اگرچه جنگ میان ایران و اسرائیل به پایان رسیده، اما روابط میان دو طرف همچنان پرتنش است؛ به‌ویژه پس از آن‌که تهران سیاست «ابهام هسته‌ای» خود را پس از حمله نظامی به تأسیسات هسته‌ایش تشدید کرد، تأسیساتی که میزان دقیق خسارت آن‌ها هنوز نامشخص است.
بورس24 : اگرچه جنگ میان ایران و اسرائیل به پایان رسیده، اما روابط میان دو طرف همچنان پرتنش است؛ به‌ویژه پس از آن‌که تهران سیاست «ابهام هسته‌ای» خود را پس از حمله نظامی به تأسیسات هسته‌ایش تشدید کرد، تأسیساتی که میزان دقیق خسارت آن‌ها هنوز نامشخص است.
تعلیق همکاری با آژانس؛ تهران کارت فشار را رو کرد
در آخرین اقدامی که برخی آن را عاملی در پیچیده‌تر شدن وضعیت می‌دانند، «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهور ایران به نهادهای ذی‌ربط اطلاع داده که «در صورت عدم تضمین امنیت تأسیسات هسته‌ای ایران»، همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به حالت تعلیق درخواهد آورد. این تصمیم پس از تصویب مجلس و تأیید شورای نگهبان اتخاذ شده است.
برخی این اقدام را تلاشی از سوی ایران برای «کشیدن فرش شفافیت» از زیر پای رابطه با آژانس تلقی می‌کنند؛ چرا که به این نتیجه رسیده که این سیاست دیگر ثمربخش نیست. تهران در واقع کارتی را به‌دست گرفته که پیش‌تر کنار گذاشته بود، و این می‌تواند نشانه‌ای از احتمال خروج از «پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT)» باشد.
به گفته «حسن احمدیان»، استاد مطالعات خاورمیانه در دانشگاه تهران، این یک اهرم مهم در چارچوب سیاست ابهام هسته‌ای است: دور نگه‌داشتن بازرسان آژانس از سایت‌های هسته‌ای ایران و باز گذاشتن در گمانه‌زنی درباره میزان خسارات وارده و همچنین سرنوشت اورانیوم غنی‌شده.
احمدیان در برنامه «ماورای خبر» گفت: به نظر می‌رسد تهران چندان به تهدیدهای غرب درباره تحریم‌های جدید توجهی ندارد. در عوض، بر روایت خود تمرکز کرده و سطح گفتمان چالشی‌اش را بالا برده است. او افزود: «اگر ایران به حقوق صلح‌آمیز هسته‌ای خود نرسد، ممکن است دکترین هسته‌ای‌اش را تغییر دهد.»
در این چارچوب، اروپا برای ایران اهمیت چندانی ندارد. ایران تقابل را محدود به اسرائیل و ایالات متحده کرده است. اولویت نخست ایران جلوگیری از تکرار حمله به تأسیسات هسته‌ای‌اش و تأمین امنیت است؛ و اقتصاد در اولویت دوم قرار دارد.
سناریوهای آینده؛ بازگشت به میز مذاکره یا تشدید جنگ سایه؟
الجزیره ادعا کرد؛ در سوی دیگر، اسرائیل و ایالات متحده ممکن است که ابهام هسته‌ای را تحمل کنند – یا برای مدت طولانی تحمل کنند. این وضعیت در را به‌روی گزینه‌هایی چون تجدید جنگ و حملات بیشتر به تأسیسات هسته‌ای ایران باز می‌گذارد.
اسرائیل دو سناریو در ادامه می بیند. به گفته «مهند مصطفی»، کارشناس امور اسرائیل، مسیر نخست منجر به توافقی بالقوه میان ایران و آمریکا خواهد شد. او ادعا کرد که مسیر دوم این است که اگر اسرائیل با تهدید هسته‌ای روبرو شود، ممکن است حملات را ازسر بگیرد.
اسرائیل گسست روابط ایران با آژانس را «چراغ قرمز در مسیر بازسازی برنامه هسته‌ای ایران» می‌بیند.
در پرتو این سناریو، درگیری با ایران پایان نیافته، بلکه شدت آن در دوره‌های مختلف تغییر خواهد کرد. اسرائیل به «جنگ سایه» خود ادامه خواهد داد و هدف قراردادن دانشمندان و تأسیسات هسته‌ای ایران را متوقف نخواهد کرد.
با وجود اصرار دولت ایالات متحده بر موفقیت حملات هوایی جنگنده‌هایش به تأسیسات مستحکم هسته‌ای ایران، خودداری تهران از اذعان به نابودی این تأسیسات موجب نگرانی در کاخ سفید شده است؛ نگرانی‌ای که می‌تواند تردیدهایی درباره نابودی واقعی توانمندی هسته‌ای ایران ایجاد کند.
این نگرانی در اظهارات «گری سیمور»، هماهنگ‌کننده پیشین کاخ سفید در امور منع گسترش تسلیحات هسته‌ای، به‌روشنی مشهود است.
سیمور با وجود تأکید بر این‌که تأسیسات هسته‌ای ایران آسیب دیده‌اند، افزود: «ایران همچنان بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا در اختیار دارد و سانتریفیوژها و دانش فنی لازم برای بازسازی برنامه هسته‌ای خود را حفظ کرده است.»
از سوی دیگر، وزارت دفاع آمریکا تأیید کرده که حمله نظامی تنها توانسته برنامه هسته‌ای ایران را حداکثر به مدت دو سال به تعویق اندازد.
در این فضای مبهم، پرسش‌هایی درباره نظارت بر مواد و تجهیزات هسته‌ای ایران مطرح می‌شود؛ نظارتی که بر عهده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. این مسئله ایران را ناگزیر می‌کند بین تداوم سیاست ابهام یا همکاری با آژانس یکی را انتخاب کند.
سیمور می‌گوید: اگر ایران از همکاری با آژانس امتناع کند، «ابهام در مورد نیات هسته‌ای‌اش، به‌ویژه در زمینه تولید سلاح هسته‌ای» را افزایش خواهد داد.
علیرغم ابراز اطمینان آمریکا از نابودی توانمندی‌های هسته‌ای ایران، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس انرژی اتمی تأکید کرده که تعیین میزان دقیق خسارات واردشده دشوار است.
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.