ابتدایی ترین بازتاب های فرمول جدید خوراک در بورس

بورس24 - مسعود رضا طاهری:فرمول نهایی تعیین نرخ خوراک گازی پتروشیمی ها با جزئیات بیشتری نسبت به قانون مصوب مجلس اعلام شد و بازار سرمایه در واپسین دقایق کاری خود در کنار زمان اعلام اجرایی شدن برجام در وین به ابلاغ این فرمول نیز روی خوش نشان داده است.

روز شنبه بازار با 1344 واحد افزایش در شاخص کل و البته سهم بالای شرکت های شیمیایی و پتروشیمیایی در افزایش شاخص به خوبی اثر پذیری خود را از امضای روز پنج شنبه معاون اول رییس جمهور و در پی آن ابلاغ فرمول خوراک نشان داد.جهش در خودرویی ها بانکی ها و برخی صنایع مادر تخصصی نیز در بازار دیروز از اقبال بهتر به اتفاقات وین خبر داشت.

به هر روی فرمول جدید در شرایطی توسط وزارت نفت ابلاغ شده که دبیر انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی روز جمعه در اظهار نظری گفت: با توجه به کاهش قیمت جهانی نفت، از مدت ها پیش انتظار می رفت نرخ خوراک پتروشیمی ها نیز متناسب با آن تعدیل شود؛ بنابراین تصمیم جدید اگرچه دیرهنگام اما برای این صنعت مادر مطلوب است و جای تقدیر و تشکر دارد.وی اظهار داشت: اگرچه در ابلاغیه معاون اول رییس جمهور، اشاره ای به نرخ خوراک پتروشیمی ها نشده اما با شاخص های اعلام شده و محاسبات ما رقمی بین 8 تا 8 و نیم سنت به دست می آید که در مقایسه با رقم 13 سنت قبلی نگرانی ها را تا حدود زیادی برطرف می کند.

در بند ٤ ماده ١ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (٢)که ماه ها بر سر اجرایی شدن آن بین فعالان صنعت و وزارت نفت چالش وجود داشته است، آمده بود:

«وزارت نفت مكلف است قیمت خوراك گاز و خوراك مایع تحویلی به واحدهای صنعتی، پالایشی و پتروشیمی ها را با رعایت معیارهای زیر تعیین كند:

۱- متناسب با معدل وزنی درآمد حاصل از فروش گاز و یا مایع تحویلی برای سایر مصارف داخلی، صادراتی و وارداتی، قیمت محصول با حفظ قابلیت رقابت پذیری محصولات تولیدی در بازارهای بین المللی و بهبود متغیرهای كلان اقتصادی

۲- ایجاد انگیزش و امكان جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی

۳- اعمال تخفیف پلكانی تا سی درصد (۳۰%) با انعقاد قرارداد بلندمدت برای واحدهایی كه بتوانند جهت تأمین مواداولیه واحدهای پتروشیمی داخلی كه محصولات میانی و نهائی تولید می كنند و زنجیره ارزش افزوده را افزایش دهند. در این قرارداد بنگاههایی كه در مناطق كمتر توسعه یافته راه اندازی می شوند، از تخفیف بیشتری برخوردار می گردند. »

در فرمول جدید جزئیات جدیدی برای این قانون مشخص شده که البته برداشت های سطحی از آن هم به گفته دبیر انجمن صنفی کارفرمایی پتروشیمی ها و قائم مقام انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی که گفته بود: بر اساس محاسبات بخش خصوصی این نرخ کمتر از 9 سنت برای پتروشیمی‌ها تمام می‌شود، خوش بینی ها به اتفاقات پیش رو در این صنعت را قوت بخشیده است.

اما در ابلاغیه وزارت نفت اعلام شده فرمول پایه محاسبه قیمت گاز سبک و شیرین تحویلی از شبکه سراسری گاز به عنوان خوراک واحدهای پتروشیمی به ترتیب زیر خواهد بود:

قیمت گازطبیعی در بازار تعیین شده * ٠,٥ + معدل وزنی قیمت داخلی، صادراتی و وارداتی * ٠.٥= قیمت گازطبیعی

که درتوضیح آن آمده : منظور از معدل وزنی قیمت داخلی، صادراتی و وارداتی، حاصل ضرب کل گاز فروخته شده منهای مقدار گاز وارداتی در متوسط قیمت فروش سایر مصارف داخلی(خانگی، تجاری، دولتی، عمومی، حمل و نقل و صنعت بدون احتساب فروش به پتروشیمی ها به عنوان خوراک) به علاوه کل درآمد حاصل از صادرات گاز و نیز کل پرداختی برای واردات گاز، تقسیم بر مقدار گاز فروخته شده برای سایر مصارف داخلی (خانگی، تجاری، دولتی، عمومی، حمل و نقل و صنعت غیر خوراک پتروشیمی ها) به علاوه مقدار صادرات گاز است (برابر با فرمول ذیل). این معدل در هر نیمه سال شمسی بر مبنای عملکرد نیمه گذشته سال محاسبه و ملاک عمل قرار خواهد گرفت.

همچنین منظور از قیمت گاز طبیعی در بازار تعیین شده عبارت است از متوسط قیمت گاز در هر ماه در هاب‌های تعیین شده به عنوان نشانگر قیمت های عمده فروشی گازطبیعی در مناطق رقیب در توسعه صنعت پتروشیمی ایران، شامل هنری هاب آمریکا، هاب آلبرتا کانادا و هاب های NBP انگلیس و FFT هلند.

برای حفظ رقابت پذیری صنایع پتروشیمی متوسط قیمت گازطبیعی خوراک این صنایع در هیچ حالتی از نود درصد قیمتی که براساس بند ب ماده یک این ابلاغیه محاسبه می شود، بیشتر نخواهد شد.

قیمت گاز طبیعی موضوع این ابلاغیه از ابتدای فروردین تا انتهای شهریور ١٠ درصد کمتر از قیمت های محاسبه شده در ماده ١ و از ابتدای مهرماه تا انتهای اسفندماه ١٠ درصد بیشتر از قیمت های محاسبه شده در ماده ١ است.

این فرمول قیمت از ابتدای سال ١٣٩٥ تا ابتدای سال ١٤٠٥ معتبر است.مبنای محاسبه و اعلام قیمت گاز، مترمکعب مصرفی خواهد بود و در مواردی که قیمت ها در هاب های جهانی به میلیون Btu اعلام می شود و درنهایت این که مبنای تسعیر نرخ ارز در هر ماه متوسط نرخ تسعیر ارز رسمی بانک مرکزی خواهد بود.

در این فرمول البته با وجود تمامی خوش بینی ها مواردی به عنوان جای نگرانی باقی مانده است.اول این که وزارت نفت با وجود داشتن ارقام و مبالغ محاسباتی صادرات و واردات گاز طبیعی از اعلام هر گونه نرخی طفره رفته است.دوم این که از آنجایی که این فرمول از سال آینده اجرایی می شود، برای سال 94 شرکت های پتروشیمی به ویژه آن هایی که در صورت های مالی خود نرخ خوراک را 8 سنت دیده اند، ناچار به تعدیل منفی خواهند شد.سوم این که افزایش نرخ دلار بانک مرکزی عملا قیمت تمام شده ریالی متر مکعب گاز را همان طور که در ماه های قبل نوشتیم ، بالا تر می برد. در خوشبینانه ترین حالت با فرض توقف دلار در مرز 3017 تومان نسبت به دلار 2850 تومانی بودجه 94 البته بیش از 5 درصد افزایش خواهد داشت که به نظر می آید از نظرها پنهان مانده است. ضمن این که اعلام شده نرخ محاسبه گاز نرخ رسمی دلار بانک مرکزی است . یعنی این که نرح دلار بودجه 95 نخواهد بود. لازم به یادآوری است که در اعلام وزیر اقتصاد در هفته قبل ،نرخ دلار بودجه 95 تقریبا 2997 تومان اعلام شده بود که البته با نرخ رسمی دلار بانک مرکزی تفاوت معنی داری دارد.به گفته یکی از خبرگان بازار سهام که نخواست نامش فاش شود:با این فرمول اگر پتروشیمی ها به نرخ خوراک 13 سنتی رضایت می دادند، بهتر بود.یعنی پتروشیمی ها «در» غلتان دادند و بعد از دوسال آب نبات چوبی گرفتند!!!

این فرمول با این قیمت نفت خوب است

در این راستا مصطفی امید قائمی ، مدیر عامل شرکت سرمایه گذاری مهر آیندگان (بازوی اجرایی شرکت سرمایه گذاری صنعت نفت در بورس تهران )، در ارزیابی این فرمول معتقد است :این فرمول درشرایط فعلی و با قیمت فعلی جهانی نفت مثبت است و در حال حاضر شرایط خوبی را ترسیم می کند.اما در عین حال بستگی شدیدی به قیمت های جهانی انرژی دارد.وی در واکنش به احصاء نرخ کمتر از 9 سنت در برخی محاسبات ، گفت :اعداد و ارقام به دست آمده در محاسبات مختلف است و مثلا ارقام واقعی صادراتی گاز به ترکیه و یا نرخ وارداتی گاز از ترکمنستان تنها در اختیار وزارت نفت است و بر این اساس فعلا نمی توان به نرخ مشخصی در این زمینه دست یافت .وی همچنین گفت:قیمت نفت اگر بالا برود قیمت تمام شده خوراک گازی می تواند از قیمت های فعلی محدوده 13 سنت هم بیشتر شود.وی ادامه داد :پیش بینی روند جهانی قیمت نفت نیز نا ممکن است و اگر نرخ جهای نفت بالا برود،قیمت تمام شده نیز افزایش خواهد یافت.وی در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است پتروشیمی ها با جواب نگرفتن از این فرمول دلار را گران تر بفروشند ، گفت :پتروشیمی ها در هر صورت برای تقسیم سود خود دلار خواهند فروخت و بالا رفتن نرخ دلار نیز به نفع آن ها است اما نباید تصور کرد که گران تر فروختن دلار توسط آن ها نوعی لج بازی با این شرایط خواهد بود.

فرمول مشخص نیست

در همین حال علی نظر پور ، مدیر عامل پتروشیمی فناوران با اظهار بی اطلاعی از مفاد این فرمول گفت :این فرمول دشواری است و باید ابعاد دقیق این فرمول برای شرکت های پتروشیمی مشخص شود. وی در عین حال تاکید کرد که در پتروشیمی فناوران تعدیل منفی نداریم.

فرمول خوراکی که دیروز اعلام شده بود ابلاغ شده است نکته ای که تازگی دارد این است که در نیمه دوم سال قیمت خوراک ده درصد گران تر از نیمه اول است.دوم این که فرمول از ابتدای 95به مدت ده سال اجرایی خواهد شد و سوم نرخ تبدیل بی تی یو به مترمکعب معادل 28.3گرفته شده است.این فرمول مشکلات فراوانی را در خود دارد عدم توجه به رقبا در منطقه خاورمیانه استفاده از نرخ های گاز مناطق گرانی همانند هلند و انگلیس ،نامشخص بودن(محرمانه بودن جزئیات قراردادهای واردات و صادرات گاز دولتی)و در نهایت جهش نرخ با جهش احتمالی قیمت نفت مهمترین مشکلات این فرمول است.

با نفت 29 دلاری فعلا 8.7 سنت

همایون دارابی ، کارشناس بازار سرمایه نیز در یک جاگذاری رقم های فعلی در فرمول جدید به ارقام جالبی دست یافته است . او معتقد است که هر گونه نوسان قیمت جهانی نفت با برهم خوردن این شرایط برابر خواهد بود.وی در یک محاسبه میزان تولید داخلی را 240میلیارد مترمکعب/میزان واردات 5.5میلیاد مترمکعب/نرخ متوسط مصرف داخلی 137تومان(100مصرف خانگی و 174تومان مصرف صنعتی )/درآمد حاصل از صادرات 10میلیارد مترمکعب به ترکیه نرخ براساس نفت 29دلاری برنت 13سنت /پرداختی به واردات برابر 5.5میلیارد مترمکعب با نرخ 9.25سنت به ترکمنستان/مصرف پتروشیمی ها 5میلیارد مترمکعب در نظر گرفته و معتقد است :با قرار دادن این اطلاعات بخش اول فرمول با نرخ دلار 3018تومانی برابر 153.28تومان معادل 5.07سنت می شود که با ضرب 0.5برابر 2.53می شود/بعلاوه نرخ قسمت دوم که معادل 6.217در نهایت به رقم 8.752سنت می رسیم که نرخ گاز برای اول سال 95تا شهریور ماه خواهد بود و نرخ در نیمه دوم سال برابر 9.62خواهد بود این رقم به شرط باقی ماندن نفت برنت در نرخ 29دلار کنونی است و با هر تغییر می تواند نرخ تعویض شود در همین حال چون قسمت درآمد صادرات و هزینه واردات طبق قرارداد محرمانه است نرخ های برآوردی می تواند در واقعیت تغییر کند.

در همین حال نرخ دلار هم در این میان اهمیت دارد که این امر نیز بر پیچیدگی های این فرمول اضافه می کند.در همین حال با توجه به این که فرمول های ساده ای نظیر 95درصد فوب در مورد پالایشگاه ها به نتایج عجیبی ختم شده و در اجرا متفاوت از ارقام نشریات بین المللی شده است این فرمول به صورت شدید تری مورد برداشت متفاوت می تواند قرار گیرد.

دارابی همچنین گفت :نکته دردناک این فرمول این است که وقتی برنت 30دلار است نرخ های ضرایب اول پایین است و بخش دوم هم به نوعی کم می شود ولی اگر نرخ نفت برنت 60دلار بشود نرخ گاز از 18سنت بالاتر می رود و با نفت 90دلاری از 30سنت هم رد خواهد شد.مساله دیگر این که ما باید نرخ داخل ایران را مبنا اصلی و نرخ خلیج فارس را مورد توجه قرار بدهیم نرخ آلبرتا و هلند و انگلیس که صنعت پتروشیمی ندارد چه اهمیتی دارد.امیدوارم وزارت نفت توجهی هم به حقوق پرسنل شرکت های نفتی در آمریکا و انگلیسو کانادا و هلند بکند و حقوق کارکنانش رو براساس اشل اون مناطق پرداخت کند.نمی شود قیمت گاز جهان اولی و حقوق های جهان سومی در یک مجموعه تعیین شود.