بورس كالای ایران دو روزی است كه خاطره روزهای خوش و پر رونق تالار معاملات قراردادهای آتی سكه را دوباره زنده كرده و شاهد بازگشت هیجان به دادوستدهای این سكه‌ها است. پس از اینكه اونس طلا با صعود مهم خود به بالای 1300 دلار قدم اول را برداشت، توانست بازارهای داخلی سكه و طلا را با خود همراه كند.
به این ترتیب طی دو روز گذشته شاهد افزایش قابل توجه قیمت سكه های نقدی و آتی بودیم و این در شرایطی بود كه نوسانات دلار در بازار آزاد، چندان محسوس نبود. دیروز در آغاز معاملات آتی سكه، دو سررسید نزدیك این بازار با كاهش قیمت زیر یك درصد و دو سررسید دور با افزایش قیمت بیش از یك درصد به نسبت بهای روز شنبه، به استقبال معامله گران رفتند. این روند البته پایدار نبود.
به طوری كه در ادامه شاهد افزایش قیمت هر چهار سررسید جاری این بازار بودیم كه این افزایش در زمان‌هایی بین 9 تا 50 هزار تومان از سررسیدهای نزدیك تا دور بود. بر قیمت دورترین سررسید آتی در شروع معاملات نزدیك به 11 هزار تومان افزوده شد اما در ادامه این صعود به بیش از 40 هزار تومان هم رسید.
اتفاق مهم دیگر این بود كه پس از ماه‌ها كه سررسید نزدیك آتی زیر قیمت سكه نقدی معامله می‌شد، طی دو روز گذشته و مخصوصا دیروز، شاهد افزایش قابل توجه اختلاف قیمت سررسید اسفند با سكه نقدی بودیم كه این اختلاف در ساعاتی به 40 هزار تومان هم رسید. به این ترتیب روند صعودی این دو روز توجه معامله‌گران سكه را دوباره به آتی معطوف كرد تا حجم و ارزش معاملات این بازار هم افزایش پیدا كند، به طوری كه این حجم در روز شنبه نزدیك به 10 هزار قرارداد معامله شده بود و دیروز هم تا میانه معاملات، به 12 هزار قرارداد رسید.
از سوی دیگر اختلاف میان سررسیدهای این بازار روز گذشته بین 20 تا 30 هزار تومان بود و سكه‌ای كه قرار است در 26 شهریور 93 تحویل شود، تا میانه معاملات این روز در بالاترین قیمت به یك میلیون و 47 هزار تومان می‌رسید. گفتنی است سررسید تیر هم در این روز بالای یك میلیون تومان معامله شد. از طرفی روز گذشته سكه بهمن از این بازار خداحافظی كرد تا آتی دوباره با چهار سررسید به كار خود ادامه دهد. از آنجا كه اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﺴﻮﻳﻪ روزاﻧﻪ ﻗﺮاردادﻫﺎی ﻓﻌﺎل آتی چند روزی است ادامه دار شده، بورس كالای ایران طی اطلاعیه ای اعلام كرد كه از روز ﺳـﻪ ﺷـﻨﺒﻪ 29 بهمن، ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم روز ﻣﻌﺎﻣﻼتی وﺟﻪ ﺗﻀﻤﻴﻦ اوﻟﻴﻪ ﺑﺮاﺑﺮ با یك میلیون و 900 هزار تومان خواهد بود.
افزایش شدید قیمت سكه های آتی روز گذشته در حالی بود كه بر قیمت سكه نقدی تنها 1000 تومان افزوده شده بود اما به تدریج این سكه ها هم با صعود آتی پیش رفتند تا جایی كه تا میانه معاملات این روز بر بهای سكه تمام بهار طرح جدید، هشت هزار تومان اضافه شد تا این سكه به بالاترین قیمت خود طی سه و ماه و نیم اخیر برسد.
پیش از این سكه نقدی در 16 آبان امسال قیمت 946 هزار تومان را تجربه كرده بود، البته از حوالی ساعت 13 دیروز، سكه های نقدی كمی از شدت افزایش بها كاستند؛ (این ریزش تا جایی ادامه پیدا کرد که قیمت این سکه از بهای روز شنبه هم کمتر شد) در همان زمان سررسید اسفند در محدوده منفی نوسان می‌كرد و باقی سررسیدها هم از نقدی تبعیت كردند. در این میان دلار روز یكشنبه در حدود 2950 تومان معامله می شد و جهش قیمتی را برای این ارز شاهد نبودیم.
حالا كه پس از ماه ها ركود، بازار سكه به روزهای خوش خود بازگشته، باید دید محرك‌های كافی برای خرید و تداوم این هیجان در این بازار وجود دارد یا خیر. در اقتصاد خرد وظیفه قیمت، سیگنال دادن به بازار است به این معنی كه معمولا افزایش قیمت، طرف عرضه و كاهش بها طرف تقاضا را تحت تاثیر قرار می دهد.
اما ركود سنگینی كه در این چند ماه در بازار سكه و دلار حاكم بود، موجب شد تا قیمت، خاصیت سیگنال دهی خود را از دست بدهد و نوسانات آن نتواند انگیزه ورود به بازار را ایجاد كند. برای اثبات این مساله می توان به كاهش شدید حجم معاملات در بازار آتی سكه اشاره كرد.
این مساله كه در شرایط فعلی حجم معاملات دوباره افزایش پیدا كرده را می توان نشانه ای از بازگشت خاصیت جهت دهی قیمت دانست. اما باید دید افزایش قیمت چند روز اخیر آیا می تواند بر میزان خرید سكه تاثیر بگذارد یا تداوم آن منجر به افزایش روز افزون حجم داد و ستدها خواهد شد؟
از سوی دیگر این صعود در قیمت و حجم معاملات می تواند نشان دهنده بازگشت یك تقاضای سفته بازی شدید به این بازارها باشد. با توجه به اینكه قیمت دلار تقریبا ثبات دارد، این تقاضا می تواند بازار طلا كه دارای تقاضای حقیقی (مصرفی) است، را تحت تاثیر قرار دهد چرا كه سكه در قیمت های فعلی كالای مصرفی به حساب نمی آید.
تناقضات بازار سكه
1- سكه هیجانی تر از اونس: در یك هفته اخیر، سكه در بازار تهران بین 9 تا 10 درصد افزایش قیمت داشته و این در شرایطی است كه بهای اونس طلا بین 3 تا 4 درصد رشد داشته است. به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت كه بازارهای داخلی بسیار هیجانی تر عمل می كنند. نكته اینجا است كه در دو هفته اخیر، به جز نوسانات اونس طلا، عامل محرك دیگری برای صعود قیمت سكه های نقدی و آتی وجود نداشته است. اگر ریزش های بورس اوراق بهادار را یكی از عوامل تاثیرگذار تلقی كنیم، این بورس روز گذشته روند رو به بهبودی را به خود دید و شاخص مجددا مثبت شد، اما در همین شرایط دیروز شاهد افزایش قابل توجه قیمت سكه های آتی بودیم.
این در حالی است كه برخی پیش بینی ها از بازگشت بورس به حالت تعادل قبلی در نیمه اسفند امسال حكایت دارند. حتی در مورد اونس طلا هم شاهدیم كه تناسبی بین قیمت این شاخص و بهای سكه در یك هفته اخیر وجود ندارد و قیمت های داخلی هیجانی تر صعود كرده اند در حالی كه با توجه به وزن هر اونس طلا در مقایسه با وزن سكه تمام بهار آزادی، تغییرات اونس طلا باید چهار برابر تغییرات سكه، در محاسبات وارد شود به عبارت دیگر به طور طبیعی قیمت سكه باید به اندازه یك چهارم صعود اونس طلا افزایش پیدا كند (با فرض ثابت بودن بهای دلار).
2- تقویت ارزش پول ملی: از سوی دیگر بنابر آمارها، در یك سال اخیر بیش از 20 درصد بر ارزش ریال افزوده شده است كه این مساله به‌طور طبیعی باید استقبال از بازار سكه را كاهش دهد، مخصوصا كه در 10 روز اخیر ارزش ریال تقریبا بدون تغییر بوده است؛ اما در یك هفته اخیر تحركات سكه در جهت افزایش بها بوده است.
3- نرخ تورم در ایران: بنابر آخرین آمار اعلامی از سوی مركز آمار ایران، نرخ تورم دی ماه 92 با كاهش به 35 درصد رسیده است كه این امر هم باید موجب كاهش تقاضای سفته بازی شده و گزینه شماره دو را تقویت كند. در نتیجه به دلیل نبود محرك خاصی كه پتانسیل بالا رفتن تقاضا در بازار سكه را داشته باشد، می توان گفت تغییرات قیمت سكه موقتی است و محرك هایی كه معامله گران انتظار دارند توسط آن، روزهای خوش طلا و سكه بازگردد، در چشم انداز – حداقل كوتاه مدت – پیش رو دیده نمی شود و دیر یا زود بازار سكه به حال تعادل باز خواهد گشت.
در نهایت باید دو تبصره را بر این تحلیل افزود؛ از یك سو روند تغییرات اونس طلا می‌تواند به صورت موقت و ناپایدار، بازار سكه را كماكان در همین حال نگه دارد، ضمن اینكه نزدیك شدن به روزهای پایانی سال و خرید‌های عید هم در كنار این مساله می‌تواند بر تقاضا بیفزاید. از سوی دیگر عامل بازدارنده برای افزایش قیمت می تواند بازگشت بازار سرمایه به تعادل گذشته خود باشد كه این امر یك بار دیگر می تواند سرمایه های خرد و كلان را از بازار سكه دور كند، چرا كه بازار بورس از ارزندگی بالایی برخوردار است و به غیر از وقفه اخیر كه تا حدودی هم سیاسی بود، دلیل دیگری برای افت این بازار وجود ندارد. / دنیای اقتصاد
نظرات :
شما می توانید اولین نفری باشید که برای این مطلب نظر می دهید.