شاخص های جدید در راه است

بورس تهران در کنار شاخص قیمت به دنبال انتشار شاخص‌های هم‌وزن نیز هست و در صورت تأیید شورای عالی بورس اقدام به محاسبه و انتشار این شاخص نیز خواهد کرد.

مدیرعامل شركت بورس تهران در گفت و گو با خبرنگار بورس24 ، ارزیابی عملكرد بازار سرمایه را به پارامتر های گوناگون نسبت داد و از حجم و ارزش معاملات، نقدشوندگی، میزان سهام شناور آزاد، ارزش بازار و مواردی از این دست به عنوان مواردی نام برد كه همگی بیانگر بخشی از عملکرد بازار سهام هستند.

وی كه از بازدهی به عنوان مورد توجه‌ترین پارامتر ارزیابی عملکرد بورس یاد می كرد، اظهارداشت:‌ برای بررسی بازدهی بازار سهام نیز شاخص‌ها به عنوان معیار اصلی مطرح شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. نیاز به ارزیابی بازدهی بخش‌های متفاوت بازار (مثلاً بازار اصلی یا فرعی)، گروه‌های مختلف شرکت‌ها (صنایع مختلف، شرکت‌های بزرگ یا کوچک)، چگونگی ترکیب سبد سهام (کل سهام، شناور یا به طور مساوی) یا اصولاً منابع مختلف بازدهی (قیمت، سود نقدی یا کل بازدهی) منجر به طراحی و محاسبه‌ی شاخص‌های مختلفی شده است. حسن قالیباف اصل شاخص‌ها را براساس شرکت‌های مشمول، به شاخص‌های کل بازار ، شاخص‌های انتخابی و شاخص‌های صنایع تقسیم بندی كرد و افزود:‌ براساس منبع بازدهی نیز شاخص‌ها به شاخص‌های قیمت، شاخص بازده کل و شاخص سود نقدی تقسیم می‌شوند. براساس ترکیب سبد سهام نیز شاخص‌های ارزش وزنی، شاخص‌های ارزش وزنی تعدیل شده بر اساس سهام شناور آزاد، شاخص‌های قیمت وزنی و شاخص‌های هم‌وزن تقسیم می‌شوند. بدین ترتیب گستره‌ی تعریف و محاسبه‌ی شاخص‌ها بسیار متنوع بوده و در حال افزایش است.

مدیرعامل شركت بورس تهران استفاده از شاخص را نیز به سنجش شرایط حاکم بر سهام شرکت‌های مورد بررسی (کارکرد نماگری) و در حالت پیشرفته‌تر استفاده به عنوان یک استراتژی سرمایه‌گذاری (کارکرد سرمایه‌گذاری) قابل تقسیم دانست.

وی كه نماگری را كارکرد سنتی شاخص می دانست،‌ کارکرد دوم شاخص را استفاده از آن به عنوان یک ابزار سرمایه‌‌گذاری تعریف كرد كه به مرور زمان مورد توجه بیشتر سرمایه‌گذاران قرار گرفته و استفاده از صندوق‌های شاخصی به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری با استقبال جهانی مواجه شده است.

قالیباف اصل ادامه داد:‌ از نظر وزن‌دهی نیز شاخص‌های ارزش وزنی متداول‌ترین شاخص‌های محاسبه شده در بورس‌های اوراق بهادار بوده‌اند. با گذشت زمان شاخص‌های تعدیل‌شده براساس سهام شناور آزاد از اقبال بیش‌تری برخودار شده‌اند و امروزه اکثر شاخص‌های معتبر به این شیوه محاسبه می‌شوند.

به گفته وی؛ شاخص‌های هم‌وزن عمر کم‌تری نسبت به شاخص‌های ارزش وزنی دارند اما به‌دلیل سهولت استفاده از آن‌ها به‌عنوان ابزاری برای سرمایه‌گذاری از اقبال مناسبی برخوردار بوده‌اند. در شاخص‌های هم‌وزن ازرش ریالی تک تک شرکت‌های مشمول شاخص در ابتدای محاسبه‌ی شاخص برابر در نظر گرفته می‌شود. با انجام معاملات سهام شرکت‌ها و افزایش و کاهش قیمت آن‌ها این برابری از میان خواهد رفت. بدین ترتیب به‌طور معمول این شاخص‌ها در دوره‌های زمانی مشخصی که معمولاً سه ماهه است، مورد بازنگری قرار می‌گیرند.

مدیرعامل شركت بورس تهران تصریح كرد:‌ شاخص‌های هم‌وزن به‌ویژه برای بورس‌هایی همچون بورس تهران که با تفاوت بسیار ارزش شرکت‌ها روبه‌رو هستند، ارزش نماگری بالایی دارند. با توجه به این‌که وزن تمامی شرکت‌ها در این شاخص برابر در نظر گرفته می‌شود، عملکرد عمده‌ی بازار توسط این شاخص به‌گونه‌ی دقیق‌تری نشان داده می‌شود.

این مقام مسوول در شركت بورس ادامه داد:‌ به بیان دیگر در شاخص‌های ارزش وزنی گرایش شاخص به سمت شرکت‌های بزرگ‌تر است و این امکان وجود دارد که نوسان شاخص تحت تأثیر تعداد اندکی از شرکت‌ها قرار گیرد اما در شاخص‌های هم‌وزن تأثیر تمامی شرکت‌ها در شاخص برابر است.

وی تصریح كرد:‌ در واقع این برابری به تدریج از بین می‌رود و در دوره‌های بازنگری مجدداً اصلاح می‌شود.

وی از شاخص سود نقدی به عنوان شاخص دیگری نام برد که توسط برخی از بورس‌ها محاسبه و منتشر می‌شود.

قالیباف با بیان اینكه شاخص سود نقدی میزان بازدهی سرمایه‌گذاران را از محل دریافت سود نقدی دریافتی از شرکت‌ها نشان می‌دهد، ادامه داد:‌ شاخص قیمت و شاخص بازده کل نیز که هر یک بازدهی ناشی از تغییرات قیمت و بازدهی کل ناشی از تغییرات قیمت و دریافت سود نقدی را به تصویر می‌کشند از جمله شاخص‌های رایج در بورس‌های دنیا هستند.

وی در این میان بورس تهران را مورد اشاره قرار داد كه از گذشته شاخص‌های قیمت، بازدهی کل و سود نقدی را برای کل بازار، صنایع و شرکت‌‌های منتخب محاسبه و منتشر کرده‌است.

بر این اساس مدیرعامل شركت بورس تهران ادامه داد:‌ این شاخص‌ها عموماً به صورت ارزش‌وزنی محاسبه می‌شدند و پس از چندی شاخص‌های سهام شناور آزاد نیز به جمع شاخص‌های بورس تهران پیوستند. به دلیل تغییر نرم‌افزار معاملاتی و محدودیت‌های نرم‌افزار جدید، بورس تهران وادار به توقف محاسبات شاخص‌های قیمتی شد و هم‌اینک تمامی شاخص‌های بورس تهران را شاخص‌های بازدهی کل تشکیل می‌دهند.

قالیباف تصریح كرد: اما در حال حاضر با راه‌اندازی نرم‌افزار جدید محاسبه‌ی شاخص که توسط شرکت مدیریت فن‌آوری اطلاعات انجام گرفته است،‌ امکان بهره‌مندی بورس تهران از شاخص‌های جدید فراهم آمده است.

وی یاد‌آورشد:‌ در واقع بورس تهران از اوایل شهریور پیشنهاد محاسبه و انتشار شاخص‌های جدید و محاسبه مجدد شاخص قیمت و همچنین شاخص‌های سودنقدی را به کمیته ی شاخص ارایه داده است. از جمله شاخص‌های جدید می‌توان به شاخص‌های هم‌وزن اشاره کرد.

این مقام مسوول در شركت بورس افزود:‌ در محاسبه شاخص‌های هم‌وزن در زمان شروع و نیز در دوره‌های بازنگری ارزش سهام مشمول شاخص، برابر در نظر گرفته می‌شوند. محاسبه‌ی شاخص هم‌وزن به دلیل عدم تقارن ارزش شرکت‌ها در بورس تهران به ارزیابی عملکرد این بازار کمک خواهد کرد.

وی كه از عدم تقارن یادشده به عنوان عاملی جهت گرایش شاخص‌های ارزش‌وزنی به سمت شرکت‌های بزرگ یاد می كرد، تصریح كرد:‌ در شاخص‌های هم‌وزن این مسأله مرتفع شده و تمام شرکت‌ها در ابتدای دوره‌های بازبینی از ارزش یکسانی برخوردار هستند.

قالیباف ادامه داد:‌ شاخص‌های هم‌وزن افزون بر این به عنوان ابزار سرمایه‌گذاری نیز از ویژگی‌های خاص خود بهره‌مند هستند و با توجه به وزن برابر شرکت‌ها، گزینه راحت‌تری برای صندوق‌های شاخصی هستند.

مدیرعامل شركت بورس تهران در خاتمه عنوان كرد:‌ بورس تهران در کنار شاخص قیمت به دنبال انتشار شاخص‌های هم‌وزن نیز هست و در صورت تأیید شورای عالی بورس اقدام به محاسبه و انتشار این شاخص نیز خواهد کرد.