«بورس در کشاکش ابهام‌ !!»  

سحر خوشحال: 1) پیش‌بینی بازار ...

بورس24 : بورس تهران معاملات دومین روز کاری هفته را با رگه‌هایی از عرضه آغاز کرد و هنوز دقایق ابتدایی را پشت سر نگذاشته بودیم که با آشکار شدن ضعف تقاضا، فشار فروش شدت بیشتری گرفت و تقریبا 80 درصد بازار به رنگ سرخ درآمد. ارائه پیشنهاد کتبی ایالات متحده پیرامون ادامه غنی‌سازی اورانیوم و ترس و وحشت از اینکه پاسخ ایران منفی باشد و یا حواشی مرتبط با پیش‌نویس قطعنامه شورای حکام، گریبان بازار را بگیرد، باعث شد تا سهامداران کوتاه‌مدتی و معامله‌گرانی که اُمید چندانی به توافق ندارند، در مسیر فروش و خروج از بازار قرار بگیرند. البته با گذر از یکساعت ابتدایی بازار و با ورود صندوق‌های حمایتی و حقوقی‌ها به رینگ معاملات، فضا کمی تعدیل شد و تعادل نسبی در برخی از نمادها برقرار شد. با این حال، حدود 72 درصد بازار در محدوده منفی و با رنگ قرمز به کار خود پایان داد. در نتیجه معاملات روز گذشته، شاخص کل افت 1.15 درصدی را ثبت کرد و شاخص هم‌وزن به کاهش ارتفاع 1 درصدی تن داد. ارزش معاملات خرد حوالی 9.2 همت گزارش شد و تفاوت معناداری با روزهای گذشته نداشت اما حقیقی‌ها با خروج حدود 2 همت پول نشان دادند همچنان در لاک محافظه‌کاری باقی مانده‌اند.

این روزها نگرانی و اضطراب را می‌توان در چهره و رفتار معامله‌گران دید. بازاری که در حال حاضر زیر سایه سه ابهام بزرگ به حیات خود ادامه می‌دهد: بلاتکلیفی در روند مذاکرات هسته‌ای، روشن نبودن سیاست‌های وزیر جدید اقتصاد و حاشیه‌های بی‌پایان گروه خودرو. البته بازار دیروز را بد نخریدند و حمایت‌ها پابرجا بود اما به هر جهت این وضعیت تعلیق‌گونه در مذاکرات و نزدیک شدن به روزهایی که شاید تکلیف این رفت و برگشت‌ها و پیغام و پسغام‌ها روشن شود، بسیاری را فرسوده و خسته کرده و در همین راستا عرضه‌ها شدت بیشتری گرفته است. به‌خصوص که‌این هفته چهارشنبه را هم نداریم و تعطیلات پیش رو عاملی برای احتیاط بیشتر معامله‌گران خواهد بود.

اما هفته دوم خرداد را در حالی سپری می‌کنیم که تقریبا کل گزارش‌های ماهانه به بازار مخابره شده ولی هنوز صورت‌های مالی 12 ماهه، بطور کامل منتشر نشده و در این بین هستند ناشرینی که هنوز دیتای سود و زیان سال گذشته را در اختیار سهامداران‌شان قرار نداده‌اند. از حق نگذریم عملکرد ماهانه در اکثر شرکتها علی‌الخصوص در صنایع متوسط و کوچک جذاب و جالب بود؛ چه از منظر مقدار تولید و فروش و چه از نظر نرخ و مبالغ فروش در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته و همچنین عملکرد دو ماهه، سیگنالهای خوبی صادر شده که از همین حالا نشان می‌دهد شرکتها در دوره 3 ماهه گزارش‌های خوبی خواهند داشت.

نکته مهم و قابل‌تأمل، تحرکات حقوقی‌ها در سهام شرکت‌هایی است که عملکرد مناسبی در گزارش‌های ماهانه داشته‌اند. ورود این بازیگران نشان می‌دهد بازار به داده‌های واقعی واکنش نشان می‌دهد و می‌توان امیدوار بود که فاز بعدی معاملات، با نظم و ساختار بهتری دنبال شود. البته ممکن است در خرداد بواسطه ناترازی برق، فروش شرکتها به جذابی اردیبهشت پیش نرود. اما در بسیاری از شرکت‌ها ادامه این جو فروش، آثار مثبت قوی به همراه را خواهد داشت. آنچه بیش از هر چیز در این مقطع حیاتی به‌نظر می‌رسد، پایداری محرک‌های بنیادی در برابر فشارهای بیرونی، به‌ویژه تحولات سیاسی و نرخ بهره است. گزارش‌های مطلوب شرکت‌ها، به‌ نوعی سپر دفاعی بازار در برابر شوک‌های سیاسی و اقتصادی محسوب می‌شوند و نقش کلیدی در حفظ پویایی معاملات دارند. در نهایت باید گفت چه در سناریوی بدون توافق که قطعا یک شوک منفی اولیه‌ را به همراه خواهد داشت و چه در صورت دستیابی به توافق که طبیعتا با خوش‌بینی همراه خواهد بود، شرکتهایی که گزارش‌های قوی‌تری داشته باشند، در صف اول قوی‌ترین بازدهی‌ها قرار خواهند گرفت. آینده متعلق به بنیادی‌هاست؛ به‌ویژه آنهایی که بی‌سروصدا، اما قدرتمند پیش می‌روند.

و اما در ماجرای خودرو که به نوعی بازار این روزها را به اسارت گرفته و در عین حال جنجالی‌ترین روایت‌های این روزهای بورس تهران است باید گفت که طی روزهای اخیر سران قوا به‌طور صریح، موضوع عدم واگذاری سایپا و شرکت‌های تودلی را رد کردند، اما گویا این تکذیب برای آرام کردن فضای بازار کافی نبوده. همین ابهام‌ها و شایعه‌ها که بازیگران پشت‌پرده همراه شده، باعث شده تا جریان معاملات در گروه خودرو، نوسانی و فرسایشی شود. البته در بازار دیروز به شکل واقعی یا تصنعی طرف تقاضا سر و شکل بهتری گرفت. واقعیت این است که ریشه بسیاری از رخوت‌ها و افت ارزش معاملات اخیر را می‌توان در ترس پنهان‌شده پشت این حواشی جست‌وجو کرد؛ ترسی که سبب شده بازار تا حدی از این گروه فاصله بگیرد و در موضع تماشاچی باقی بماند. در شرایطی که معاملات خودرویی‌ها همیشه سهم بالایی در شکل‌دهی به کلیت بازار دارند، این ایستایی نباید ادامه‌دار باشد. بنابراین سازمان بورس برای رفع این ابهام و ایجاد انگیزه بیشتر حضور جریان پول در بازار باید هر دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا را در مسیر شفاف‌سازی دقیق و زمان‌بندی شده قرار دهد. به درست یا غلط معاملات گروه خودرو تاثیر بسزایی در روند کلی بازار دارد و لذا اگر تکلیف این ابهام روشن شود، بخشی از مشکلات کوتاه‌مدتی بازار رفع خواهد شد.

و اما یکی از مهمترین اتفاقات دیروز، معرفی مدنی‌زاده به عنوان وزیر اقتصاد بود. تجربه و جسارت خاص همتی نشان داد که یک وزیر می‌تواند چه آثار مثبتی در بازار سرمایه و اعتمادسازی سهامداران داشته باشد و چه روندهایی را ایجاد کند. البته او به بدترین شکل ممکن استیضاح شد و حالا هم فکر نمی‌کنیم هیچکس بتواند جای او را پُر کند. به هر جهت مدنی‌زاده باید خود را برای رای اعتماد از مجلس آماده کند و البته فکر می‌کنیم وفاق ملی پیش از معرفی ایشان صورت گرفته و بعید است آرای لازم را کسب نکند. مدنی‌زاده با پیشینه دانشگاهی و سابقه‌ای عمدتاً تئوریک که البته همین سابقه علمی، انتظارات از او را به‌شدت بالا برده است. در مقطع فعلی قضاوت خاصی در مورد او نمی‌توان داشت و باید ببینیم چه تجربیات و تحولاتی را می‌تواند ایجاد کند. بنابراین از امروز باید در انتظار موضع‌گیری او نسبت به بازار ارز، بازار پول و در نهایت بازار سرمایه باشیم.

این روزها اقتصاد ایران در وضعیتی نیست که فرصت آزمون‌وخطا یا حرکت‌های مبهم داشته باشد؛ هر تصمیم، بلافاصله در شاخص‌ها و واکنش‌ها نمود پیدا می‌کند. به همین دلیل، مدنی‌زاده باید با صدای رسا و رویکردی شفاف، درباره موضوعاتی نظیر نرخ‌گذاری دستوری، راه‌های جبران کسری بودجه، نرخ بهره، انواع نرخ ارز و سیستم فعلی و مواردی از این دست اظهارنظر کند. بدون تردید، تنها راه عبور از بحران‌های فعلی، عبور از تصمیمات دستوری و حرکت به‌ سوی سیاست‌گذاری علمی، مبتنی بر داده و واقعیت است. سرمایه‌گذاران، فعالان اقتصادی و حتی مردم، منتظرند تا ببینند آیا وزیر جدید می‌تواند با رویکردی تازه و منطقی، افق روشنی در اقتصاد ایران ترسیم کند یا خیر. فرصت، کوتاه‌تر از همیشه است و انتظارات، سنگین‌تر از هر زمان دیگر.

به سراغ بازار برویم. بازاری که با دیدگاه پاسخ منفی ایران به نامه ارسال شده آمریکا آغاز کرد و همه چیز را سیاه و تاریک دید ! با این حال با گذر از نیمه ابتدایی بازار و با برچیده شدن صفوف فروش برخی از نمادهای کلیدی و تاثیرگذار، فضا رو به بهبود رفت. برای امروز پیش‌بینی خاصی نیست چراکه همه چیز به تحولات سیاسی گره خورده و رسیدن هر خبری می‌تواند سمت و سوی بازار را تعیین کند. بدیهی است اگر خبر جدیدی نرسد، بازار هم به فضای رکودی با حجم معاملات کمتر از روز گذشته ادامه خواهد داد.

2) جدول بررسی آخرین وضعیت شاخص‌ها، بازار، نوسانات بازارهای جهانی و منحنی ارزش معاملات :

3) سر تیتر خبرهای سیاسی و اقتصادی – اخبار و شایعات بازار :  

* نیویورک‌تایمز نوشت: سند پیشنهادی آمریکا به ایران، بنابر توصیف مقاماتی که در جریان تبادلات دیپلماتیک قرار دارند، به‌صورت مجموعه‌ای از نکات کلیدی تنظیم شده، نه پیش‌نویس کامل یک توافق. در این سند از ایران خواسته شده به‌طور کامل غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند و پیشنهاد شده که یک کنسرسیوم منطقه‌ای برای تولید انرژی هسته‌ای ایجاد شود که شامل ایران، عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی و همچنین ایالات متحده باشد. این پیشنهاد، نخستین باری بود که از آغاز مذاکرات در اوایل آوریل، مذاکره‌کننده ارشد آمریکایی، استیو ویتکاف، طرحی مکتوب ارائه می‌کرد.

* اکسیوس نوشت: مقام‌های آمریکایی می‌گویند که هدف اولیه آنها دستیابی به یک «توافق اصولی» با ایران است که اصول کلی توافق هسته‌ای را مشخص کند. اگر چنین توافقی حاصل شود، تیم‌های فنی از هر دو طرف وارد عمل خواهند شد تا یک توافقنامه‌ تفصیلی و دقیق را تنظیم کنند.

* وزیر امور خارجه ایران در گفتگو با گروسی، ضمن اشاره به همکاری‌ مستمر ایران با آژانس، انجام تمام فعالیت‌های هسته‌ای ایران تحت نظارت آژانس و در چارچوب موافقت‌نامه پادمان و همچنین عدم انحراف فعالیت‌ها و مواد هسته‌ای، از مدیرکل آژانس خواست تا واقعیت‌ها را منعکس کند به‌گونه‌ای که امکانی برای سوء‌استفاده برخی طرف‌ها از این نهاد بین‌المللی جهت پیشبرد اغراض سیاسی خود علیه ایران فراهم نشود. عراقچی از گروسی خواست تا با تبیین همکاری‌های ایران با آژانس در جریان نشست هفته آتی شورای حکام، تبعات هرگونه اقدام سیاسی را گوشزد نماید، چراکه ایران به هر تحرک نامناسبی از سوی طرف‌های اروپایی واکنش مقتضی نشان خواهد داد که مسئولیت تبعات و آثار آن برعهده طرف‌هایی است که آژانس و ترتیبات آن را ابزار پیشبرد برنامه‌های سیاسی خود علیه ایران قرار بدهند.

* روز گذشته بالاخره دولت سیدعلی مدنی‌زاده را به عنوان وزیر پیشنهادی اقتصاد به‌طور رسمی به مجلس معرفی کرد. طبق آیین‌نامه داخلی مجلس، نامه معرفی وزیر اقتصاد در اولین جلسه یعنی یکشنبه هفته آینده اعلام وصول خواهد شد و کمیسیون تخصصی یک هفته فرصت خواهد داشت تا گزارش خود را جهت قرائت در صحن ارایه و در همان جلسه رسیدگی به صلاحیت و رای اعتماد به وزیر مربوطه برگزار خواهد شد. چنانچه کمیسیون تخصصی زودتر از موعد گزارش خود را ارائه نماید طبیعتاً جلسه بررسی صلاحیت و رای اعتماد زودتر برگزار خواهد شد.

* سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی، گفت: انتظار می‌رود طرح عرضه دوباره خودرو با قوت بیشتری در مجلس مطرح شود تا شاهد ایجاد فضای رقابتی در بازار خودرو باشیم. علی کشوری گفت: قطعا عرضه خودرو در بورس کالا که در سالهای اخیر با استقبال خوبی مواجه شد، موجب کشف قیمت مناسب و منطقی می‌شود، این اقدام هم برای مصرف‌کنندگان و هم برای تولیدکنندگان و هم برای بازار شفاف شدن بازار خودرو بسیار مناسب و مثبت ارزیابی می‌شود.

4) بررسی صنایع :

* گروه پالایشی معاملات روز گذشته را متعادل و با رنگ سرخ آغاز کرد و با گذر از دقایق ابتدایی شاهد رنج منفی در اکثر نمادها تحت تاثیر جو کلی بازار بودیم. با این حال هر چه از یکساعت ابتدایی بازار بیشتر فاصله گرفتیم، سمت تقاضا سر و شکل بهتری گرفت و در نهایت فضا رو به بهبود رفت. نکته مهم اینکه، بیشترین مقدار کرک‌اسپرد پالایشی‌ها طی 12 ماه گذشته در اردیبهشت امسال ثبت شده است. در اردیبهشت 3 نماد شپنا، شتران و شبندر به ترتیب با 14.2 – 14 و 13.4 بالاترین سطح کرک‌اسپرد و در عین حال اختلاف معنادار با خرداد سال گذشته را داشته‌اند. لذا انتظار می‌رود پالایشی‌ها در دوره 3 ماهه گزارش‌های مطلوبی را منتشر کنند. از این رو پیشنهاد می‌کنیم یک سهم پالایشی در سبد داشته باشید.

* اما گروه نیروگاهی هم از فشار عرضه بازار دیروز در امان نبود. با این حال متقاضیان این نمادها که صفوف خرید را عرضه شده می‌دیدند، فرصت را غنیمت شمرده و به خوبی در پی حمایت از این نمادها برآمدند. رشد قیمت برق و ثبات نرخ سوخت دریافتی نیروگاه‌ها از دولت، باعث شده علاوه بر گزارش‌های خیلی خوب که از سوی شرکتهای این گروه منتشر شد، این امیدواری ایجاد شود که قرار است حاشیه سود آنها تقویت شود. در این گروه 3 نماد ومپنا، شمس و بجهرم بیش از سایرین مورد توجه بودند و لذا حجم معاملات جدی‌تری را به نمایش گذاشتند. بنابراین در روزهای آتی هم در این 3 نماد تحرکات قوی‌تری خواهیم دید. در بین 3 نماد یاد شده، ومپنا را در این قیمت‌ها جذاب‌تر می‌بینیم.

* در صندوق‌های اهرمی آش بیش از اندازه شور شده و عدم اصلاح برخی از سیاست‌ها موجب ایجاد حباب منفی جدی در برخی از صندوق‌ها شده است؛ تا جایی که روز گذشته حباب در صندوق‌های جهش و بیدار حتی به مرز 10 درصد هم رسید ! به شکل واضحی روشن است که صندوق‌های اهرمی رونق گذشته را ندارند. با این حال طبیعی است که در دوره‌های افت قیمت، هیجان منفی در این صندوق‌ها تشدید شود. چنانچه قصد حضور در این صندوق‌ها را دارید، پیشنهاد می‌شود موج را حوالی قیمت‌های 2,500 تومانی زیرنظر داشته باشید. همچنین صندوق جهش در محدوده قیمتی 1,350 تومانی از حمایت بسیار مناسبی برخوردار است و به نظر کم‌کم باید شاهد کشیده شدن ترمز افت قیمت در اهرمی‌ها باشیم.

* و در نهایت اشاره به بانکها داشته باشیم که در منفی‌های هیجانی روز گذشته، نسبتا پرتقاضا بودند و این یعنی اگر خبر منفی جدیدی نرسد، رفته‌رفته با کف‌سازی قیمت‌ها، روند معاملات در بانکها رو به بهبود خواهد رفت. به نظر وبملت 250 - 260 تومان، وتجارت حوالی 55 تومان، وبصادر 67 - 68 تومانی و وپارس کمتر از 340 تومانی گزینه‌های جالب و کم‌ریسکی برای سرمایه‌گذاری میان‌مدتی باشند.