غلبه فرصت ها بر تهدیدات در سهام دارویی ها؟

صنعت دارو در بازار سرمایه بازاری به ارزش تقریبا ٨٨ هزار میلیارد ریال دارد.این صنعت طبق یک سنت در این بازار درنیمه دوم سال منتظر اتفاقات مثبت و سود سازاست.

بورس24 : در تازه ترین خبرها به نقل از معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت داروهای زیان ده داخلی اصلاح قیمت خواهند شد. این  اتفاق می تواند بخشی از تلاش شرکت های دارویی را برای شناسایی سود در گزارش های 9 ماهه و به خصوص 12 ماهه به ثمر برساند. از فحوای کلام معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو، در واکنش به افزایش قیمت دارو، چنین بر می آید که اصلاح  قیمت مورد انتظار شرکت های دارویی به زودی انجام می شود و سیاست عمومی وزارت بهداشت تغییری نکرده است.

رسول دیناروند دو روز گذشته در واکنش به برخی اظهارنظرها مبنی بر افزایش قیمت دارو با بیان اینکه در ۶ ماهه اول سال هیچ گونه افزایش قیمتی در خصوص داروهای تولید داخل نداشته ایم، به خبرنگاران  گفت: در ۶ ماهه دوم سال نیز معمولا داروهای زیان ده اصلاح قیمت می شوند، اما اینکه وزارت بهداشت برای افزایش قیمت دارو برنامه خاصی داشته باشد، اینگونه نیست و سیاست ما کنترل قیمت داروهاست. انتظار ما این است که برخی داروهای وارداتی کاهش قیمت داشته باشد. دیناروند درباره داروهای تولید داخل نیز با اشاره به اینکه راضی به زیان ده بودن قیمت این قبیل داروها نیستیم، تاکید نمود: در صورت زیان ده بودن داروهای تولید داخل، حتما اصلاح قیمت انجام خواهد شد.

این اظهار نظر در حالی نوید افزایش اصلاحی قیمت را تقویت کرده که عامل قیمت گذاری دولتی  برای تولیدات شرکت های دارویی به هدف کاهش فشار بر هزینه دارویی و درمان خانوارها و حمایت از مصرف کننده، مهمترین تهدید برای سود آوری شرکت های دارویی بوده است.

برخی اقلام دارویی تا 10 درصد مجوزافزایش قیمت دریافت کرده اند و برخی نیز منتظر دریافت مجوز درروزهای پاییزمانده اند. با توجه به این شرایط سهام اغلب شرکت های دارویی در این روزها در بازار سهام سبز است.

روزهای سبز دارویی ها

به عنوان مثال روز یکشنبه نماد کی بی سی با 3.3 درصد رشد در آخرین قیمت افزایش یافته خود تا 4900 ریال بالا رفت. نماد دتولید نیز در همین شرایط نرخ 6500 ریال را با افزایش 1.8 درصدی تجربه کرد. نماد دروز با نزدیک به 5 درصد افزایش نرخ 6081 ریال را برای این سهم به ارمغان آورد. سهام پخش البرز روز یکشنبه با نزدیک به 1.1 درصدافزایش 3500 ریال شد. سهام تهران شیمی در این میان 5 درصد افزایش داشت و 37 هزارو 643 ریال را در بالاترین قیمت روزانه تصاحب کرد. سهام ایران دارو نیز در این زمان مثبت بود ونرخ  3837 ریال را به خود دید. سهام لابراتوار دارو سازی دکتر عبیدی نیز با نزدیک به 5 درصد  افزایش 9691 ریال را ثبت کرد.داروسازی لقمان نیز در میان سایرین سبز رنگ شد و با 1.87 درصد افزایش نرخ سهم به قیمت 2760 ریال هم دست یافت.

با این حال  تهدیدات و فرصتهای زیادی  هنوز صنعت دارو را در کشور در برگرفته که گشایش در روابط دیپلماتیک با دنیا می تواند سهم بزرگی از فرصتهای آتی را به خود اختصاص دهد. گشایش LC یا همان اعتبارات اسنادی برای واردات مواد اولیه با برداشته شدن تحریم ها می تواند از سطح 130 درصد سالهای اخیر به 10 درصد هزینه محموله های وارداتی کاهش یابد که برای داروسازها بسیار ایده آل خواهد بود.

همه ساله در پاییز با شروع فصل سرما و افزایش فروش آنتی بیوتیک ها شرکت های دارو ساز که در این حوزه فعالیت می کنند، سود بهتری  از بازار می برند. همزمان آثار این اتفاق  در گزارشهای 9 ماهه و به خصوص 12 ماهه این  شرکتها خود را نشان می دهد.

همچنین از آنجایی که واردات اغلب این شرکت ها با یورو واحد پول اروپایی انجام می شود، افت ارزش یورو در مقابل دلار در بازارهای جهانی و همراستا با آن افت قیمت آن در بازار داخلی ، می تواند به افزایش قدرت خرید این شرکت ها کمک کند.

در مقابل تهدیدات مهمی علاوه بر قیمت گذاری های دولتی  بر بازار دارویی ها سایه افکنده است که از آن جمله ، نوسان قیمت ارز مبادله ای است. بهای ارز در بودجه شرکت ها در سال قبل  با دلار 2850 تومانی بود  که امسال این نرخ در مرز 3000 تومان است. برای سال آینده نیز کارشناسان نرخ 3100 تا 3200 تومان را در نرخ پایه دلار بانک مرکزی پیش بینی می کنند که این اتفاق شرایط را برای بازار داروی کشور به مراتب سخت  تر خواهد کرد.

برخی کارشناسان این صنعت همچنان از فرسودگی تکنولوژی های موجود در برخی شرکت های دارویی انتقاد می کنند.این عامل نیز هنوز تهدیدی برای عدم فرصت واردات دانش فنی کافی و تکنولوژی روز دنیادر این صنعت است.

قاچاق دارو به کشور از آنجایی که عموم مردم به کیفیت دارویهای مصرفی خود بیش از هر چیز بها می دهند، داروهای خارجی هنوز در میان مردم اقبال گسترده ای دارد و بحث قاچاق آن البته تهدید مهمی برای صنعت داروسازی داخلی است.

در برخی گزارش ها به سهم اندک تحقیق و توسعه در این صنعت نیز انتقاد وارد آورده است.

بر اساس گزارهای انجام شده تحقیق و توسعه(R&D)، اصلی ترین رکن صنعت داروسازی در دنیا است. آمارهای بین المللی حاکی از آن است که هر داروی جدیدی که بخواهد وارد بازار شود به طور متوسط 850 میلیون دلار هزینه در بر دارد اما این هزینه تنها 20 درصد ارزش حال فروش آتی داروهاست.

نظری که بسیاری از متولیان صنعت داروسازی به آن اعتقاد دارند این است که، هزینه تحقیق توسعه در این صنعت بسیار هنگفت است و در حد شرکت های کوچک دارو سازی کشور ما نیست و ناگزیر تحقیقات می بایست در جهت مهندسی معکوس داروهای تجاری که Patent آنها گذشته، باشد.

کوچک بودن مقیاس های تولیدی شرکت های دارویی

مقیاس تولید شرکت های ایرانی بسیار پایین است. این اصل، از بدیهیات علم اقتصاد است که با افزایش مقیاس، هزینه تمام شده سرانه کالای تولیدی پایین می آید. اما به نظر می رسد صنعت داروسازی ما از این واقعیت دور افتاده است.