هشدار انجمن تولیدکنندگان فولاد آلیاژی درباره بحران صنعت فولاد / ارائه نقشه راه خروج از بحران

بورس24 : انجمن تولیدکنندگان فولاد آلیاژی با انتشار نامه‌ای بسیار مهم خطاب به معاون اول رئیس‌جمهور و وزرا و تیم اقتصادی و صنعتی دولت، نسبت به بحران بی‌سابقه صنعت فولاد کشور هشدار داد و خواستار اجرایی شدن یک بسته سیاستی جامع و منسجم برای نجات این صنعت راهبردی شد.

هشدار بی‌سابقه انجمن فولاد آلیاژی

انجمن تولیدکنندگان فولاد آلیاژی با انتشار نامه‌ای بسیار مهم خطاب به معاون اول رئیس‌جمهور و وزرا و تیم اقتصادی و صنعتی دولت، نسبت به بحران بی‌سابقه صنعت فولاد کشور هشدار داد و خواستار اجرایی شدن یک بسته سیاستی جامع و منسجم برای نجات این صنعت راهبردی شد. 

در این نامه که خطاب به محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، وزرای اقتصاد، صمت، نیرو، نفت و کار، همچنین رئیس‌کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه و بودجه نگاشته شده، انجمن فولاد آلیاژی با «نهایت دغدغه و احساس مسئولیت» اعلام کرده که در صورت تداوم شرایط موجود، بخش بزرگی از صنعت فولاد ایران در آستانه زیان‌دهی مزمن و حتی ورشکستگی قرار خواهد گرفت؛ وضعیتی که می‌تواند دومینویی از خسارت در صنعت آهن و فولاد و صنایع وابسته ایجاد کند.

کاهش شدید سود و حاشیه سود شرکت‌های فولادی

بر اساس داده‌های ارائه‌شده در این نامه، «سود خالص یازده شرکت بزرگ فولادی بورسی کشور که مزیت‌دارترین شرکت‌های صنعت فولاد کشور هستند و بسیاری از حلقه‌های زنجیره تولید آهن و فولاد را به‌صورت یکپارچه در اختیار دارند، در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ نسبت به سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳ و سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۲ به‌ترتیب ۴۵ و ۵۲ درصد کاهش یافته است.

در صورت مستثنی‌کردن شرکت فولاد مبارکه، میزان کاهش سود خالص این شرکت‌ها در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ نسبت به دوره‌های مشابه دو سال گذشته به‌ترتیب ۶۳ و ۸۰ درصد بوده است! در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴، مجموع سود خالص ده شرکت بزرگ مزیت‌دار صنعت فولاد ایران تنها حدود ۳٫۲ همت (هزار میلیارد تومان) معادل حدود ۴۶ میلیون دلار بوده است، در حالی‌که در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۲، سود خالص این شرکت‌ها ۱۵٫۵ همت معادل ۴۰۸ میلیون دلار بوده است. در واقع، سود خالصِ ارزی این شرکت‌ها در بهارِ امسال نسبت به بهارِ دو سال پیش تقریباً یک‌نُهم شده است».

همچنین در این نامه عنوان شده که «حاشیه سود خالص یازده شرکت بزرگ و ممتاز صنعت فولاد ایران از ۲۹ درصد در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۲ به ۲۳٫۲ درصد در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳ و ۱۱٫۲ درصد در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ رسیده است. اگر فولاد مبارکه را در محاسبات لحاظ نشود، حاشیه سود خالص این شرکت‌ها در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ تنها ۳.۴ درصد بوده است که یک‌ششمِ حاشیه سود خالص آن‌ها در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۲ است!»

محدودیت‌های انرژی و چالش‌های کلان صنعت فولاد

این نامه محدودیت‌های شدید برق و گاز را یکی از اصلی‌ترین دلایل افت سودآوری فولادی‌ها معرفی کرده و اعلام کرده است که طی چهار سال و سه‌ماهه منتهی به پایان بهار امسال (از ابتدای ۱۴۰۰ تا پایان خرداد ۱۴۰۴) مجموعاً ۲۷٫۳۵ میلیون تن تولید فولاد میانی کشور به ارزش ۱۳٫۷۹ میلیارد دلار صرفاً به‌واسطه محدودیت‌های مصرف برق و گاز از دست رفته است.

نرخ بهره‌برداری فولادسازی کشور در سال ۱۴۰۳ به ۵۹.۸ درصد رسیده که پایین‌ترین میزان در میان کشورهای عمده تولیدکننده فولاد در جهان محسوب می‌شود؛ در حالی که متوسط جهانی طی پنج سال اخیر بین ۷۵ تا ۸۰ درصد بوده و این نرخ در سال ۱۳۹۹ در ایران ۷۵.۷ درصد بوده است.

در بخش دیگری از این نامه، انجمن فولاد آلیاژی به سایر چالش‌های فزاینده این صنعت اشاره می‌کند؛ از جمله رکود عمیق بازار داخلی، ضعف تقاضا، سقوط قیمت‌های جهانی فولاد، سرکوب و کنترل قیمتی در بازار داخل، حذف معافیت مالیاتی صادرات، اعمال عوارض صادراتی بر محصولات میانی، سرکوب نرخ ارز صادرکنندگان، و افزایش چشمگیر هزینه انرژی، مواد اولیه و حقوق دولتی معادن. آمارهای ارائه‌شده نشان می‌دهد که در پایان ۳ ماهه نخست سال ۱۴۰۴ نسبت به سال ۱۳۹۹، قیمت برق آزاد مصرفی فولاد ۹۵۲۵ درصد، قیمت برق دولتی مصرفی ۲۳۰۰ درصد، قیمت گاز ۲۷۱۵ درصد، کرایه حمل بار ۵۰۷ درصد و قیمت سنگ‌آهن ۳۶۷ درصد رشد کرده است؛ در حالی که رشد قیمت شمش فولادی تنها ۱۸۰ درصد بوده است.

تورمِ عمومی کشور در این دوره بنا به آمارهای مرکز آمار ایران جمعاً ۳۱۳ درصد و میزان افزایش نرخ ارز در بازار آزاد نیز ۳۸۱ درصد بوده است. این اختلاف معنادار میان رشد هزینه‌ها و رشد قیمت محصولات، به باور انجمن فولاد آلیاژی، موجب فروپاشی حاشیه سود تولیدکنندگان شده است.

انجمن تولیدکنندگان فولاد آلیاژی به پیوست این نامه، طی یک گزارش منسجم، «راهکارهای خروج صنعت فولاد ایران از بحران فعلی را ارائه کرده و نقشه راهی برای احیاء قدرت صنعت فولاد کشور که با سرمایه‌گذاری گسترده در دوره پس از انقلاب اسلامی به دهمین صنعت فولاد بزرگ جهان تبدیل شده، ارائه داده است».