های خوبی برای متعادل‌سازی نمادهایی که صف فروش بودند، صورت گرفت. این روند تا نیمه‌های بازار ادامه داشت اما هر چه به پایان معاملات نزدیک‌تر شدیم، از تعداد نمادهای سبز کاسته و بر نمادهای سرخ افزوده شد و در نهایت نیمی از نمادها با رشد قیمت و نیمی دیگر با افت قیمت به کار خود خاتمه دادند. در نتیجه این رویداد، شاخص کل 15 هزار واحد افت کرد و مجددا کانال 2.8 میلیون را از دست داد اما شاخص هم‌وزن رشد جزئی 3 هزار واحدی را تجربه کرد. ارزش معاملات با رشد 31 درصدی به 6.9 همت رسید و رقمی بالغ بر 320 میلیارد تومان وارد چرخه بازار شد.

از ابتدای سال 5 روز کاری را پشت سر گذاشته‌ایم که 4 روز آن غیررسمی و یک روز رسمی بوده است. در این مدت فضای بازار کمی بهتر شده و این در حالیست که بسیاری از سهامداران و معامله‌گران از دو موضوع دلار نیما و نرخ بهره ناامید شده و حس خوبی دریافت نمی‌کنند. دستکاری در بازار ارز توافقی و نرخ‌سازی توسط بانک مرکزی، باعث شده سهامداران نسبت به تعدیل نرخ دلار رسمی بدبین شوند. لذا سهامداران کابوس رانت دلار آزاد نسبت به دلار رسمی را دارند به همین دلیل فعلا کسی به هوای دلار 105 هزار تومانی سهام نمی‌خرد. البته ممکن است قیمت کالاها به دلیل رشد دلار آزاد تعدیل شود و نشانه‌های آن در بورس کالا و عملکرد شرکتها در فرودین و اردیبهشت نمایان شود. اما چشم بازار به بازار اسباب‌بازی توافقی ارز فرزین است.

به نظر دو عامل در بهبود نسبی بازار اثرگذار بوده. عامل اول، ارزندگی قیمت‌ها است که همچون فنری با اهرم گزارش‌های ماهانه جمع‌ شده بود و معتقدیم این گزارش‌ها پیش‌زمینه صورت‌های مالی جذاب 12 ماهه خواهند بود. این گزارش‌ها می‌توانند عاملی برای بسته شدن کف قیمت طیف وسیعی از سهام و افزایش انگیزه برای خرید باشند. اما عامل دوم که این روزها نقل محافل و مجالس شده، خبرهای سیاسی است. بازاری که از نظر ارزندگی در وضعیت بسیار جذاب و جالبی قرار دارد با کوچک‌ترین خبر و آرامش سیاسی می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد. البته این بدان معنی نیست که ما چرخش خاص در موضوع سیاست داریم و همین فردا با کوچک‌ترین اظهارنظری همه چیز می‌تواند تغییر کند، به‌خصوص‌که درخواست ایران مذاکره غیرمستقیم بوده و به مذاکره مستقیم تن نداده است.

به شکل واضحی روشن است که ایران تمایل داشت موضوع مذاکره را طولانی کند و زمان بخرد اما طرف آمریکایی با فضاسازی قوی در رسانه‌ها این اجازه را نداد. در این دو ماهی که گذشت، شاهد تحولات بسیار سریعی بودیم. ترامپ آدم خطرناکی است و اهل وقت‌کشی نیست. زمان برای او تند و سریع می‌گذرد و این موضوع که تا ۲۲ اردیبهشت چیزی باقی نمانده، برای بسیاری قابل درک نیست. به هر حال امیدواریم از این به بعد حاکمیت و سیاستگذاران در مسیر تصمیمات عاقلانه و مدبرانه چه در حوزه سیاسی و چه در حوزه اقتصادی قرار بگیرند که در نهایت نفع آن برای همه مردم، اقتصاد کشور و تولید باشد. شک نداریم که اگر امروز در وضعیت اینچنینی اقتصاد نبودیم دنیا با ما جور دیگری رفتار می‌کرد و ما هم جور دیگری پاسخ می‌دادیم اما شکننده‌بودن ساختار اقتصاد باعث بروز این تحولات شده و از این به بعد هم با همین شکل خواهد بود.

اما یکی از چالش‌های جدید بازار که می‌تواند تبدیل به فرصت شود، جنگ تجاری است که آمریکا در دنیا به راه انداخته و منجر به نگرانی وقوع رکود بزرگ در اقتصاد و در نتیجه ریزش قیمت انواع کالاهای پایه در بازارهای جهانی شده است. از نفت و محصولات پتروشیمی گرفته تا انواع فلزات رنگین و گرانبها. این مساله را باید از سه زاویه بررسی کرد. اول اینکه، شرکتهای صادراتی از این ناحیه آسیب می‌بینند و حاشیه سود آنها کاهشی می‌شود. به عنوان مثال قیمت مس که اخیرا به سطوح بیش از 10 هزار دلار رسیده بود، طی یک هفته اخیر با افت جدی 12 درصدی تا سطح 8,700 دلار افت کرد و طبیعی است که قیمت کاتد مس هم کاهشی شود. البته اگر فرزین دست از این مسخره بازی در سیاست‌های ارزی بردارد و شکاف بین دلار رسمی و غیررسمی را کاهش دهد، اثر افت بازارهای جهانی خیلی زود فراموش خواهد شد.

موضوع دوم که رویداد مهمتری است، افت جدی قیمت نفت و به تبع آن کاهش درآمد دولت است. این موضوع دقیقا مصادف با تشدید فشار تحریم‌های آمریکا شده و ممکن است سبب خیر برای بازار شود ! چراکه دولت قطعا بواسطه کاهش درآمد و کسری بودجه، بانک مرکزی را برای افزایش نرخ ارز رسمی تحت فشار قرار خواهد داد. ضمن اینکه فراموش نکنیم در دوره کرونا که بازارها در دنیا به شدت ملتهب شده بودند، بورس تهران مسیر دیگری را طی کرد و شاید این بار هم به دلیل مشکلات پیش آمده و کمی خوش‌بینی به کاهش تنش‌های سیاسی بتوان تحرکات بهتری را در بازار تجربه کرد. و موضوع آخر اینکه، این تغییرات، هماهنگی کشورهای بزرگ جهان برای تقابل با جمهوری اسلامی را کاهش خواهد داد و تفاهم برای جلوگیری از برنامه هسته‌ای ایران را از بین می‌برد.

اما به سراغ بازار برویم. بازاری که با وجود فروش‌های پیاپی در سهام بزرگ و عرضه صفوف خرید صندوق‌های اهرمی و رنگ سرخ شاخص، فضای چندان بدی نداشت. البته در نیمه دوم بازار، طرف تقاضا کمی تحلیل رفت و گارد فروشنده‌ها قوی‌تر شد. بنابراین برای امروز هم احتمالا بازاری نوسانی داشته باشیم. تصور می‌کنیم در نیمه نخست عرضه‌ها کمی بیشتر باشد اما در نیمه دوم اگر اتفاق منفی خاصی رخ ندهد، طرف تقاضا تحرکات بهتری خواهد داشت.

2) جدول بررسی آخرین وضعیت شاخص‌ها، بازار، نوسانات بازارهای جهانی و منحنی ارزش معاملات :

3) سر تیتر خبرهای سیاسی و اقتصادی – اخبار و شایعات بازار :  

* منابع آگاه به پایگاه آکسیوس گفته‌اند نخست‌وزیر اسرائیل در حال برنامه‌ریزی برای رفتن به کاخ سفید در روز دوشنبه است. در صورتی که این دیدار محقق شود نتانیاهو نخستین مقام خارجی خواهد بود که برای مذاکره با ترامپ بر سر تعرفه‌ها با او دیدار می‌کند. مسئله هسته‌ای ایران و جنگ در غزه از جمله دیگر محورهای گفت‌وگو میان ترامپ و نتانیاهو خواهد بود.

* گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: ایران از ذخایر اورانیوم غنی شده کافی برای ساخت ۷ سلاح هسته‌ای برخوردار است، اما امروز سلاح هسته‌ای ندارد. تهدیدات ترامپ علیه ایران واقعی است. در گفت‌و‌گو با عراقچی توافق کردیم تا تهران هرچه سریع‌تر مواردی که درباره آنها شفاف نبوده را شفاف‌سازی کند تا بتوانیم احتمال هرگونه تقابل را کاهش دهیم؛ هرگونه تقابل ویرانگر خواهد بود.

* نماینده روسیه در نهادهای بین‌المللی گفت: دیپلماسی تنها راه برای دستیابی به توافق با ایران است نه تهدید یا زور. سرویس اطلاعات آمریکا تاکید کرده که هیچ نشانه‌ای مبنی بر تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای وجود ندارد. باید فوراً به مسیر مذاکرات با ایران بدون تهدید با باج خواهی بازگشت.

* مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، ضمن تشریح اقدامات انجام شده در سال ۱۴۰۳ برای ارتقای سطح شفافیت در بازار سرمایه، برنامه‌های نهاد ناظر برای ارتقای کیفیت نظارت بر فرایند مبادلات این بازار را اعلام کرد. به گفته قادر معصومی خانقاه، سازمان بورس در سال ۱۴۰۴ قصد دارد رویه‌های نظارتی در بورس و فرابورس را به یک الگوی ثابت نزدیک کند تا شائبه سلیقه‌ای بودن فرایندهای نظارتی از بین برود.

* مدیرعامل پالایشگاه تهران گفت‌: پالایشگاه تهران در حال انجام پروژه‌ای برای افزایش کیفیت بنزین تولیدی خود است. در این پروژه، هدف ارتقاء کیفیت بنزین به استاندارد یورو ۵ است. دو انحراف در مشخصه بنزین وجود دارد، اول عدد اکتان بنزین باید از ۸۷ به ۹۱ برسد و عدد بنزین هم از ۲.۵ درصد به زیر یک درصد برسد. با افزایش یک میلیون لیتر بنزین کیفیت بنزین هیچ تغییری نخواهد کرد.

* مهلت برگزاری مجامع عمومی در شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی وفق ترتیبات مقرر در مصوبات جلسات شورای عالی بورس مورخ 20/۰۴/1402 و 09/۰۸/1402 تا پایان تیرماه ۱۴۰۴ تمدید شد.

* آماری جالب از تعداد سهامداران فعال در سال گذشته: در سال 1403، حدود 641 هزار کد حقیقی خریدار بودند و 2.5 میلیون کد حقیقی فروشنده ! تعداد کل سهامداران فعال نیز حدود 3.2 میلیون کد اعلام شد !

4) بررسی صنایع :

* گروه بانکی صدرنشین بازار دیروز بود. تحرکات مثبت در روزهای غیررسمی ناشی از اعلام نرخ تسعیر ارز و خوشبینی نسبی به توافق بر سر آغاز مذاکرات سیاسی باعث شد تا نمادهای گروه بانکی معاملات نخستین روز کاری هفته را با افزایش جدی تقاضا آغاز نمایند. در این گروه وتجارت با صف خرید میلیاردی به مقاومت 47 تومانی حمله‌ور شده و در صورت گذر از این سد که بسیار هم محتمل خواهد بود، فضای هموارتری برای پیشروی تا سطوح 58 تومانی خواهد داشت. در سوی دیگر وبملت را داریم که او هم با تقاضای خوبی همراه است و اگر بتواند از مقاومت 257 تومانی عبور نماید، در میان‌مدت به کانال 300 تومانی راه خواهد یافت. و در نهایت اشاره به وپارس داشته باشیم که فعلا تا سقف قبلی خود در سطوح 355 تومانی رشد خواهد کرد اما افزایش بیشتر قیمت منوط به عبور از این مقاومت خواهد بود.

* گروه‌های فلزی، معدنی، پتروشیمی و پالایشی تحت تاثیر جنگ تجاری آمریکا و افت قیمت کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی زیر فشار عرضه بودند و تقریبا اکثر نمادها با افت قیمت روبرو شدند. به نظر این فشار فروش مقطعی است و معتقدیم بواسطه کاهش درآمد دولت، به زودی تغییرات در سیاست‌های ارزی بانک مرکزی خواهیم داشت. از این رو پیشنهاد می‌شود در فروش خیلی عجله نکنید و یا اگر قصد سرمایه‌گذاری دارید، خرید پله‌ای در نمادهای پرپتانسیل و ارزنده را در دستور کار داشته باشید. به عنوان مثال در گروه فولادی، هرمز، فصبا و فولاد، در گروه معدنی، فاسمین، کگل و باما، در گروه پالایشی شپنا و شاوان و در گروه پتروشیمی، تاپیکو، مارون و شغدیر گزینه‌های جالبی برای بررسی و خرید خواهند بود. روز گذشته تلاش‌های خوبی برای متعادل‌سازی پالایشی‌ها صورت گرفت و انتظار می‌رود برای امروز معاملات متعادل‌تری را در این صنعت داشته باشیم.

* در گروه خودرویی، نمادهای تودلی کماکان مورد توجهند چراکه 3 نماد ورنا، وساپا و خگستر به زودی باید برنامه افزایش سرمایه خود را از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها اعلام نمایند. برای ورنا پیشروی تا قیمت‌های 510 تومانی را متصوریم. وساپا هدف 430 تومانی را دنبال می‌کند و اگر بتواند از این مقاومت عبور نماید، فضای بهتری برای رشد قیمت خواهد داشت. در خگستر عرضه کمی بیشتر است و احتمالا محدوده قیمتی 500 - 520 تومانی عاملی برای یک دوره اصلاح قیمت در این نماد باشد. در این گروه منفی خمهر با توجه به افت روزهای اخیر و در نظر گرفتن افزایش سرمایه 400 درصدی (تجدید ارزیابی) برای نوسان‌گیری گزینه بدی نیست.

* در گروه تجهیزاتی، فاراک از زمان برگشت به تابلوی معاملات (پس از افزایش سرمایه) رشد نسبتا خوبی داشته است. به نظر فاراک تا سطوح 130 تومانی رشد کند و پس از یک اصلاح دیگر، رالی افزایشی جدیدی را در پیش بگیرد. اما در مپنا طرف تقاضا چندان قوی نیست. نکته مهم درخصوص مپنا، بحث قرارداد فشارافزایی است که منجر به افزایش جدی سود شرکت می‌شود. به نظر مپنا را برای خرید پله‌ای بیشتر باید زیر نظر داشت.